Słowa kluczowe
stowarzyszenie
demokracja
uczestnictwo
transformacja
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 2658
Liczba pobrań: 1515
Abstrakt
Artykuł jest próbą pokazania ewolucji i stanu społeczeństwa obywatelskiego w Polsce w ćwierć wieku po transformacji ustrojowej na podstawie najważniejszych badań zastanych oraz badań i obserwacji własnych. Nawiązuje też do obecnej w polskim dyskursie od połowy XIX w. do dziś tezy o trudnościach w budowie polskiego społeczeństwa obywatelskiego. Z przeprowadzonej analizy wynika, że Polacy rzeczywiście rzadziej stowarzyszają się nie tylko w porównaniu z obywatelami Europy Zachodniej, ale nawet w porównaniu z obywatelami innych krajów postkomunistycznych. Polską specyfiką jest wreszcie z jednej strony wielość rozmaitych stowarzyszeń, w tym także reprezentujących tzw. nowe ruchy społeczne, z drugiej zaś – ich kadrowy charakter. Przynależność do stowarzyszeń nie jest w Polsce masowa, nie jest elementem kultury politycznej społeczeństwa, lecz ma charakter elitarny. Media społecznościowe mogą ułatwić komunikowanie się i współdziałanie w sprawach publicznych, ale na razie rolę tę pełnią w niewielkim stopniu.
Bibliografia
Abramowski E., Rzeczpospolita przyjaciół,. Wybór pisma społecznych i politycznych, oprac. D. Kalbarczyk, IW Pax, Warszawa 1986.
Bartkowski J., Jasińska-Kania A., Organizacje dobrowolne a rozwój społeczeństwa obywatelskiego, [w:] Polacy wśród Europejczyków, red. A. Jasińskia-Kania, M. Marody, Scholar, Warszawa 2002.
Bendyk E., Bunt sieci, Biblioteka Polityki, Warszawa 2012.
Cohen J., Arato A, Civiel Society and Political Theory, MIT Press, Cambridge, Mass., 1994.
Diagnoza społeczna 2003. Warunki i jakość życia Polaków, red. J. Czapiński, T. Panek, WSFiZ, Warszawa 2004.
Diagnoza społeczna 2013. Warunki i jakość życia Polaków, J. Czapiński, T. Panek, WSFiZ, Warszawa 2013.
Dwadzieścia lat przemian ustrojowych w Polsce, CBOS, Warszawa 2009.
European Youth: Participation in Democratic Life. Report. Flash Eurobarometer 375, European Commission, 2013.
Frątczak-Rudnicka B., Organizacje pozarządowe i społeczeństwo obywatelskie, w; Demokracja polska 1989-2003, red. J. Wiatr, Scholar , Warszawa 2003.
Giza A., Społeczeństwo przed telewizorem, czyli co widać w ramówce, [w:] A. Giza (red.) Gabinet luster. O kształtowaniu samowiedzy Polaków w dyskursie publicznym, WN Scholar, Warszawa 2013.
Grabowska M., Mocek S., Wnuk-Lipiński E, Wybrane instytucje obywatelskie i polityczne, [w:] Pierwsza dekada niepodległości, próba socjologicznej analizy, red. E. Wnuk-Lipiński, M. Ziółkowski, ISP PAN, Warszawa 2001.
Grabowska M., Szawiel T., Budowanie demokracji. Podziały społeczne, partie polityczne i społeczeństwo obywatelskie w postkomunistycznej Polsce, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2001.
Held D., Modele demokracji, Wyd. UJ, Kraków 2010.
Norwid C.K, Z listu do Michaliny z Dziekońskich Zaleskiej, [st. poczt. 14 XI 1862] http://www.pbi.edu.pl/book_reader.php?p=5099.
Nowak S., O Polsce i Polakach. Prace rozproszone 1958-1989, zebr. A. Sułek, WUW Warszawa 2009.
Nowak S., Przekonania i odczucia współczesnych, [w:] Polaków portret własny, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1979.
Marody M, Przemiany religijności Polaków, [w:] Polacy wśród Europejczyków, red. A. Jasińska-Kania, M. Marody, Scholar, Warszawa 2002.
Osiatyński W, Rzeczpospolita obywateli, seria Szklane domy, Rosner & Wspólnicy, Warszawa 2004.
Miessen M., Koszmar partycypacji, Bęc Zmiana, Warszawa 2013.
Milewicz M., Podemski K., Konsultacje czy manipulacja?, [w:] Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. P. Sadura, J. Erbel, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012.
Partycypacja. Przewodnik Krytyki Politycznej, red. P. Sadura, J. Erbel, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2012.
Parry G., Moyser G., Day N., Political participation and democracy in Britain, Cambridge University Press, Cambridge 1992.
Pietrzyk-Reeves D, Idea społeczeństwa obywatelskiego. Współczesna debata i jej źródła., seria: Monografie Fundacji na Rzecz nauki Polskiej, Wrocław 2004.
Poczucie wpływu na sprawy publiczne, BS/121/2013, CBOS, Warszawa 2013.
Podemski K., Obrazy i wizje społeczeństwa polskiego w prasie krajowej w 1981 roku, WN UAM, Poznań 2008.
Podemski K., Uczestnictwo w życiu publicznym, [w:] Jednostka wobec władzy, red. M. Ziółkowski, B. Pawłowska, R. Drozdowski, Wyd. Nakom, Poznań 1994.
Społeczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej. Projekt EURQUAL, red. K. Podemski, WN UAM, Poznań 2011.
Raciborski J., Polskie wybory. Zachowania wyborze społeczeństwa polskiego 1989-1995, Scholar, Warszawa 1997.
Raciborski J., Wybory i wyborcy, w; Demokracja polska 1989-2003, red. J. Wiatr, Scholar, Warszawa 2003.
Samoorganizacja społeczeństwa polskiego: Trzeci sektor, red. P. Gliński, Wyd. IFiS, Warszawa 2002.
Sartori, G., Teoria demokracji, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 1994.
Społeczeństwo wobec kryzysu, Konwersatorium „DiP”. Raport trzeci, Alternatywy 1981.
Szczepański J., Niektóre aspekty funkcjonowania państwa podziemnego, Przedmowa, [w:] Wobec czasów pogardy, antologia tekstów pod red. L. Sobierajskiego, LSW 1988.
CBOS (htpp:// www.cbos.pl).
Center for Civic Society London School of Economics (http://www.lse.ac.uk/collections/CCS/what_is_civil_society.htm).
Diagnoza społeczna (htpp://www.diagnoza.com).
Eurobarometer (http://ec.europa.eu/public_opinion/index_en.htm).
Polski Generalny Sondaż Społeczny, 1992-2008, Instytut Studiów Społecznych UW (htpp://pgss.iss.uw.edu.pl).
Zentralarchiv für Empirische Sozialforschung, Universität zu Köln (http://www.gesis.org/ZA).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.