Floriana Znanieckiego idea uspołecznienia do altruizmu
PDF

Słowa kluczowe

altruizm
nowy humanizm
socjologia edukacji
Florian Znaniecki
p

Jak cytować

Hałas, E. (2021). Floriana Znanieckiego idea uspołecznienia do altruizmu. Rocznik Pedagogiczny, 44, 7–23. https://doi.org/10.2478/rp-2021-0001

Abstrakt

Certain visionary threads of Florian Znaniecki’s thought present in his sociological theory of educa- tion merit our attention. They are associated with the concept of creating a grassroots movement of new sociality, capable of becoming a vehicle of reflexive social and cultural changes. These utopian threads related to the current of new humanism appear in all of Znaniecki’s works. The problem of altruism seems crucial in the light of Znaniecki’s axiology, but has not been properly examined until now. When Znaniecki names the new social tasks of education with the goal of shaping social changes, he considers the problem of social good from the perspective of intergroup relations. He searches for a new meaning of altruism, especially collective altruism, which would be the antithesis of collective egoism, and thus would transcend the limits of solidarity only with one’s own group. The issue of altruism, so important for Znaniecki, has only recently begun to regain its place in sociology. Znaniecki’s thought can be read in a connection with the contemporary anti-utilitarian movement and the newly revived discussion about the possibility of humanism after modernity.

https://doi.org/10.2478/rp-2021-0001
PDF

Bibliografia

Abramowski E., Rzeczpospolita przyjaciół. Wybór pism społecznych i politycznych, PAX, Warszawa 1986.

Archer M.S., Culture and Agency. The Place of Culture in Social Theory, Cambridge University Press, Cambridge 1996.

Brown Ch.R., Altruism, [w:] Encyclopedia of Philosophy (2nd edition), red. D.M. Borchert, Thom- son Gale, Detroit 2005, s. 136–137.

Cieślak [Hałas] E., W kierunku semiotycznej interpretacji koncepcji współczynnika humanistyczne- go, „Studia Socjologiczne” 1979, 2, s. 61–80.

Donati P., When Relational Subject Generate Relational Goods, [w:] The Relational Subject, red. P. Donati, M.S. Archer, Cambridge University Press, Cambridge 2016, s. 198–228.

Dulczewski Z., Florian Znaniecki – Sociologist of Peace, [w:] A Commemorative Book in Honor of Florian Znaniecki on the Centenary of His Birth, red. Z. Dulczewski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1986, s. 310–312.

Durkheim É., Samobójstwo. Studium z socjologii, przeł. Krzysztof Wakar, Oficyna Naukowa, Warszawa 2006.

Hałas E., Afektywne społeczeństwo: sentymenty i interakcje symboliczne, [w:] Teoria socjologiczna Floriana Znanieckiego a wyzwania XXI wieku, red. E. Hałas, Towarzystwo Naukowe Katolic- kiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1999, s. 143–176.

Hałas E., Introduction, [w:] F. Znaniecki, Education and Social Change, red. i wprowadzenie E. Ha- łas, Peter Lang, Frankfurt am Main 1998.

Hałas E., Kryzys czy płynność kultury? O teorii cywilizacji Floriana Znanieckiego, [w:] Lokalne, narodowe i inne..., Księga dla Profesor Joanny Kurczewskiej, red. P. Binder, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa 2014, s. 553–575.

Hałas E., Kulturowe źródła podmiotowości, [w:] Socjologia humanistyczna Floriana Znanieckiego. Przesłanie dla współczesności, red. E. Hałas, A. Kojder, s. 143–162, Wydawnictwa Uniwersy- tetu Warszawskiego, Warszawa 2010.

Hałas E., Relational Care: Rethinking Altruism, [w:] Relational Reason, Morals and Sociality, red. E. Hałas, A. Manterys, Peter Lang, Berlin 2021, s. 69–93.

Hałas E., Towards the World Culture Society. Florian Znaniecki’s Culturalism, Peter Lang, Frankfurt am Main 2010.

Hałas E., Wychowanie i kultura demokratyczna. Zarys poglądów Floriana Znanieckiego, „Zoon Politikon” 2014, 5, s. 123–130.

Hałas E., Znaczenia i wartości społeczne. O socjologii Floriana Znanieckiego, Redakcja Wydaw- nictw KUL, Lublin 1991.

Hałas E., Donati P., Introduction: Back to Relations in Themselves, „State of Affairs” 2017, 12 (Special Issue: The Relational Turn in Sociology. Implications for the Study of Culture and Persons), s. 7–12.

Jeffries V., The Palgrave Handbook of Altruism, Morality, and Social Solidarity. Formulating a Field of Study, Palgrave, New York 2014.

Joas H., Powstawanie wartości, przeł. M. Kaczmarczyk, Oficyna Naukowa, Warszawa 2009. Kowalski S., Znanieckiego socjologia wychowania, [w:] Florian Znaniecki i jego rola w socjologii, red. A. Kwilecki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1975.

Liao T., Hałas E., Editors Introduction. Cultural Becoming and Cultural Sciences, „Polish Sociolo- gical Review” 2007, 2 (Special Issue: Florian Znaniecki’s Sociology in Today’s Global Society), s. 127–132.

Robertson R., Mapping the Global Condition. Globalization as the Central Concept, [w:] Global Culture. Nationalism, Globalization and Modernity, red. Mike Featherstone, SAGE, London 1990, s. 15–30.

Szacki J., Spotkania z utopią, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2000. Szacki J., Znaniecki, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.

Szczepański J., Szkoła Floriana Znanieckiego, [w:] Florian Znaniecki. Myśl społeczna a wycho- wanie. Inspiracje dla współczesności, red. H. Rotkiewicz, Wydawnictwo Akademickie „Żak”, Warszawa 2004, s. 48–51.

Thomas W.I., Znaniecki F., Chłop polski w Europie i Ameryce, t. I, przeł. Maryla Metelska, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1976.

Tocqueville de A., O demokracji w Ameryce, t. II, przeł. B. Janicka, M. Król, ZNAK, Kraków 1996. Znaniecki F., Education and Social Change, red. i wprowadzenie E. Hałas, Peter Lang, Frankfurt am Main 1998.

Znaniecki F., Humanizm, jego źródła i zadania, [w:] F. Znaniecki, Współczynnik humanistyczny, wstęp i dobór tekstów A. Przestalski, J. Włodarek, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań 2011, s. 105–116.

Znaniecki F., Ludzie teraźniejsi a cywilizacja przyszłości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.

Znaniecki F., Prawa psychologii społecznej, przeł. J. Radzicki, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1991.

Znaniecki F., Relacje społeczne i role społeczne. Niedokończona socjologia systematyczna, przeł. E. Hałas, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011.

Znaniecki F., Should Sociologists be also Philosophers of Values, „Sociology and Social Research” 1952, Nov.–Dec., s. 79–84.

Znaniecki F., Social Actions, Farrar and Rinehart, New York 1936.

Znaniecki F., Socjologia wychowania, t. 1: Wychowujące społeczeństwo, t. 2: Urabianie osoby wychowanka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001.