Abstrakt
Artykuł stanowi próbę określenia, czy stosowane w prawie karnym wzorce osobowe stanowią kategorię jednolitą. Autor dochodzi do wniosku, że figury te stosowane są na dwóch zasadniczych płaszczyznach: do ustalenia stanu faktycznego w zakresie stanu świadomości sprawcy czynu zabronionego oraz do określenia wymaganego od niego standardu postępowania w stosunku do dobra prawnego (co dotyczy również powinności przewidzenia określonych stanów rzeczy). Spostrzeżenie to pozwala na wyróżnienie dwóch zasadniczych odmian wzorców osobowych – wzorca rekonstrukcyjnego oraz wzorca optymalizacyjnego (normatywnego), które różnią się od siebie nie tylko przedmiotem odniesienia, ale i wewnętrzną konstrukcją.
Bibliografia
Byczyk, M. (2016), Normy ostrożności w prawie karnym, Poznań.
Dąmbska, I. (1962), Dwa studia z teorii naukowego poznania, Toruń.
Giezek, J. (2013), Świadomość sprawcy czynu zabronionego, Warszawa.
Giezek, J., Kardas, P. (2016), O kryteriach obiektywnego oraz subiektywnego przypisania z perspektywy podstaw odpowiedzialności karnej – uwagi wprowadzające, [w:] Giezek, J., Kardas, P. (red.), Obiektywne oraz subiektywne przypisanie odpowiedzialności karnej, Warszawa: 11–37.
Kaczmarek, T. (2011), Sporne problemy umyślności, [w:] Majewski, J. (red.), Umyślność i jej formy, Toruń: 27–49.
Kapusta, A. (2008), Problem intersubiektywności w świetle współczesnej neurokognitywistyki: od neuronów lustrzanych po narrację, Studia Philosophiae Christanae 2: 127–164.
Kardas, P. (2006), Sporne problemy wykładni przestępstwa nadużycia zaufania, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2: 105–135.
Kochanowski, J. (1991), Standard „rozsądnego człowieka” w prawie karnym, Studia Iuridica 20: 125–134.
Królikowski, M. (2006), Kontekstowa teoria (dogmatyki) prawa karnego, Studia Iuridica 46: 179–207.
Laskowski, M. (2011), Ustalanie umyślności w praktyce orzeczniczej, [w:] Majewski, J. (red.), Umyślność i jej formy, Toruń: 51–64.
Lipiński, K. (2018), Granice obiektywizacji odpowiedzialności karnej – perspektywa wzorców osobowych, [w:] Pająk, M., Zawłocki, R. (red.), Prawo karne wobec konstytucji, Warszawa: 34–51.
Łukaszewski, W. (2011), Psychologia podzielona, Nauka 4: 7–19.
Malinowski, A., Nowak, L. (1972), Problemy modelowania w teorii prawa, Państwo i Prawo 2: 86–95.
Małecki, M. (2013), Kryteria przypisania zamiaru wynikowego. Uwagi na marginesie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 29 kwietnia 2013 r. (II AKa 62/13), Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 3: 29–50.
Nowak, L. (1968), Próba metodologicznej charakterystyki prawoznawstwa, Poznań.
Nowak, L. (1973), Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa, Warszawa.
Nowak, L. (1977), Wstęp do idealizacyjnej teorii nauki, Warszawa.
Nowak, L. (1998), O ukrytej jedności nauk społecznych i nauk przyrodniczych, Nauka 1: 11–42.
Patryas, W. (1988), Interpretacja karnistyczna. Studium metodologiczne, Poznań.
Pohl, Ł. (2007), Struktura normy sankcjonowanej w prawie karnym. Zagadnienia ogólne, Poznań.
Pohl, Ł. (2012), Niezachowanie wymaganej ostrożności – znamię typu czynu zabronionego czy odrębny element w strukturze przestępstwa?, [w:] Majewski, J. (red.), Nieumyślność, Toruń: 75–85.
Przybylski-Lewandowski, F. (2002), Pojęcie wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego jako kryterium uzasadniania decyzji stosowania prawa a bezpieczeństwo prawne, Gdańskie Studia Prawnicze 9: 99–119.
Rodzynkiewicz, M. (1998), Modelowanie pojęć w prawie karnym, Kraków.
Schmoller, K. (1992), Standardowe postacie w prawie karnym jako pomocniczy punkt odniesienia w ocenach prawnych, Przegląd Prawa Karnego 5: 43–48.
Tarapata, S. (2015), Obiektywna czy subiektywna przewidywalność? Głos w sprawie sporu dotyczącego nieświadomej nieumyślności, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 1: 51–100.
Urbański, M. (2009), Rozumowania abdukcyjne. Modele i procedury, Poznań.
Zakrzewski, P. (2016), Stopniowanie winy w prawie karnym, Warszawa.
Ziembiński, Z. (2014), Logika praktyczna, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.