Prawo cudzoziemca do odwołania w procedurze wydaleniowej w świetle Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności

Abstrakt

Decyzja o wydaleniu cudzoziemca powinna określać organ właściwy w sprawach wydalania cudzoziemców oraz zasady i tryb postępowania w tych sprawach. Cudzoziemiec, jako adresat decyzji o wydaleniu, powinien mieć zagwarantowane prawo odwołania się do niezależnego organu, właściwego do zbadania legalności tej decyzji. Wymaga podkreślenia, że efektywność omawianego uprawnienia zależy przede wszystkim od tego, czy odwołanie ma efekt suspensywny, który powodowałby wstrzymanie wykonania decyzji o wydaleniu w momencie złożenia odwołania. Na gruncie Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności (EKPC) prawo cudzoziemca do wniesienia środka odwoławczego w procedurze wydaleniowej jest przewidziane w art. 13 i art. 1 Protokołu nr 7. Analizując dotychczasowy dorobek orzeczniczy Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, można jednak dojść do wniosku że, art. 1 Protokołu nr 7 nie odegrał jak dotąd znaczącej roli w praktyce. Na taki stan rzeczy składają się trzy zasadnicze powody. Po pierwsze, przysługujące cudzoziemcom gwarancje proceduralne w procesie wydalenia pozostają poza zakresem prawa do rzetelnego procesu sądowego na podstawie art. 6 EKPC. Po drugie, niektóre państwa w dalszym ciągu odmawiają ratyfikacji Protokołu nr 7. Po trzecie, zaistniałą lukę w zapewnieniu cudzoziemcom proceduralnej ochrony przed wydaleniem stara się wypełnić art. 13 EKPC, który formułuje prawo do skutecznego środka odwoławczego.