Podzielność świadczenia w umowie o roboty budowlane

Abstrakt

Podzielność świadczenia wykonawcy umowy o roboty budowlane umożliwia odstąpienie od umowy ze skutkiem ex nunc, natomiast jeżeli świadczenie jest niepodzielne, odstąpienie następuje ze skutkiem ex tunc i dotyczy zarówno już zbudowanej części obiektu, jak i części jeszcze nie zrealizowanej. Podzielność świadczenia ma doniosłość dla zaistnienia kompetencji do wypowiedzenia umowy, wykładni art. 647 k.c. dla zakresu obowiązku oddania obiektu, wykładni art. 654 k.c. co do obowiązku częściowego przyjmowania robót, a wreszcie dla skutków prawnych całkowitego bądź częściowego zniszczenia obiektu budowlanego. Podzielność ta wpływa również na mierniki oceny staranności działania wykonawcy i zakres jego roszczeń.

Uchwycenie charakteru świadczenia wykonawcy w danej umowie wymaga zastosowania „potrójnej kwalifikacji”. Uwzględnia ona po pierwsze osiągalną praktycznie podzielność wykonywania danego zakresu robót budowlanych, po drugie dopuszczalną podzielność samego procesu budowlanego, w aspekcie wymaganej sekwencji technologicznej lub czasowej, a po trzecie charakter i podzielność samego obiektu budowlanego. W konsekwencji podzielność świadczenia w umowie o roboty budowlane jest ograniczona czynnikami obiektywnymi o technicznym lub technologicznym charakterze, ograniczającymi zakres swobody stron umowy, co do ustalenia w umowie podzielności świadczenia wykonawcy.