Keywords
literary translation
hybridity
symbolic order,
Jacques Lacan
How to Cite
Abstract
The study deals with the subject of a specific type of crisis i.e. trauma in translation of literary texts. The field of Trauma Studies seems to have a huge research potential if juxtaposed with the discipline of Translation Studies. Many contemporary novels can be analysed from the perspective of traumatic experiences and their representation in works of fiction with special focus on the psychological aspect. Translation process has to make allowances for the hybridity of trauma fiction to recreate it in the target text. The analysis of the rendition of Kosmos by Witold Gombrowicz and Heart of Darkness by Joseph Conrad (works being apt illustrations of the inescapable interfaces of trauma) illustrate the triplicity of mediation of trauma which has to be considered during the translation process: 1. the performative recreation of the original traumatic event, 2. literary texts as inherently traumatic due to the inescapable entry into the symbolic order of linguistic codes, 3. the double bind of the translation process i.e. the trauma of the impossibility of translation.
References
Achebe C., Obraz Afryki. Rasizm w „Jądrze ciemności” Josepha Conrada, przeł. M. Kunz, T. Kunz, [w:] Sztuka interpretacji w ostatnim półwieczu, t. III, wyb. i oprac. H. Markiewicz, współudział T. Walas, Kraków 2011.
Barciński Ł., Apofenia czytelnika/tłumacza wobec językowego medium na przykładzie polskiego przekładu „Tęczy grawitacji” Thomasa Pynchona oraz „Finneganów trenu” Jamesa Joyce’a, „Przekładaniec. A Journal of Translation” 2017, 35.
Bielik-Robson A., Słowo i trauma: czas, narracja, tożsamość, „Teksty Drugie” 2004, 5.
Caruth C., Unclaimed Experience, Baltimore 1996. DOI: https://doi.org/10.1353/book.20656
Choińska B., „Le mur du langage” – samotność według Jacques’a Lacana (inność, porozumienie, miłość), „Przestrzenie Teorii” 2011, 15. DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2011.15.8
Conrad J., Heart of Darkness, London 1994.
Conrad J., Jądro ciemności, przeł. A. Zagórska, Kraków 2007.
Conrad J., Jądro ciemności, przeł. M. Heydel, Kraków 2011.
De Roux D. Rozmowy z Gombrowiczem, Paryż 1969.
Dybel P., Psychoanaliza i literaturoznawstwo, [w:] Psychoanaliza i literatura, red. P. Dybel, M. Głowiński, Gdańsk 2001.
Dybel P., Głowiński M. (red.), Psychoanaliza i literatura, Gdańsk 2001.
Evans D., An Introductory Dictionary of Lacanian Psychoanalysis, London – New York 2006. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203135570
Freud S., Niesamowite, [w:] idem, Pisma psychologiczne, przeł. R. Reszke, Warszawa 1997.
Gombrowicz W., Cosmos, przeł. D. Borchardt, New Haven – London 2005.
Gombrowicz W., Cosmos and Pornografia, przeł. E. Mosbacher, New York 1994.
Gombrowicz W., Kosmos, Kraków 1997.
Hillis M.J., Should we read Heart of Darkness, [w:] Conrad in Africa. New Essays on Heart of Darkness, red. A. de Lange et al., Lublin – Nowy York 2002.
Humphries R., Język i natrętne przymiotniki w „Jądrze ciemności”, [w:] Styl Josepha Conrada a język polski i wielojęzyczność, red. W. Krajka, Lublin 2018.
Kunz T., Granice przedstawialności doświadczenia. Narracja jako terapia (na przykładzie „Jądra ciemności” Josepha Conrada), [w:] Kulturowa teoria literatury 2. Poetyki, problematyki, interpretacje, red. T. Walas, R. Nycz, Kraków 2012.
Lacan J., Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis, red. J.-A. Miller, przeł. A. Sheridan, Nowy York 1998.
Lacan J., L’éthique de la psychanalyse, Paryż 1986.
Lacan J., Le séminaire, Livre II: Le moi dans la théorie de Freud et dans la technique de la psychanalyse, Paryż 2000.
LaCapra D., Trauma, nieobecność, utrata, [w:] Antologia Studiów nad Traumą, red. T. Łysak, Kraków 2015.
Leavis F.R., The Great Tradition, Harmondsworth 1962.
Łysak T., Trauma od genealogii pojęcia do studiów na traumą, [w:] Antologia Studiów nad Traumą, red. idem, Kraków 2015.
Markowski M.P., Efekt inskrypcji. Jacques Derrida i literatura, Kraków 2003.
Markowski M.P., Czarny nurt. Gombrowicz, świat, literatura, Kraków 2004.
Najder Z., Życie Conrada-Korzeniowskiego, t. I–II, wyd. 3, Lublin 2006.
Ruszkowski M., Składnia prozy Witolda Gombrowicza, Kielce 1993.
Watt I., Conrad in the nineteenth century, Los Angeles 1979. DOI: https://doi.org/10.1525/9780520340893
License
Copyright (c) 2023 Łukasz Barciński
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in Przestrzenie Teorii are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in Przestrzenie Teorii grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in Przestrzenie Teorii since 2015, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).