Przekształcenia strukturalne w procesie rozwoju gospodarczego: modyfikacje i rozszerzenia
Main Article Content
Abstrakt
Gospodarki nie tylko rosną, ale zmieniają swoją strukturę w procesie wzrostu. Ponadto, chociaż zmiany strukturalne następują w całym procesie rozwoju gospodarczego, istnieją – zdaniem autora – dwie fazy procesu zmian strukturalnych, które z racji ich znaczenia zasługują na specjalną uwagę badaczy. Są to industrializacja (przesunięcie roli silnika wzrostu z sektora rolnictwa do sektora przemysłu) oraz współcześnie przesuwanie się tejże roli z przemysłu przetwórczego do usług o wysokim udziale kapitału ludzkiego.
Pierwsza faza jest znacznie lepiej rozpoznana intelektualnie. Rozliczne badania ukazują ogólne prawidłowości strukturalnych transformacji i ich zróżnicowanie. Autor wskazuje w swoich komentarzach jedynie na potrzeby pewnych, niewielkich korekt. Na przykład nieco niższego pułapu udziału przemysłu przetwórczego w PKB, po osiągnięciu którego następuje zmniejszanie się tego udziału, niż sugeruje to literatura przedmiotu. Zwraca on też uwagę, że nowsze badania wskazują na znacznie wcześniejszy moment rozpoczęcia intensywnego wzrostu gospodarczego i wzrostu udziału przemysłu przetwórczego, niż wynika to z uznanej za standard literatury przedmiotu.
Druga faza transformacji strukturalnych znajduje się z punktu widzenia badawczego jeszcze w powijakach. Właściwie brak teoretycznych pewników, nie mówiąc już o solidnej bazie empirycznej. Jedyny pewnik to pozytywna korelacja udziału (różnie mierzonych) udziałów subsektora usług o wysokim nasyceniu kapitałem ludzkim z poziomem PKB per capita. Przedmiotem dyskusji jest nawet to, czy przesuwanie się produkcji i zatrudnienia do sektora usług jest szkodliwą deindustrializacją czy pozytywnym przesunięciem popytu i podaży w kierunku wykorzystującym wysoki poziom kwalifikacji mieszkańców bogatego Zachodu.
Autor artykułu prezentuje swój wkład w debatę w kwestii determinant owych przesunięć roli silnika wzrostu. Zwraca on uwagę, w ślad za Fukuyamą, że w procesie industrializacji wolności ekonomiczne i obywatelskie odgrywają mniejszą rolę wzmacniającą ten proces. Wskazuje jednak, że ich siła oddziaływania rośnie wraz ze wzrostem PKB per capita i rosnącym udziałem usług o wysokim nasyceniu kapitałem ludzkim. Teza autora znajduje potwierdzenie empiryczne.
Downloads
Article Details
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Afonso A., Schuknecht L., Tanzi V., Public Sector Efficiency: An International Comparison, Public Choice 2005, June.
- Ark B. van et al., Meas-uring Intangible Capital and its Contribution to Economic Growth, EIB Papers 14, 2009, nr 1: 62-93.
- Baumol W.J., Macroeconomics of Unbalanced Growth: The Anatomy of Urban Crisis, American Economic Review 57, 1967, June: 415-426.
- Carlsson B., The Content of Productivity Growth in Swedish Manufacturing, Research Policy 10, 1981, nr 4.
- Chenery H.B., Syrquin M., Patterns of Development 1950-1970, OUP, London 1975.
- Chenery H.B., Transitional Growth and World Industrialisation, [w:] B. Ohlin et al. (red.), The International Allocation of Economic Activity, Macmillan, London 1977.
- Clark C., Conditions of Economic Progress, MacMillan, London 1951.
- Corrado C.A., Hulten C.R., Sichel D.E., Intangible Capital and US Economic Growth, Review of Income and Wealth 55, 2009, nr 3: 661-685.
- Economic Growth in the Third World, Yale UP, New Haven 1985.
- Economics of Development, wyd. 5, R.D. Irwin, Homewood, Ill., 1985.
- Fatás A., Mihov I., Another Challenge to China’s Growth, Harvard Business Review 2009, March.
- Fourastié J., La grand espoir du XXe siècle, Presses Universitaires de France, Paris 1949.
- Heritage Foundation i Wall Street Journal, 2000 Index of Economic Freedom, [b.m.w].
- Kuznets S., Economic Growth of Nations: Total Output and Production Structure, The Belknap Press, Cambridge, Mass., 1966 [wyd. polskie: Wzrost gospodarczy narodów, PWE, Warszawa 1976].
- Kuznets S., Modern Economic Growth: Rate, A Structure and Speed, Yale UP, New Haven 1966.
- Lal D., Unintended Consequences. The Impact of Factor Endowments, Culture, and Politics on Long-Run Economic Performance, The MIT Press, Cambridge, Mass., 1998.
- Schettkat R., Yocarini L., The Shift to Services. A Review of the Literature, Forschungsinstitut zur Zukunft der Arbeit Discussion Papers 964, December 2003.
- Uppenberg K., Strauss H., Innovation and Productivity Growth in the EU Services Sector, European Investment Bank, EIB Paper, July 2010.
- Winiecki J., Private Sector after Communism, Routledge, London 2004.
- Winiecki J., Russia and China Facing the ‘Great Wall’, Post-Communist Economies 24, 2012, nr 3.