Keywords
Krzysztof Garbaczewski
contemporary theater
biography in theater
mediatization
How to Cite
Abstract
The article presents the performance Kronos, directed by Krzysztof Garbaczewski in 2013. The performance was an immediate reaction to the extremely intimate work of art written by Witold Gombrowicz. Garbaczewski is involved in reading and staging Gombrowicz’s work since 2008. The article highlights how the creative method presented in Kronos is portrayed by actors during the performance. Moreover, the author shows the phenomenon of poetry epiphany in the play, the coexistence of corporeality and the mind, the processes of tabooisation of the body and mediatization in the play. The author points to common points in the works of Gombrowicz and Garbaczewski. She also draws attention to how the writer’s authority is invoked, a process through which the director legitimises the theatrical exploration.
References
Abramović M., Kaplan J., Pokonać mur. Wspomnienia, przeł. A. Bernaczyk, M. Hermanowska, Poznań 2018.
Bąkowska N., Maska czy gęba? Operetka Witolda Gombrowicza w kontekście komedii dell’arte, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka” 2020, 38, s. 103-123.
Beksiński Z., Skoczeń J.M., Beksiński. Dzień po dniu kończącego się życia, Warszawa 2016.
Fazan K. Kantor. Nie/Obecność, Kraków 2019.
Fiut A., Uwagi o Kronosie, „Teksty Drugie” 2015, 2, s. 166-179.
Gombrowicz R., Na wypadek pożaru, wstęp do Kronosa, Paryż 2013.
Gombrowicz W., Dziennik 1961–1969, posłowie do Dziennika „Głos Gombrowicza” W. Karpiński, t. 3, Kraków 1997.
Gombrowicz W., Ferdydurke, Kraków 2003.
Hans-Thies L., Teatr postdramatyczny, przeł. D. Sajewska, M. Sugiera, Kraków 2004.
Jankowicz G., Gombrowicz – Loading. Esej o formie życia, Wrocław 2014.
Jarzębski J., Literatura jako forma istnienia (O „Dzienniku” Gombrowicza), Rocznik Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza 28, Poznań 1993, s. 63-75.
Jopek J., Wolałabym nie, Kraków 2015.
Kluszczyński R., Ontologiczne transgresje: sztuka pomiędzy rzeczywistością realną a wirtualną, „Kultura Współczesna” 2000, nr 1/2 (23-24).
Krajewska A., Dramatyczna teoria literatury. Zarys problematyki, Poznań 2009.
Latour B., Give Me a Laboratory and I will Raise the World, [w:] Science Observed. Perspectives on the Social Study of Science, red. K. Knorr-Cetina, M. Mulkay, London 1983.
Lessig L., Remiks. Aby sztuka i biznes rozkwitały w hybrydowej gospodarce, przeł. R. Próchniak, Warszawa 2009.
Markowski M.P., Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Kraków 2004.
Nycz R., „Niepewna jasność” tekstu i „wierność” interpretacji. Wokół wiersza Zbigniewa Herberta „Pan Cogito opowiada o kuszeniu Spinozy”, „Teksty Drugie” 2000, 3.
Osipińska A., Opowiedzieć historię od początku do końca – „Kronos” Witolda Gombrowicza, „Prace Literaturoznawcze” 2014, 2, s. 111-122.
Tumiłowicz B., Gdzie ta hańba?, „Przegląd” 2014, nr 17.
Welsch W., Sztuczne raje? Rozważania o świecie mediów elektronicznych i o innych światach, [w:] Problemy ponowoczesnej pluralizacji kultury. Wokół koncepcji Wolfganga Welscha, cz. 1, red. A. Zeidler-Janiszewska, Poznań 1998, s. 185-186.
Bollin P., Krzysztof Garbaczewski: sztuka to wolność, „Magazyn O!Kultura” 2016, 30.11, <https://kultura.onet.pl/wywiady-i-artykuly/krzysztof-garbaczewski-sztuka-to-wolnosc/ty2p292> [dostęp: 2.2022].
Centkowski M., Brzuch Kronosa, „Dwutygodnik” 2013, 123, <https://www.dwutygodnik.com/artykul/4966-brzuch-kronosa.html> [dostęp: 2.2022].
Gromnicka A., Głowiński: „Kronos” Gombrowicza nie nadaje się do czytania, „Wprost” 2013, 26, <https://www.wprost.pl/tylko-u-nas/405649/prof-glowinski-kronos-witolda-gombrowicza-nie-nadaje-sie-do-c.html> [dostęp: 12.2021].
Kyzioł A., Recenzja spektaklu: „Kronos”, reż. Krzysztof Garbaczewski. Co to, k…, jest?!, „Polityka” 2014, 2 (2940) z 7.01.2014 <https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/teatr/1566359,1,recenzja-spektaklu-kronos-rez-krzysztof-garbaczewski.read> [dostęp: 2.2022].
Strona Festiwalu Boska Komedia, <https://www.terazteatr.pl/aktualnosci/boska-komedia-2014-nagrodzeni,1128,388> [dostęp: 2.2022].
Suchanow K., Po co Gombrowiczowi ten „Kronos”, „Polityka” 2013, 21 (2908) z 21.05.2013, Kultura, s. 78; Oryginalny tytuł tekstu: Gombrowicz o Witoldzie G., <https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/kultura/1543123,1,po-co-gombrowiczowi-ten-kronos.read> [dostęp: 1.02.2022].
Wilczyński P., Dziady i efekt mrożący, „Tygodnik Powszechny” 2021, 29.11., <https://www.tygodnikpowszechny.pl/dziady-i-efekt-mrozacy-169856> [dostęp: 2.2022].
Wywiad z K. Garbaczewskim podczas festiwalu Boska Komedia; <https://www.youtube.com/watch?v=G8nv5gEIZmY> [dostęp: 2.2022].
License
Copyright (c) 2023 Judyta Pogonowicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in Przestrzenie Teorii are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in Przestrzenie Teorii grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in Przestrzenie Teorii since 2015, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).