Abstrakt
The contemporary education faces the worsening structural crisis. It is the real e d u c a t i o n a l c r i s i s – it’s being exposed at a scale not experienced before. This crisis is determined with the civilization and economy. It’s being invoked with expanded scientific-technology and information civilization and co-related new neoliberal socio-economic system. Thus, the educational crisis is global, as it’s determinants are.
The article focus on the main manifestations of the educational crisis: 1) the excessive orientation of higher education programmes on the utilitarian (professional, vocational) knowledge at the expense of the general (cultural and humanistic) knowledge, which is driven by the economic growth; 2) the collapse of the great pedagogical narratives and ideas; 3) the regress of academic identity of the most of universities; 4) the increasing dysfunction of the classical models of school, teacher and upbring- ing; 5) the permanent decrease of the quality of the general education and upbringing.
The contemporary educational crisis is the major threat to the comprehensive and harmonious hu- man development, in a sense it’s the crisis of the man himself.
Bibliografia
XXI wieku, WSPiA, Poznań 2011.
Harari Y.N., 21 lekcji na XXI wiek, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2018.
Kwieciński Z., Grzęzawisko. Eseje z pedagogiki społecznej i krytycznej socjologii edukacji, Studio
Kropka dtp – Piotr Kabaciński, Stary Toruń 2019.
Kwieciński Z., Zapętlenie kwestii edukacyjnej w sytuacji gwałtownej zmiany jej kontekstu, „Forum
Oświatowe” 1997, tom 9, nr 1–2 (16–17), s. 267–275.
Melosik Z., Uniwersytet i społeczeństwo. Dyskursy wolności, wiedzy i władzy, Wydawnictwo Wo-
lumin, Poznań 2002.
Morbitzer J., Into Idiocracy – Pedagogical Reflection on the Epidemic of Stupidity in the Generation
of the Internet era, „Humanitas University Research Papers. Pedagogy” 2018, 17, s. 125–137. Morbitzer J., New Faces of Contemporary Student – Digital E-Migrant, „Humanitas University
Research Papers. Pedagogy” 2019, 19, s. 63–75.
Nussbaum M.C., Nie dla zysku. Dlaczego demokracja potrzebuje humanistów, Fundacja Kultura
Liberalna, Warszawa 2016.
Nussbaum M.C., W trosce o człowieczeństwo. Klasyczna obrona reformy kształcenia ogólnego, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław 2008.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Paryż, 10 XII 1948.
Ricoeur P., Kryzys – zjawisko swoiście nowoczesne, [w:] O kryzysie. Rozmowy w Castel Gandolfo,
red. K. Michalski, t. II, Znak i Centrum Myśli Jana Pawła II, Warszawa 1990.
Ruyer R., L’Utopie et les utopies, Presses Universitaires de France, Paris 1950.
Skolimowski H., Medytacje o prawdziwych wartościach człowieka, który poszukuje sensu życia,
Wrocławska Oficyna Wydawnicza Astrum, Wrocław 1991.
Suchodolski B., Uniwersytet a procesy upowszechnienia kultury ogólnej, [w:] tegoż, Świat człowie-
ka a wychowanie, Książka i Wiedza, Warszawa 1967.
Suchodolski B., Wychowanie mimo wszystko, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
1990.
Szmyd J., Moc i niemoc edukacji i wychowania w społeczeństwie rynkowym. Wgląd krytyczny i pro-
spektywny, Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2019.
Szmyd J., Odczytywanie współczesności. Perspektywa antropologiczna, etyczna i edukacyjna, Ofi-
cyna Wydawnicza AFM, Kraków 2011.
Szmyd J., Zagrożone człowieczeństwo. Regresja antropologiczna w świecie ponowoczesnym, Wy-
dawnictwo Naukowe „Śląsk”, Katowice 2015.
Twardowski K., O dostojeństwie uniwersytetu, Uniwersytet Poznański, MCM XXIII Poznań 1933. Wojnar I., Humanistyczne intencje edukacji, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2000.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Jan Szmyd
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.