Słowa kluczowe
dzieci uzdolnione
możliwości edukacyjne
Jak cytować
Abstrakt
The issue of abilities and talents is of great importance, as young people are required to possess a solid education and creativity, which talented people can certainly benefit from, especially if they are surrounded by adequate education and a supportive family environment. Unfortunately, the latter aspect is lacking in children in foster care (especially in institutional care). The researches and analyses of analyzed phenomenon allow to conclude that children in foster care are often a neglected group in terms of upbringing, education, personal models, values, and life priorities. Foster care should be an educational environment designed to compensate for deficiencies in the care, upbringing, or education of the child entrusted to it, including gifted children. Research on the educational opportunities for gifted foster care children was carried out in 6 Polish voivodeships: Lublin, Warmia-Masuria, Podlasie, Subcarpathia, Świętokrzyskie and Masovia, over a two years period – from April 2018 to June 2020. The research was quantitative and qualitative in nature. It allowed authors to conclude that a gifted child in institutional care faces numerous problems, including the lack of adequate support from both educational institutions and the foster care system in developing passions, interests, and abilities.
Bibliografia
Borzym I., Uczniowie zdolni. Psychologiczne i społeczne determinanty osiągnięć szkolnych, PWN, Warszawa 1979.
Creswell J.W., Research design: Qualitative, quantitative, and Mixed Methods Approaches, Sage Publications, Thousand Oaks, CA 2009.
Feldman D.H., A developmental, evolutionary perspective on giftedness, [w:] Rethinking gifted education, ed. J.H. Borland, Random House, New York 2003, s. 9–33.
Gagné F., Od genów do talentu z perspektywy modeli DMGT/CMTD, przeł. A. Szewczuk, „Psychologia Wychowawcza” 2016, t. 51, nr 9, s. 121–139. DOI: https://doi.org/10.5604/00332860.1211501
Kołaczek B., Dostęp młodzieży do edukacji. Zróżnicowania, uwarunkowania, wyrównywanie szans, IPiSS, Warszawa 2004.
Ledzińska M., Przetwarzanie informacji przez uczniów o zróżnicowanym poziomie zdolności a ich postępy szkolne, Wydawnictwa UW, Warszawa 1996.
Lewis D., Jak wychować zdolne dziecko?, przeł. K. Górska-Łazarz, PZWL, Warszawa 1988. Limont W., Uczeń zdolny jako problem wychowawczy, [w:] Wybrane zagadnienia edukacji uczniów zdolnych, t. 2, red. W. Limont, J. Cieślikowska, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2005, s. 125–138.
Melosik Z., Dyplom akademicki i sukces życiowy, [w:] Młodzież i sukces życiowy. Studium z pedagogiki porównawczej na przykładzie młodzieży polskiej, czeskiej, niemieckiej i holenderskiej, red. D. Hildebrandt-Wypych, K. Kabacińska, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2010, s. 55–96.
Mendecka G., Środowisko rodzinne w percepcji osób aktywnych twórczo, Wydawnictwo WSP, Częstochowa 2003.
Mönks F.J., Identification and Education of the Gifted Learner, [w:] Uczeń zdolny wyzwaniem dla współczesnej edukacji, red. J. Łaszczyk, M. Jabłonowska, Wydawnictwo APS, Warszawa 2008, s. 79–84.
Mönks F.J., Ypenburg I.H., Jak rozpoznać uzdolnione dziecko. Poradnik dla rodziców, przeł. M. Sochacka, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007.
Pilch T., Strategie badań ilościowych, [w:] Podstawy metodologii badań w pedagogice, red. S. Palka, GWP, Gdańsk 2010, s. 63–78.
Popek S., Zdolności i uzdolnienia jako osobowościowe właściwości człowieka, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2001.
Pufal-Struzik I., Poczucie odmienności i osamotnienia u dzieci zdolnych, „Psychologiczne Zeszyty Naukowe. Półrocznik Instytutu Psychologii Uniwersytetu Zielonogórskiego” 2017, nr 2, s. 55–69.
Renzulli J.S., The three-ring conception of giftedness. A developmental model for promoting creative productivity, [w:] Conceptions of giftedness, eds. R.J. Sternberg, J.E. Davidson, Cambridge University Press, New York 2005, s. 246–270. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.015
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie instytucjonalnej pieczy zastępczej, DzU z 2011 r. nr 292 poz. 1720.
Rubacha K., Metodologia badań nad edukacją, WAiP, Warszawa 2008.
Schroth S.T., Helfer J.A., Identifying gifted students: Educator beliefs regarding various policies, processes, and procedures, „Journal for the Education of the Gifted” 2008, t. 32, nr 2, s. 155–179. Tannenbaum A.J., Gifted children: Psychological and educational perspectives, Macmillan, New York 1983. DOI: https://doi.org/10.4219/jeg-2008-850
Tyszkowa M., Zdolności, osobowość i działalność uczniów, PWN, Warszawa 1990.
Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, DzU z 2011 r. nr 149 poz. 887 z późn. zm.
Ziegler A., The Actiotope Model of Giftedness, [w:] Conceptions of Giftedness, eds. R.J. Sternberg, J.E. Davidson, Cambridge University Press, New York 2005, s. 411–436. DOI: https://doi.org/10.1017/CBO9780511610455.024
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Marzena Ruszkowska, Piotr Zdunkiewicz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.