Keywords
new fatherhood model
involved fatherhood
new father
educational reinforcement of the father’s role
How to Cite
Abstract
The article compiles information relating to the transposition of the model of fatherhood, which refers to the changes observed in the gradual and, in recent decades, intensified departure from traditional patterns and expectations of the father’s role, in favour of the creation of new styles of parental functioning of modern men. The new model of fatherhood benefits all family members, especially children. Given the firmly entrenched model of traditional fatherhood, there is a need to reinforce this emerging construct. As a result of educational and supportive activities, the idea is to achieve, on the one hand, greater paternal involvement in caregiving responsibilities and, at the same time, overcome inequalities in family relations, and on the other hand, enhance the social and cultural acceptance of the model of active fatherhood.
References
Arcimowicz, K. (2003). Obraz mężczyzny w polskich mediach. Prawda – Fałsz – Stereotyp. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Arcimowicz, K. (2008). Nowe wzory relacji mężczyzna – dziecko w polskich mediach. W: J. Izdebska (red.), Media elektroniczne – kreujące obraz rodziny i dziecka (s. 228–239). Trans Humana.
Atkinson, J. (2022). Involved fatherhood and the workplace context: A new theoretical approach. Gender, Work & Organization, 29(3), 845–862. DOI: https://doi.org/10.1111/gwao.12789
Bakiera, L. (2014). Zaangażowanie w rodzicielstwo na tle współczesnej rodziny. Kultura i Edukacja, 102(2), 146–172. DOI: https://doi.org/10.15804/kie.2014.02.07
Barker, G., Garg, A., Heilman, B., van der Gaag, N., Mehaffey, R. (2021). Ojcostwo na świecie 2021. Rozwiązania systemowe mające na celu osiąganie prawdziwej równości w wykonywaniu pracy opiekuńczej. Raport. Promundo-US.
Bieńko, M. (2018). Rola ojca w procesie „przedłużonego dorastania” dzieci. Roczniki Nauk Społecznych, 46(2), 29–49. DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2018.46.2-2
Bierca, M.M. (2014). Urlopy „tacierzyńskie” w Polsce – silny trend czy chwilowa moda? Rozważania w kontekście przemian ról w rodzinie. Studia Socjologiczne, 4(215), 41–58.
Bierca, M.M. (2019). Nowe wzory ojcostwa w Polsce. Borgis.
Bilińska, P. (2018). „Tata zaangażowany” – współczesny model ojcostwa na podstawie wybranych blogów parentingowych. Humanistyka i Przyrodoznawstwo, 24, 139–153. DOI: https://doi.org/10.31648/hip.2601
Bożewicz, M. (2020). Modele życia małżeńskiego Polaków. Komunikat z badań CBOS, 157, 1–8.
Budrowska, B. (2008). Tacierzyństwo, czyli nowy wzór ojcostwa. Kultura i Społeczeństwo, 52(3), 123–151. DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2008.52.3.8
Cabrera, N.J., Fitzgerald, H.E., Bradley, R.H., Roggman, L. (2014). The ecology of father–child relationships: An expanded model. Journal of Family Theory and Review, 6(4), 336–354. DOI: https://doi.org/10.1111/jftr.12054
Cano, T., Perales, F., Baxter, J. (2019). A matter of time: Father involvement and child cognitive outcomes. Journal of Marriage and Family, 81(1), 164–184. DOI: https://doi.org/10.1111/jomf.12532
Coraz więcej ojców korzysta z urlopu rodzicielskiego. (2024). Bankier.pl. https://www.bankier.pl/wiadomosc/Coraz-wiecej-ojcow-korzysta-z-urlopu-rodzicielskiego-To-wciaz-nieco-ponad-1-proc-8673302.html
Dąbrowska-Wnuk, M., Soroka, J. (2017). Zaangażowanie mężczyzn – przyszłych ojców w proces oczekiwania narodzin dziecka a styl przywiązania do partnerki. Humanum. Międzynarodowe Studia Społeczno-Humanistyczne, 25(2), 19–38.
Diniz, E., Brandão, T., Monteiro, L., Veríssimo, M. (2021). Father involvement during early childhood: A systematic review of the literature. Journal of Family Theory & Review, 13(1), 77–99. DOI: https://doi.org/10.1111/jftr.12410
Dybowska, E. (2018). Współczesne formy życia rodzinnego i małżeńskiego. W: B. Sieradzka-Baziur (red.), Pedagogika rodziny na początku XXI wieku w świetle pojęć i terminów (s. 35–58). Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów oraz uchylająca dyrektywę Rady 2010/18/UE. Dz.Urz.UE L 188 z 12.07.2019.
Dzwonkowska-Godula, K. (2011). Ojcostwo jako instytucja i doświadczenie w świetle wypowiedzi młodych wykształconych ojców. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica, 39, 111–127.
Fagan, C., Norman, H. (2016). Which fathers are involved in caring for pre-school age children in the United Kingdom? A longitudinal analysis of the influence of work hours in employment on shared childcare arrangements in couple households. W: E. Ruspini, I. Crespi (red.), Balancing work and family in a changing society: The fathers’ perspective (s. 83–98). Palgrave Macmillan. DOI: https://doi.org/10.1057/978-1-137-53354-8_6
Father_ing. (b.d). Blog poświęcony ojcom i ojcostwu. https://www.facebook.com/FatheringDaily
Fujiwara, T., Okuyama, M., Takahashi, K. (2010). Paternal involvement in childcare and unintentional injury of young children: A population-based cohort study in Japan. International Journal of Epidemiology, 39(2), 588–597. DOI: https://doi.org/10.1093/ije/dyp340
Gębka, M. (2007). Ojciec jako rodziciel. Wizerunki ról rodzinnych. Roczniki Socjologii Rodziny, 18, 89–108.
Grużewska, A. (2014). Ojcowie małych dzieci – doświadczenia, obserwacje i wnioski z pracy w ramach programu Dobry Rodzic – Dobry Start Fundacji Dzieci Niczyje. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 13(3), 229–248.
Janowicz, K., Włodarczyk, J. (2022). Rodzicielstwo w przekonaniach i zachowaniach współczesnych polskich ojców – znaczenie (nie)zamieszkiwania z dzieckiem. Dziecko Krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 21(4), 161–192.
Kato, T., Fujii, M., Kanatani, K., Niwa, F., Hirabayashi, K., Nakayama, T., Itakura, S., Japan Environment and Children’s Study (JECS) Group. (2023). Paternal involvement in infant care and developmental milestone outcomes at age 3 years: the Japan Environment and Children’s Study (JECS). Pediatric Research, 95, 785–791. DOI: https://doi.org/10.1038/s41390-023-02723-x
Kornas-Biela, D. (2001). Współczesny kryzys ojcostwa. W: D. Kornas-Biela (red.), Oblicza ojcostwa (s. 171–192). Towarzystwo Naukowe KUL.
Kroll, M.E., Carson, C., Redshaw, M., Quigley, M.A. (2016). Early father involvement and subsequent child behaviour at ages 3, 5 and 7 years: Prospective analysis of the UK Millennium Cohort Study. PloS One, 11(9), e0162339. DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0162339
Lamb, M.E. (1987). Introduction. The emergent American father. W: M.E. Lamb (red.), The fathers’ role: Cross cultural perspectives (s. 3–24). Routledge.
Lewicka, M. (2020). Przemiany roli ojca we współczesnej kulturze. Implikacje pedagogiczne. Teologia i Moralność, 15(1(27)), 201–212. DOI: https://doi.org/10.14746/tim.2020.27.1.13
Liu, Y., Dittman, C.K., Guo, M., Morawska, A., Haslam, D. (2021). Influence of father involvement, fathering practices and father-child relationships on children in mainland China. Journal of Child and Family Studies, 30(8), 1858–1870. DOI: https://doi.org/10.1007/s10826-021-01986-4
Mariański, J. (2017). Indywidualizacja rodziny w ponowoczesnym społeczeństwie. Władza Sądzenia, 13, 178–191.
McWayne, C., Downer, J.T., Campos, R., Harris, R.D. (2013). Father involvement during early childhood and its association with children’s early learning: A meta-analysis. Early Education and Development, 24(6), 898–922. DOI: https://doi.org/10.1080/10409289.2013.746932
Michoń, P. (2016). Udział ojców w czynnościach związanych z opieką nad dzieckiem – międzynarodowa analiza porównawcza. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, (438), 64–80.
Muszyńska, E. (2015). Opieka w perspektywie psychologicznej. W: E. Jundziłł, R. Pawłowska (red.), Pedagogika opiekuńcza. Przeszłość – Teraźniejszość – Przyszłość (s. 139–157). Wydawnictwo Harmonia.
Nafisah, A.D., Pranoto, Y.K.S., Nuzulia, S. (2023). The Impact of Father Involvement in the Early Childhood Problematic Behavior. Jurnal Pendidikan Usia Dini, 17(1), 14–30. DOI: https://doi.org/10.21009/JPUD.171.02
Norman, H., Elliot, M., Vanchugova, D. (2023). How important is early paternal engagement? Deriving longitudinal measures of fathers’ childcare engagement and exploring structural relationships with prior engagement and employment hours. Journal of Family Issues, 0(0). DOI: https://doi.org/10.1177/0192513X231214642
Ostrouch-Kamińska, J. (2015). Rodzina partnerska jako relacja współzależnych podmiotów. Studium socjopedagogiczne narracji rodziców przeciążonych rolami (wyd. 2). Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Ratajczak, Ł.P., Kozłowska, A. (2023). Zmiana modelu ojcostwa. W stronę równoważenia ról rodzicielskich i budowania równowagi pomiędzy życiem zawodowym a rodzinnym. Resocjalizacja Polska, 26, 239–254. DOI: https://doi.org/10.22432/pjsr.2023.26.15
Sapińska, B. (2020). Na czym polega zaangażowane rodzicielstwo. https://psychologdlarodziny.pl/index.php/2020/03/02/na-czym-polega-zaangazowane-rodzicielstwo/
Sikorska, M. (2009). Nowa matka, nowy ojciec, nowe dziecko, o nowym układzie sił w polskich rodzinach. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Sikorska, M. (2012). Życie rodzinne. W: A. Giza, M. Sikorska (red.), Współczesne społeczeństwo polskie (s. 185–228). Wydawnictwo Naukowe PWN.
Sosnowski, T. (2018). Ojcostwo w perspektywie pokoleniowej. Studium socjopedagogiczne. Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Sosnowski, T., Konaszewski, K. (2018). Od tradycyjnego do nowego modelu ojcostwa – potrzeba pedagogicznej zmiany. Roczniki Nauk Społecznych, 46(2), 51–63. DOI: https://doi.org/10.18290/rns.2018.46.2-3
Szlendak, T. (2009). O naskórkowej (lub kosmetycznej) przemianie męskości. W: M. Sikorska (red.), Być rodzicem we współczesnej Polsce. Nowe wzory w konfrontacji z rzeczywistością (s. 62–77). Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego. DOI: https://doi.org/10.31338/uw.9788323514763.pp.62-76
Szlendak, T. (2011). Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Tryc, A. (2021). Urlopy tacierzyńskie jako instytucjonalny dowód zmian w postrzeganiu roli ojca na przestrzeni lat. Kultura i Wychowanie, 19(1), 129–141. DOI: https://doi.org/10.25312/2083-2923.19/2021_08at
Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Dz.U. 2023 poz. 641 (2023) (Polska). DOI: https://doi.org/10.62627/PPE.2023.039
Walczak, A. (2021). Pomiędzy rolą przypisaną i realizowaną. Portret ojców z rodzin wielkomiejskich. Wydawnictwo Naukowe ChAT.
Wang, L., Wang, T., Li, H., Guo, K., Hu, L., Zhang, S., Rozelle, S. (2022). Parental self-perception, parental investment, and early childhood developmental outcomes: Evidence from rural China. Frontiers in Public Health, 10, 820113. DOI: https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.820113
Włodarczyk, J. (2014). Być tatą. Wyniki badania polskich ojców. Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka, 13(3), 94–138.
Włodarczyk, J. (2021). Ojciec – dziecku, dziecko – ojcu. https://teamrodzina.pl/2021/06/23/ojciec--dziecku-dziecko-ojcu/
Włodarczyk, J. (2022). Tata 2022. Raport z badania polskich ojców. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę.
Wróblewska-Skrzek, J. (2017). Nowe ojcostwo czy kryzys ojcostwa? Przemiany roli mężczyzny w rodzinie. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 18(1), 33–40.
Zabłocka, A. (2022). Tata to całkiem fajny facet. Nowe badania pokazują, jak ojcowie oceniają swoje rodzicielstwo. https://dadhero.pl/289738,modele-ojcostwa-badania-ktore--pokazuja-jacy-sa-wspolczesni-ojcowie
Zielińska-Król, K. (2013). Ojcostwo na początku XXI wieku – kryzys ojcostwa i „nowe” ojcostwo. Roczniki Nauk o Rodzinie, 5(60), 83–94.
Zięba-Kołodziej, B. (2012). Partnerstwo rodziców w opiece nad dzieckiem i w jego wychowaniu. W: J. Brągiel, B. Górnicka (red.), Rodzicielstwo w kontekście współczesnych przemian społecznych (s. 149–163). Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
License
Copyright (c) 2023 Łukasz P. Ratajczak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.