Postkeynesowskie teorie endogenicznej podaży pieniądza

Abstrakt

Jednym z filarów programu badawczego heterodoksyjnego postkeynesizmu jest endogeniczna kreacja podaży pieniądza. Zgodnie z nią ilość pieniądza w obiegu samoistnie dostosowuje się do potrzeb zgłaszanych przez podmioty gospodarcze. Zapewnienie odpowiedniej podaży środków finansowych jest rolą banków komercyjnych, które kreują pieniądz kredytowy ex nihilo. Natomiast zadaniem władz monetarnych jest dostarczanie bankom komercyjnym rezerw pieniężnych gwarantujących ciągłość akcji kredytowej, a tym samym procesu produkcji i wymiany w gospodarce. Podczas gdy postkeynesiści zgadzają się co do endogenicznego charakteru podaży pieniądza, to nie wszyscy w ten sam sposób postrzegają rolę i działania banku centralnego w kierunku zaspokajania popytu na rezerwy zgłaszanego przez banki komercyjne. W rezultacie ukształtowały się cztery postkeynesowskie interpretacje tej kwestii: akomodacyjne, strukturalistyczne, z perspektywy teorii obiegu pieniężnego oraz z perspektywy preferencji płynności. Celem artykułu jest przybliżenie tych ujęć oraz wskazanie, w czym są one odmienne od stanowiska głównego nurtu ekonomii oraz w jakim stopniu różnią się między sobą. Podkreślono również wpływ takiej heterogeniczności poglądów na spójność postkeynesizmu i możliwość stworzenia przez tę szkołę alternatywy dla neoklasycznej ortodoksji.