Stopniowalność naruszeń konstytucji
PDF (English)
PDF

Słowa kluczowe

przestrzeganie konstytucji
naruszenie konstytucji
rażąca niekonstytucyjność

Jak cytować

Brzozowski, W. (2017). Stopniowalność naruszeń konstytucji. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 79(4), 5–17. https://doi.org/10.14746/rpeis.2017.79.4.1

Liczba wyświetleń: 635


Liczba pobrań: 1681

Abstrakt

Naruszenia konstytucji mogą przybierać różną formę: od naruszeń mniejszej wagi aż po naruszenia rażące. Zależy to od dwóch zasadniczych czynników: 1) znaczenia (wagi) normy naruszonej na tle struktury konstytucji; 2) intensywności naruszenia normy konstytucyjnej, przez co należy rozumieć zakres zniesienia jej konsekwencji normatywnych przez niekonstytucyjny akt stanowienia lub stosowania prawa. Ad 1) Chociaż normy konstytucyjne nie podlegają formalnej hierarchizacji, niektóre z nich muszą być zrealizowane łącznie, aby osiągnięty został pożądany przez konstytucję stan rzeczy. Naruszenie zasady niezależności sądów nie ogranicza się do przepisu wyrażającego tę zasadę, lecz także rzutuje na sposób wywiązywania się przez sądy z ich konstytucyjnych zadań. Niewykonanie wbrew konstytucji kompetencji kreacyjnej przez upoważniony organ stanowi nie tylko naruszenie przepisu zawierającego kompetencję kreacyjną, lecz także prowadzi do paraliżu nieobsadzonego organu i „wyłącza” cały kompleks przepisów określających jego zadania i kompetencje. Ad 2) Postępowanie organu państwa może w mniejszym lub większym stopniu oddalać się od pożądanego przez konstytucję wzorca. Zachowanie wadliwe, lecz urzeczywistniające zasadniczy cel normy, jest po prostu niezgodne z konstytucją, natomiast zachowanie całkowicie nierealizujące tego celu lub dążące do celu przeciwstawnego jest rażąco niekonstytucyjne. W tym sensie podpisanie ustawy jeden dzień po upływie terminu jest naruszeniem konstytucji, ale mniej poważnym niż niepodpisanie jej w ogóle.


https://doi.org/10.14746/rpeis.2017.79.4.1
PDF (English)
PDF

Bibliografia

Brzozowski, W. (2014), Obejście konstytucji, Państwo i Prawo 69(9): 3-22.

Brzozowski, W. (2010), Prawne relacje Prezydenta RP z Trybunałem Konstytucyjnym, [w:] Mołdawa, T., Szymanek, J. (red.), Instytucja prezydenta. Zagadnienia teorii i praktyki na tle doświadczeń polskich oraz wybranych państw obcych, Warszawa: 13-28.

Chauvin, T., Stawecki, T., Winczorek, P. (2016), Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa.

Dąbrowski, M. (2014), Sankcje konstytucyjne. Istota, funkcje oraz rodzaje, Przegląd Sejmowy 22(5): 9-28.

Dudek, D. (2013), Autorytet Prezydenta a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Lublin.

Działocha, K. (1997), Hierarchia norm konstytucyjnych i jej rola w rozstrzyganiu kolizji norm, [w:] Trzciński, J. (red.), Charakter i struktura norm konstytucji, Warszawa 1997: 78-94.

Hauser, R., Trzciński, J. (2008), Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa.

Hermann, M. (2013), Stwierdzenie niekonstytucyjności jako czynność konwencjonalna unieważnienia aktu normatywnego, [w:] Bernatt, M., Królikowski, J., Ziółkowski, M. (red.), Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sferze stosowania prawa, Warszawa: 249-277.

Kowalski, A. (2014), Glosa do uchwały SN z dnia 27 marca 2014 r., I KZP 30/13, Lex/el.

Niżnik-Mucha, A. (2014), Zakaz naruszania istoty konstytucyjnych wolności i praw w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa.

Podkowik, J. (2010), Czy „istnieją” akty normatywne „nieistniejące” (nieakty)?, Przegląd Legislacyjny 4(74): 11-29.

Radajewski, M. (2016), Rozwiązanie organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego przez Sejm, Samorząd Terytorialny 26(6): 25-33.

Skoczylas, A., Piątek, W. (2016), uwagi do art. 171, [w:] Safjan, M., Bosek, L. (red.), Konstytucja RP. Komentarz, t. 2, Warszawa: 949-957.

Szczurowski, B. (2016), Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jako organ czuwający nad przestrzeganiem konstytucji, Warszawa.

Zieliński, A. (2006), Prawo do sądu i organizacja władzy sądowniczej, [w:] Zubik, M. (red.), Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa: 483-501.

Zieliński, M., Zirk-Sadowski, M. (2011), Klaryfikacyjność i derywacyjność w integrowaniu polskich teorii wykładni prawa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 73(2): 99-111.

Zubik, M., Wiącek, M. (2009), Kompetencje sądu konstytucyjnego a granice swobody orzekania przez sędziów Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Sejmowy 17(4): 25-58.