Abstract
The article discusses the evolution of the avant-garde, determining the emergence of important differences between the historical avant-garde of the 1920s and the attitudes of the post-avant-garde and neo-avant-garde – from the 1970s of the twentieth century to the first decades of the twenty-first. At the same time, it answers the question of where the logic of the avant-gardes would find its axioms. Post-avant-garde poetry undoubtedly pursues the avant-garde postulate of approximation to the social reality of everyday life, but fundamentally understands this postulate differently. Consequently, it fulfills what the historical avant-garde did not: opening the boundaries of poetry as a result of questioning the autotelicity and autonomy of poetry, redefining reality-in-the-present as that, historically, locally, politically conditioned. Not infrequently, this forces a critical gesture against social
reality and the associated rules of social communication. To an even greater extent, this opening was determined by the conviction that this reality is not available in unmediated experience, that poetic critical discourse must be based on “interceptions” of social narratives, more or less petrified, leading to the recognition that everything belongs to reality, regardless of ontological status. It points out that countercultural movements have had a significant impact on the direction of this evolution.
References
Barańczak S., Dziennik poranny, Poznań 1972.
Bogalecki P., Wiersze-partytury w poezji polskiej neoawangardy, Kraków 2020.
Bürger P., Teoria awangardy, przeł. J. Kita-Huber, Kraków 2006.
Debord G., Społeczeństwo Spektaklu, przeł. A. Ptaszkowska przy współpracy L. Brogowskiego, posł. A. Ptaszkowska, Gdańsk 1998.
Habermas J., Modernizm – niedokończony projekt, przeł. M. Łukasiewicz, [w:] Postmodernizm. Antologia przekładów, red. R. Nycz, Kraków 1998
Jauss R.H., Proces literacki modernizmu od Rousseau do Adorna, przeł. P. Bukowski, [w:] Odkrywanie modernizmu, red. R. Nycz, Kraków 2004, s. 25, 53.
Kałuża A., Splątane obiekty. Przechwycenia artystyczno-literackie w niewspółmiernym świecie, Kraków 2019.
Kornhauser J., Brzydko tną twoje noże?, Wrocław 2021.
Kornhauser J., Krwotoki i wiewiórki, Poznań 2021.
Kornhauser J., Wiersze zebrane, red. A. Gleń, J. Kornhauser, Poznań 2016.
Nauka chodzenia. Teksty programowe późnej awangardy, red. W. Browarny, P. Mackiewicz, J. Orska, Kraków 2018.
Określona epoka. Nowa Fala 1968–1993. Antologia poezji, wybrał, ułożył i skomentował T. Nyczek, Kraków 1994.
Peiper T., Pisma wybrane, oprac. S. Jaworski, BN I 235, Wrocław 1979.
Przyboś J., Sytuacje liryczne. Wybór poezji, wst. E. Balcerzan, wyb. E. Balcerzan, A. Legeżyńska, komentarze A. Legeżyńska, BN I 266, Wrocław 1989.
Śliwiński P., Wolny wybór. Stulecie wierszy 1918–2018, Poznań 2018.
Świeściak A., Powtórzenia (i napomknięcia), [w:] Pokarmy. Szkice o twórczości Eugeniusza Tkaczyszyna-Dyckiego, red. P. Śliwiński, Poznań 2012.
Świeściak A., Współczynnik sztuki. Polska poezja awangardowa i postawangardowa między autonomią a zaangażowaniem, Kraków 2019.
Tkaczyszyn-Dycki E., Dzieje rodzin polskich, Warszawa 2005.
Tkaczyszyn-Dycki E., Imię i znamię, Wrocław 2012.
Tokarska-Bakir J., „Zanik doświadczenia”. Diagnoza antropologiczna, [w:] Nowoczesność jako doświadczenie, red. R. Nycz, A. Zeidler-Janiszewska, Kraków 2006.
Tokarz B., Poetyka Nowej Fali, Katowice 1990.
Turowski A., W kręgu konstruktywizmu, Warszawa 1979.
Turowski A., Wielka utopia awangardy. Artystyczne i społeczne utopie w sztuce rosyjskiej 1910–1930, Warszawa 1990.
License
Copyright (c) 2024 Barbara Sienkiewicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Authors
Authors of texts accepted for publication in Przestrzenie Teorii are required to complete, sign and return to the editor's office the Agreement for granting a royalty-free license to works with a commitment to grant a CC sub-license.
Under the agreement, the authors of texts published in Przestrzenie Teorii grant the Adam Mickiewicz University in Poznań a non-exclusive, royalty-free license and authorize the use of Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) Creative Commons sub-license.
The authors retain the right to continue the free disposal of the work.
Users
Interested Internet users are entitled to use works published in Przestrzenie Teorii since 2015, for non-commercial purposes only, under the following conditions:
- attribution - obligation to provide, together with the distributed work, information about the authorship, title, source (link to the original work, DOI) and the license itself.
- no derivatives - the work must be preserved in its original form, without the author's consent it is not possible to distribute the modified work, such as translations, publications, etc.
Copyrights are reserved for all texts published before 2015.
Miscellaneous
Adam Mickiewicz University in Poznań retains the right to magazines as a whole (layout, graphic form, title, cover design, logo etc.).