Abstract
The paper is devoted to the theoretical foundation of the new humanities that have been recently developing in Poland. They result mainly from the need to surpass the theoretical and methodological horizon that was outlined by modern theory, especially by structuralism. The author argues that the more the new humanities attempt to revoke the modern theory, the more they are faithful to its premises. By analyzing the latest works of Ryszard Nycz, one of the main founders of the theoretical bases of the new humanities in Poland, the author shows i.a. how the main concepts of the main theory (in this case – mainly the concept of sounding out) work at its behalf.
References
Balcerzan E., Literackość. Modele, gradacje, eksperymenty, Toruń 2013.
Barthes R., Od nauki do literatury, przeł. J. Lalewicz, [w:] idem, Mit i znak. Eseje, wyb. i wst. J. Błoński, Warszawa 1970, s. 313–324.
Bielik-Robson A., Nowa Humanistyka: w poszukiwaniu granic, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 146–162. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.1.12
Cassirer E., Język i mit. Przyczynek do zagadnienia imion bogów, wst., przeł. i oprac. P. Parszutowicz, Kęty 2021.
Cieński M., Nowa Humanistyka i odpowiedzialność za ciągłość (dawnej) tradycji, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 235–243. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.1.19
Czapliński P., Sploty, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 9–17. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.1.1
Derrida J., Siła i znaczenie, [w:] idem, Pismo i różnica, przeł. K. Kłosiński, Warszawa 2004, s. 7–55.
Feyerabend P., Przeciw metodzie, przeł. S. Wiertlewski, Warszawa 2021.
Głowiński M., Kilka słów o strukturalizmie w nauce o literaturze, „Konteksty Kultury” 2018, z. 2, s. 158–162.
Głowiński M., Od metod zewnętrznych i wewnętrznych do komunikacji literackiej, [w:] idem, Poetyka i okolice, Warszawa 1992, s. 7–29.
Gumbrecht H.U., Czytanie nastrojów. Jak można pomyśleć dziś rzeczywistość literatury?, przeł. A. Żychliński, [w:] Teoria – literatura – życie. Praktykowanie teorii w humanistyce współczesnej, red. A. Legeżyńska, R. Nycz, Warszawa 2012, s. 151–172. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.6743
Habermas J., Przelicytować uczasowioną filozofię źródeł: Derrida i krytyka fonocentryzmu, [w:] idem, Filozoficzny dyskurs nowoczesności, przeł. M. Łukasiewicz, Kraków 2007, s. 186–240.
Kleiner J., Treść i forma w poezji, [w:] Studia z zakresu literatury i filozofii, Warszawa 1925, s. 133–146.
Kołakowski L., Mit w pytaniu epistemologicznym, [w:] idem, Obecność mitu, Wrocław 1994, s. 15–24.
Latour B., Dajcie mi laboratorium a poruszę świat, przeł. K. Abriszewski, Ł. Afeltowicz, „Teksty Drugie” 2009, nr 1/2, s. 163–192.
Michaels W.B., Kształt znaczącego: od roku 1967 do końca historii, przeł. J. Burzyński, Kraków 2011.
Momro J., Wyjście z laboratorium, „Przestrzenie Teorii” 2018, nr 29, s. 365–379. DOI: https://doi.org/10.14746/pt.2018.29.17
Nycz R., Kultura jako czasownik. Sondowanie nowej humanistyki, Warszawa 2017. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.1656
Nycz R., Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura, Warszawa 2012. DOI: https://doi.org/10.4000/books.iblpan.788
Nycz R., W stronę humanistyki innowacyjnej: tekst jako laboratorium. Tradycje, hipotezy, propozycje, „Teksty Drugie” 2013, nr 1/2, s. 239–255.
Orska J., Czego doświadcza teoria? O książce Ryszarda Nycza „Poetyka doświadczenia. Teoria – nowoczesność – literatura”, „Wielogłos” 2014, nr 1, s. 103–112.
Orska J., O tym, jak humanizm wypchnięty drzwiami depersonalizacji wraca do badań literackich oknem dekonstrukcji, „Kresy” 2003, nr 2/3, s. 187–191.
Saignes A., Czy strukturalizm zabił literaturę (we Francji)? Od efektu rzeczywistości do powrotu rzeczywistości, „Konteksty Kultury” 2018, z. 2, s. 192–202.
Skrendo A., Literaturoznawstwo jako nauka. Nowe szanse, stare zagrożenia, „Teksty Drugie” 2017, nr 1, s. 70–80. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2017.1.5
Skrendo A., Wyprowadzenie z humanistyki. O książce Michała Pawła Markowskiego „Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki”, „Wielogłos” 2014, nr 1, s. 91–101.
Tabaszewska J., Humanistyka służebna. Negocjowanie pola i budowanie autonomii w dobie kryzysu, Warszawa 2022.
Ulicka D., Rzut oka na nowoczesne polskie literaturoznawstwo teoretyczne, [w:] Wiek teorii. Sto lat nowoczesnego literaturoznawstwa polskiego, red. nauk. D. Ulicka, Warszawa 2020, s. 9–159.
Wielki słownik wyrazów obcych, red. M. Bańko, Warszawa 2008.
License
Copyright (c) 2023 Grzegorz Pertek
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in Przestrzenie Teorii are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in Przestrzenie Teorii grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in Przestrzenie Teorii since 2015, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).