Słowa kluczowe
zasada proporcjonalności
zasada prawidłowej legislacji
adekwatność celu i środka
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 1493
Liczba pobrań: 533
Abstrakt
Przedmiotem opracowania jest charakterystyka zasady proporcjonalności (adekwatności celu i środka) w tworzeniu prawa administracyjnego. Autor opisuje zagadnienia związane z analizowaną zasadą, które winny być rozważane w procesie legislacji administracyjnej. W artykule, nawiązując do koncepcji filozoficznych – przedstawiono potrzebę wyodrębnienia i stosowania wspomnianej zasady w procesie legislacyjnym, obejmującym regulacje prawa administracyjnego (z uwagi na m.in. postępującą inflację przepisów tejże gałęzi, ryzyko nieadekwatnej ingerencji w prawa i wolności jednostki, konieczność prawidłowej oraz racjonalnej legislacji). Nadto wszechstronnie zbadano aspekty omawianej zasady: jej znaczenie wertykalne, horyzontalne, zewnętrzne (ilościowe), wewnętrzne (jakościowe), a także zagadnienie kontroli przestrzegania zasady proporcjonalności w stanowieniu najszerszej dziedziny prawa publicznego.Bibliografia
Andrzejuk A., Człowiek i dobro, Antropologiczne podstawy etyki: 4, http://katedra.uksw.edu.pl/publikacje/artur_andrzejuk/czlowiek_i_dobro.pdf [dostęp: 10.12.2017].
Arystoteles (1975), Etyka nikomachejska, [w:] Leśniak, K., Arystoteles, Warszawa: 257-290.
Arystoteles (2002), Etyka nikomachejska. Etyka wielka. Etyka eudemejska. O cnotach i wadach, przekłady, wstępy i komentarze, Gromska, D., Renger, L., Wróblewski W., Warszawa.
Banaszak B. (2012), Komentarz do art. 2 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, wyd. 2, Warszawa, Legalis [dostęp: 10.12.2017].
Bąkowski, T. (2010), [w:] Bąkowski, T. (red.), Zarys legislacji administracyjnej. Uwarunkowania i zasady prawotwórczej działalności administracji publicznej, Wrocław: 15.
Bąkowski, T. (2012), Sądowa Kontrola legislacji administracyjnej pod względem zgodności z Zasadami techniki prawodawczej, [w:] Stahl, M., Duniewska, Z. (red.), Legislacja administracyjna. Teoria, orzecznictwo, praktyka, Warszawa: 37-46.
Beaty, D.M. (2004), The Ulitmate Rule of Law, Oxford.
Bucher, L. (1855), Der Parlamentarismus: wie er ist, Berlin.
Buchner, W. (1996), Kant – państwo i prawo, Kraków.
Chróścielewski, W. (2011), Z problematyki skuteczności norm prawa administracyjnego, Państwo i Prawo 56(4): 61-72.
Dąbek, D. (2010), Prawo sędziowskie w polskim prawie administracyjnym, Warszawa.
Dębska, M.M. (2013), Komentarz do § 1 załącznika rozporządzenia w sprawie „Zasad techniki prawodawczej”, [w:] Zasady techniki prawodawczej. Komentarz, Lex [dostęp: 10.12.2017].
Duniewska Z. (2013), Zasada proporcjonalności, [w:] Stahl, M. (red.), Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa: 147-148.
Folak, Ł. (2016), Instrumentalizacja prawa administracyjnego, [w:] Błaś, A. (red.), Antywartości w prawie administracyjnym. VI Krakowsko-Wrocławskie Spotkanie Naukowe Administratywistów, Warszawa: 359-382.
Frąckowiak-Adamska A. (2009), Zasada proporcjonalności jako gwarancja swobód rynku wewnętrznego Wspólnoty Europejskiej, Warszawa.
Garlicki, L. (2001), Przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego), Państwo i Prawo 56(10): 5-24.
Gugnin A., Pliszka T., Instytucjonalny wymiar etyki w ujęciu Niccola Machiavellego: 120-126, http://ur.edu.pl/pliki/Zeszyt15/10.pdf [dostęp: 10.12.2017].
Jagielski, J., Gołaszewski, P. (2012), Kryzys prawa administracyjnego a zmiana jego paradygmatu, [w:] Kijowski, D.R., Miruć, A., Suławko-Karetko, A. (red.), Jakość prawa administracyjnego, Warszawa: 27-44.
Jakimowicz, W. (2006), Wykładania w prawie administracyjnym, Kraków.
Jędrzejewski, S., Kijowski, D.R. (2001), Glosa do wyroku z 12 I 1999 r., P 2/98, Państwo i Prawo 56(3): 102-113.
Kamiński, M. (2012), Zasada ochrony zaufania jednostki do obowiązywania i kontynuacji (ciągłości) treściowej norm ustawowych a hipertrofia zmian normatywnych w prawie administracyjnym, [w:] Suwaj, P.J. (red.), Inflacja prawa administracyjnego, Warszawa: 44-70.
Kant, I. (1797), Metaphysische Anfangsgründe der Rechtslehre, Königsberg, F. Nicolovius.
Kasiewicz S., Kurkliński, L., Szpringer, W. (2013), Zasada proporcjonalności a polski sektor bankowy. Uwarunkowania, szanse, zagrożenia, Miesięcznik Finansowy BANK: 17. 1-29.
Kelsen, H. (2009), Istota i rozwój sądownictwa konstytucyjnego, Warszawa.
Klecha, K. (2009), Wolność działalności gospodarczej w Konstytucji, Warszawa.
Kmieciak, Z. (1994), Skuteczność regulacji administracyjnoprawnej, Łódź.
Kmieciak, Z. (2000), Ogólne zasady prawa i postępowania administracyjnego, Warszawa.
Krawczyk, P. (2009), Rola zasady proporcjonalności w wyznaczaniu granic prawa własności, Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem 1(1): 275-293.
Malmon, M. (2013), Arystotelesa poszukiwania idealnego ustroju państwowego, Kultura i Wartości 2(6): 9-19.
Mariano, M. (2012), Konflikt polityczny i natura ludzka: Machiavellego rozważania nad starożytną Republiką Rzymską i nowożytną Florencją oraz ich wpływ na współczesną świadomość demokratyczną, Ethics in Progress Quarterly 3(1): 111-127.
Machiavelli, N. (2005), Książę, tłum. Anna Klimkiewicz, Kraków.
Machiavelli, N. (2010), Książę. Cel uświęca środki, tłum. Z. Płoski, Gliwice.
Monteskiusz (1997), O duchu praw, tłum. T. Boy-Żeleński, Kęty.
Możdżeń-Marcinkowski, M. (2012), Problematyka współzależności zjawisk inflacji i kryzysu współczesnego prawa administracyjnego, [w:] Suwaj, P.J. (red.), Inflacja prawa administracyjnego, Warszawa: 15-22.
Pałecki, K. (1999), Zmiany społeczne a zmiany w prawie, [w:] Leszczyński, L. (red.), Aksjologia, Konstytucja, Integracja Europejska, Lublin.
Popkin, R.H., Stroll A. (1994), Filozofia, Poznań.
Prońko, D. (2013), Władza i władca według dzieła Księże Niccola Machiavellego, Ludzie, zarządzanie, gospodarka, Studia i Materiały. Miscellanea Oeconomicae 17(1): 345-352.
Riklin, A. (2000), Niccolo Machiavellego nauka o rządzeniu, Poznań.
Rousseau, J.J. (1948), Umowa społeczna, Łódź.
Ruczkowski, P. (2012), Stosowanie przepisów dopuszczających różne formy luzu decyzyjnego administracji a zasada proporcjonalności, [w:] Kijowski, D.R., Radwanowcz-Wanczewska, J., Wincenciak, M. (red.), Wykładnia i stosowania prawa administracyjnego, Warszawa: 41-61.
Stahl, M., Duniewska, Z. (2012), Z., Legislacja administracyjna – zagadnienia wprowadzające, [w:] Stahl, M., Duniewska, Z. (red.), Legislacja administracyjna. Teoria, orzecznictwo, praktyka, Warszawa: 19-34.
Stern, K. (1984), Das Staatsrecht der Bundesrepublik Deutschland, Bd. 1: Grundbegriffe und Grundlagen des Staatrechts, Strukturprinzipen der Verfassung, München.
Stępkowski, A. (2006), Między sprawiedliwością a treścią prawa stanowionego. Kształtowanie się zasady proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Kwartalnik Prawa Publicznego 6(1): 107-131.
Stępkowski, A. (2010), Zasada proporcjonalności w europejskiej kulturze prawnej. Sądowa kontrola władzy dyskrecjonalnej w nowoczesnej Europie, Warszawa.
Strzelecki, J. (2012), Niedoskonałość rozwiązań prawnych a sytuacje patologiczne w administracji publicznej, [w:] Suwaj, P.J., Kijowski, D.R. (red.), Patologie w administracji publicznej, Warszawa: 170-178.
Suwaj, P.J. (red.), (2012), Inflacja prawa administracyjnego, Warszawa.
Sylwestrzak, A. (2013), Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa.
Szpor, G. (2008), Wzrost roli orzecznictwa a mankamenty legislacji, [w:] Bąkowski T., Grajewski K., Warylewski, J. (red.), Orzecznictwo w systemie prawa, Warszawa: 223-225.
Szydło, M. (2011), Wolność działalności gospodarczej jako prawo podstawowe, Bydgoszcz-Wrocław.
Mohl, R. von (2003), Encyklopedia umiejętności politycznych, tłum. A. Białecki, opr. A. Bosiacki, Warszawa.
Walaszek-Pyzioł, A. (1995), Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 1: 14-23.
Wojtyczek, K. (1999), Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP, Zakamycze.
Wojtyczek K. (2002), Zasada proporcjonalności [w:] Banaszak B., Preisner A. (red.), Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP, Warszawa: 667-692.
Wronkowska, S. (2008), Kilka uwag o „prawodawcy negatywnym”, Państwo i Prawo 63(10): 5-20.
Wróblewski, J. (1985), Teoria racjonalnego tworzenia prawa, Wrocław.
Wyrzykowski, M. (1992), Legislacja – demokratyczne państwo prawa – radykalne reformy polityczne i gospodarcze, Zasada proporcjonalności, [w:] Suchocka, H. (red.), Tworzenia prawa w demokratycznym państwie prawnym, Warszawa: 51-52.
Zakolska, J. (2008), Zasada proporcjonalności w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa.
Zimmermann, J. (2013), O kryzysie prawa administracyjnego, Casus 67: 6-11.
-8.
Zimmermann, J. (2014), Prawo administracyjne, Warszawa.
Zubik M., Sokolewicz W. (2016), Komentarz do art. 2 Konstytucji RP, teza 40, [w:] Garlicki, L. (red.), Zubik M. (red.), Derlatka M., Działocha K., Sarnecki P., Sokolewicz W., Trzciński J., Wiącek M., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, Wydawnictwo Sejmowe, 2016, wyd. 2, Lex [dostęp: 10.12.2017].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.