Abstrakt
Idea społecznej odpowiedzialności biznesu zyskuje współcześnie coraz większą popularność. Wskazuje się jednak, że nie wszystkie organizacje, których działania wpisują się w ten nurt, kierują się chęcią realizacji wartości społecznej w sposób bezinteresowny. Dlatego też autor opracowania podejmuje problem prawdziwych motywacji przedsiębiorstw, które promują się jako społecznie odpowiedzialne. Celem artykułu jest uzasadnienie tezy, że działania w zakresie społecznej odpowiedzialności biznesu są w coraz większym stopniu instrumentalizowane. Osiągnięciu celu opracowania służy analiza literatury przedmiotu oraz przegląd badań odnoszących się do działań społecznie zaangażowanych współczesnych przedsiębiorstw. Rozważania zostały przy tym osadzone w kontekście dwóch modeli racjonalności: instrumentalnego i koherencyjnego. Wyniki przeprowadzonej analizy wskazują, że instrumentalizacja idei CSR (ang. corporate social responsiblity) stanowi coraz częstsze zjawisko. W kontekście stosowania idei CSR jest to równoznaczne z jej porzuceniem ze względu na zmniejszenie jej skuteczności jako narzędzia budowy przewagi konkurencyjnej (z uwagi na coraz częstsze wykorzystanie).
Bibliografia
Attig, N., El Ghoul, S., Guedhami, O., Suh, J. (2013), Corporate social responsibility and credit ratings, Journal of Business Ethics 117(4): 679-694.
Baden, D., Harwood, I. (2013), Terminology matters: a critical exploration of corporate social responsibility terms, Journal of Business Ethics 116(3): 615-627.
Balmer, J., Powell, S., Greyser, S. (2011), Explicating ethical corporate marketing. insights from the BP Deepwater horizon catastrophe: the ethical brand that exploded and then imploded, Journal of Business Ethics 102(1): 1-14.
Baran, G. (2010), Motywacja do podejmowania społecznie odpowiedzialnych działań w sektorze MŚP, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Kraków [dostęp: 14. 06. 2017].
Barnett, M., Salomon, R. (2012), Does it pay to be really good? addressing the shape of the relationship between social and financial performance, Strategic Management Journal 33(11): 1304-1320.
Blanco, B., Guillamon-Saorin, E., Guiral, A. (2013), Do non-socially responsible companies achieve legitimacy through socially responsible actions? The mediating effect of innovation, Journal of Business Ethics 117(1): 67-83.
Brooks, S. (2010), CSR and the straitjacket of economic rationality, The International Journal of Sociology and Social Policy 11(12): 604-617.
Carroll, A., Buchholtz, A. (2003), Business and Society. Ethics and Stakeholder Management, Thompson Learning, South-Western College, Mason.
Defourny J., Develtere P. (2006), Ekonomia społeczna: ogólnoświatowy trzeci sektor, tłum. J. Wygnański, [w:] Defourny J., Develtere P. (red.), Trzeci sektor dla zaawansowanych. Współczesne teorie trzeciego sektora – wybór tekstów, Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa: 15-42.
European Commission (2001), Promoting a European framework for corporate social responsibility. Green Paper, Brussels.
Flis, A. (2012), Cechy konstytutywne kultury europejskiej, The Polish Journal of the Arts and Culture 3(3): 77-99.
Gellner, E. (1985), Relativism and the Social Sciences, Cambridge University Press, Cambridge.
Hull, C., Rothenberg, S. (2008), Firm performance: the interactions of corporate social performance with innovation and industry differentiation, Strategic Management Journal 29: 781-789.
Jensen, M., Meckling, W. (1994), The nature of man, Journal of Applied Corporate Finance 7(1): 4-19.
Kelly, T. (2003), Epistemic rationality as instrumental rationality: a critique, Philosophy and Phenomenological Research 66(3): 612-640.
Kotler, P., Lee, N. (2005), Corporate social responsibility: doing the most good for your company and your cause, Wiley, New York.
Mishra, S., Modi, S. (2013), Positive and negative corporate social responsibility, financial leverage, and idiosyncratic risk, Journal of Business Ethics 117(2): 431-448.
Mroziewski, M. (2011), Koncepcja wartościowania działań kierowniczych z zastosowaniem metody dystansowej, Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego 25: 499-511.
Nida-Rumelin, J. (2000), Rationality: Coherence and structure, [w:] Nida-Rumelin, J., Spohn, W. (red.), Rationality, Rules, and Structure, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht: 1-16.
Oikonomou, I., Brooks, C., Pavelin, S. (2012), The impact of corporate social performance on financial risk and utility: a longitudinal analysis, Financial Management 41(2): 483-515.
Orlitzky, M., Schmidt, F., Rynes, S. (2003), Corporate social and financial performance: a meta-analysis, Organizational Studies 24(3): 430-441.
Palazzo, G., Richter, U. (2005), CSR business as usual? The case of the tobacco industry, Journal of Business Ethics 61(4): 387-401.
Parkes, C., Scully, J., Anson, S. (2010), CSR and the “undeserving”: a role for the state, civil society and business?, International Journal of Sociology and Social Policy 30(11/12): 697-708.
Petersen, H., Vredenburg, H. (2009), Morals or economics? institutional investor preferences for corporate social responsibility, Journal of Business Ethics 90(1): 1-14.
Rok, B. (2004), Odpowiedzialny biznes w nieodpowiedzialnym świecie, Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce, Forum Odpowiedzialnego Biznesu, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.