Słowa kluczowe
hybrid
essence
irreducibility
empiricism
object
thing
Jak cytować
Abstrakt
The article contains reflections on the “speculative realism”, a direction in 21st century philosophy initiated by Graham Harman, whose books (The Quadruple Object, Object-Oriented Ontology. A New Theory of Everything) continue and process Martin Heidegger’s concept of “the quadruple” (das Geviert), and they also use the ideas of such thinkers as Edmund Husserl and Bruno Latour. The basic problem formulated in this text arises from the following questions: is speculative realism another turn in scientific research, or rather a return to those sources of thinking that take into account the complexity and the irreducibility of reality to any metaphysical instance? What is the role of the “speculative turn” in cultural studies, in various interpretative practices?
Bibliografia
Bielik-Robson A., Nowa Humanistyka. W poszukiwaniu granic, „Teksty Drugie” 2017, nr 1.
Blumenberg H., Prawowitość epoki nowożytnej, tłum. T. Zatorski, naukowo oprac. M. Falkowski, Warszawa 2019.
Falkiewicz A., Jeden i liczba mnoga, Wrocław 2016.
Greenberg C., Obrona modernizmu. Wybór esejów, tłum. G. Dziamski, M. Śpik-Dziamska, Kraków 2006.
Harman G., Art and Object, Cambridge 2020.
Harman G., Filozofia zwrócona ku przedmiotom contra radykalny empiryzm, tłum. M. Wiśniewski i K. Rosiński, „Kronos” 2012, nr 1.
Harman G., Książę sieci. Bruno Latour i metafizyka, tłum. G. Czemiel i M. Rychter, Warszawa 2016.
Harman G., Object-Oriented Ontology. A New Theory of Everything, UK/USA/Canada/Ireland/Australia/India/New Zeland/South Africa 2018.
Harman G., Traktat o przedmiotach, tłum. M. Rychter, przedmowa do polskiego wydania Sz. Wróbel, Warszawa 2013.
Heidegger M., Co zwie się myśleniem, tłum. J. Mizera, Warszawa 2017.
Heidegger M., O źródle dzieła sztuki, „Sztuka i Filozofia” 1992, nr 5.
Heidegger M., Odczyty i rozprawy, tłum. J. Mizera, Warszawa 2007.
Heidegger M., W drodze do języka, tłum. J. Mizera, Warszawa 2017.
Kierkegaard S., Albo-albo, część pierwsza, tłum. M. Hammermeister, Gdańsk 2014.
Kołakowski L., Husserl i poszukiwanie pewności, tłum. P. Marciszuk, Kraków 2003.
Latour B., The Pasteurization of France, transl. A. Sheridan, J. Law, Cambridge 1987.
Łotman J., Kultura i eksplozja, tłum. B. Żyłko, Warszawa 1999.
Łotman J., O semiosfierie, „Trudy po znakowym sistiemam”, XVII, Tartu 1984.
Mattéi J.-F., Heidegger et Hölderlin: le Quadriparti, Presses Universitaires de France (Coll. «Épiméthée»), Paris 2001.
Rosenzweig F., Gwiazda Zbawienia, tłum. T. Gadacz, Kraków 1998.
Rymkiewicz W., Edytorial, „Kronos” 2012, nr 1.
Scruton R., Przewodnik po kulturze nowoczesnej dla inteligentnych, tłum. J. Prokopiuk, J. Przybył, Łódź–Wrocław 2006.
Sławiński J., Wypowiedź literacka a wypowiedź filozoficzna: trzy kwestie i jedna ponadto, [w:] tegoż, Prace wybrane, t. IV [Próby teoretycznoliterackie], Kraków 2000.
Steiner G., Poezja myślenia. Od starożytnych Greków do Celana, Warszawa 2016.
Welsch W., Nasza postmodernistyczna moderna, tłum. R. Kubicki, A. Zeidler-Janiszewska, Warszawa 1998.
Wodziński C., Kairos. Konferencja w Todtrnaubergu. Celan – Heidegger, Gdańsk 2010.
Woźniak C., Martina Heideggera myślenie sztuki, Kraków 2004.
Žižek S., Dolar M., Druga śmierć opery, tłum. S. Królak, Warszawa 2008.
Licencja
Autorzy
Autorzy tekstów przyjętych do publikacji w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” są zobowiązani do wypełnienia, podpisania i odesłania na adres redakcji umowy o udzielenie nieodpłatnej licencji do utworów, z zobowiązaniem do udzielania sublicencji CC.
Zgodnie z umową, autorzy tekstów opublikowanych w czasopiśmie „Przestrzeniach Teorii” udzielają Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu niewyłącznej i nieodpłatnej licencji oraz zezwalą na użycie sublicencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0).
Autorzy zachowują prawa do dalszego, swobodnego rozporządzania utworem.
Autorzy, którzy wykorzystują w swoim tekście cudze utwory (np. ilustracje, fotografie) proszeni są o dostarczenie do redakcji czasopisma zgodę na publikację od uprawnionych podmiotów.
Użytkownicy
Zainteresowani użytkownicy internetu uprawnieni są do korzystania z utworów opublikowanych po 2015 roku „Przestrzeniach Teorii” tylko w calach niekomercyjnych, pod następującymi warunkami:
- uznanie autorstwa - obowiązek podania wraz z rozpowszechnionym utworem, informacji, o autorstwie, tytule, źródle (odnośniki do oryginalnego utworu, DOI) oraz samej licencji;
- bez tworzenia utworów zależnych - utwór musi być zachowany w oryginalnej postaci, nie można bez zgody twórcy rozpowszechniać np. tłumaczeń, opracowań.
Do wszystkich tekstów opublikowanych przed 2015 r. prawa autorskie są zastrzeżone.
Inne
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zachowuje prawo do czasopisma jako całości (układ, forma graficzna, tytuł, projekt okładki, logo itp.).