Słowa kluczowe
rozwój branży
wpływ klastrów na branżę
Kody klasyfikacji JEL
O10
R10
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 348
Liczba pobrań: 437
Abstrakt
Rywalizacja jest nieodzownym elementem działalności przedsiębiorstw; stanowi także motor postępu technologicznego oraz rozwoju branż, regionów i państw. Jednakże więzi, jakie nawiązywane są pomiędzy podmiotami w rzeczywistości gospodarczej nie przybierają wyłącznie formy konkurencji. Podejście to stało się szczególnie istotne w ostatnich pięćdziesięciu latach, w warunkach postępującej globalizacji, rozwoju technologii informacyjnych oraz rosnącej roli innowacji jako kluczowego czynnika sukcesu w działalności gospodarczej. Paradoksalnie wzrost natężenia rywalizacji doprowadził do wzrostu zainteresowania relacjami, w których partnerstwo przeplata się z konkurencją. Jednym z przejawów zainteresowania podmiotów gospodarczych zjawiskiem jednoczesnej kooperacji i rywalizacji, jako skutecznej postawy strategicznej, jest rozwój koncepcji klastrów. Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy istnieją przesłanki pozwalające założyć, że klastry odgrywają pozytywną rolę w rozwoju branż. Przedstawione w artykule badania mają charakter badań jakościowych, wtórnych i polegają na studiach literaturowych. W pierwszej części artykułu przedstawiono branżę jako mezoekonomiczną jednostkę badawczą. W dalszej kolejności w rozważaniach skoncentrowano się na klastrze jako elemencie funkcjonowania branży. Następnie wskazano najważniejsze korzyści płynące z działalności klastrów. W świetle przeprowadzonych studiów literaturowych można uznać, że wpływ klastrów na branżę istnieje, jednak określenie warunków brzegowych, jakie muszą zostać spełnione, aby skutki te były realnie odczuwalne, wymaga dalszych badań.
Bibliografia
Abbott, L. (1958). Qualität und Wettbewerb. München.
Alecke, B., Alsleben, C., Scharr, F., Untiedt, G. (2006). Are there really high-tech clusters? The geographic concentration of German manufacturing industries and its determinants. Annals of Regional Science 40. DOI: https://doi.org/10.1007/s00168-005-0014-x
Bain, J.S. (1959). Industrial Organization. John Wiley and Sons. New York.
Boja, C. (2011) Clusters models, factors and characteristics. International Journal of Economic Practices and Theories 1(1).
Brenner, T. (2000). Industrial Districts: A Typology from an Evolutionary Perspective. Max-Planck-Institute for Research into Economic Systems Evolutionary Economics Unit. Jena.
Brenner, T. (2006). Identification of local industrial clusters in Germany. Regional Studies 40(9). DOI: https://doi.org/10.1080/00343400601047408
Brenner, T., Gildner, A. (2006). The long-term implications of local industrial clusters. European Planning Studies 14(9). DOI: https://doi.org/10.1080/09654310600933371
Chamberlin, E. (1933). The Theory of Monopolistic Competition: A Re-orientation of the Theory of Value. Harvard University Press. Boston.
Duranton, G., Overman, H.G. (2005). Testing for localization using micro-geographic data. Review of Economic Studies 72(4). DOI: https://doi.org/10.1111/0034-6527.00362
Eurostat (2008a). NACE Rev. 2 Statistical classification of economic activities in the European Community. Eurostat Methodologies and Working Papers. Luxemburg.
Eurostat (2008b). Working Group Meeting on Statistics on Science, Technology and Innovation. Luxembourg, Eurostat/F4/STI/2008/12.
Folta, T. B., Cooper, A. C., Baik , Y. (2006). Geographic cluster size and firm performance. Journal of Business Venturing 2. DOI: https://doi.org/10.1016/j.jbusvent.2005.04.005
Fornahl, D., Henn, S., Menzel, M.P. (2010). Emerging Clusters. Theoretical, Empirical and Political Perspectives on the Initial Stage of Cluster Evolution. Edward Elgar Publishing Limited. Cheltenham. DOI: https://doi.org/10.4337/9781849805223
Gorynia, M. (1995). Mezoekonomia – modele samoregulacji branży. Ekonomista 5/6: 816–837.
Gorynia, M., Jankowska, B. (2008). Klastry a międzynarodowa konkurencyjność i internacjonalizacja przedsiębiorstwa. Wydawnictwo Difin. Warszawa.
GUS (2013). Nauka i Technika w 2012. Urząd Statystyczny w Szczecinie. Warszawa.
Halder, G. (2004). Local upgrading strategies in response to global challenges: the surgical instrument cluster of Tuttlingen, German, [w:] H. Schmitz, Local Enterprises in the Global Economy: Issues of Governance and Upgrading. Cheltenham, Northampton. DOI: https://doi.org/10.4337/9781843769743.00015
Hay, D.A., Morris D.J. (1979). Industrial Economics: Theory and Evidence. Oxford University Press. Oxford.
Hill, P. (1999). Tangibles, Intangibles and Services: A New Taxonomy for the Classification of Output. The Canadian Journal of Economics / Revue canadienne d'Economique 32(2): 426–446. DOI: https://doi.org/10.2307/136430
Isaksen, A. (1997). Regional clusters and competitiveness: the Norwegian case. European Planning Studies 1. DOI: https://doi.org/10.1080/09654319708720384
Jankowska, B. (2002). Branża jako mezosystem gospodarczy, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 64(2).
Jankowska, B. (2012). Koopetycja w klastrach kreatywnych. Przyczynek do teorii regulacji w gospodarce rynkowej. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu. Poznań.
Jankowska, B., Kania, A. (2016). Branże jako uczestnicy i receptory kryzysu, [w:] M. Dzikowska, M. Gorynia, B. Jankowska (red.), Międzynarodowa konkurencyjność polskich przedsiębiorstw w okresie globalnego kryzysu gospodarczego i po jego wystąpieniu. Difin. Warszawa.
Ketels, Ch. (2004). European Clusters. Harvard Business School. Boston.
Kowalski, A.M. (2010). Kooperacja w ramach klastrów jako czynnik zwiększania innowacyjności i konkurencyjności regionów. Gospodarka Narodowa 5/6(225/226).
Lęcznar, M. (2007). Znaczenie klastrów w transferze wiedzy i innowacji – wnioski dla Podkarpacia, [w:] S. Makarski, (red.), Transfer wiedzy i działań innowacyjnych w obszarze agrobiznesu. Uwarunkowania, mechanizmy, efekty. Wydawnictwo URZ. Rzeszów.
Lovelock, Ch.H., Vandermerwe, S., Lewis, B., Fernie, S. (2011). Services Marketing. Edinburgh, SE-A1-engb 2/2011.
Marshall, A. (1972). Principles of Economics. Macmillan. London.
Martin, R., Sunley, P. (2003). Deconstructing clusters: chaotic concept or policy panacea? Journal of Economic Geography 3(1). DOI: https://doi.org/10.1093/jeg/3.1.5
Needham, D. (1978). Economic Analysis and Industrial Structure, Reinhard & Winston. Holt.
Porter, M. (1990). The Competitive Advantage of Nation. The Free Press. New York. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-11336-1
Porter, M. (2001). Porter o konkurencji. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa.
Porter, M.E. (1999). Strategia konkurencji. Metody analizy sektorów i konkurentów. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa.
Robinson, J. (1969). The Economics of Imperfect Competition London. DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-349-15320-6
Rocha, H., Sternberg, R. (2005). Entrepreneurship: the role of clusters theoretical perspectives and empirical evidence from Germany. Small Business Economics 24. DOI: https://doi.org/10.1007/s11187-005-1993-9
Rosenfeld, S.A. (2003). Expanding opportunities: cluster strategies that reach more people and more places. European Planning Studies 4. DOI: https://doi.org/10.1080/09654310303643
Secomski, K. (1982). Ekonomika regionalna. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa.
Skawińska, E., Zalewski, R. (2009). Klastry biznesowe w rozwoju konkurencyjności i innowacyjności regionów: świat – Europa – Polska. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne. Warszawa.
Smith, M. (2008) Exploring Cluster Dynamics Using Systems Thinking Methodology – An International Study. Scottish Enterprise, Glasgow.
Sölvell, Ö., Lindqvist, G., Ketels, Ch. (2006). Zielona Księga Inicjatyw Klastrowych, Inicjatywy Klastrowe w gospodarkach rozwijających się i w fazie transformacji. Center for Strategy and Competitiveness. Sztokholm.
Stackelberg, H. von (1934). Marktform und Gleichgewicht. Berlin.
Steinle, C., Schiele, H. (2002). When do industries cluster? A proposal on how to assess an industry’s propensity to concentrate at a single region or nation. Research Policy 31. DOI: https://doi.org/10.1016/S0048-7333(01)00151-2
Wennberg, K., Lindqvist, G. (2008). How do entrepreneurs in clusters contribute to economic growth? SSE/EFI Working Paper Series in Business Administration. Stockholm School of Economics, Stockholm.
Zakrzewska-Bielawska, A. (2014). Rozwój przedsiębiorstw high-tech, [w:] A. Zakrzewska-Bielawska (red.), Koopetycja w rozwoju przedsiębiorstw high-tech. Placet. Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.