Abstrakt
Na skutek przemian cywilizacyjno-kulturowych w ostatnich kilkudziesięciu latach w polskich rodzinach pojawiły się zmiany sposobów kształtowania rzeczywistości życia rodzinnego. Dzisiejszy zinfantylizowany kapitalizm konsumpcyjny bardziej podsyca, niż stara się gasić nastroje niejednoznaczności i elastyczności większości norm i wzorów, gdyż dzięki temu może maksymalizować sprzedaż-konsumpcję, na której się opiera, i promuje nowy typ bohatera – nałogowego konsumenta. Z tego też między innymi powodu procesy socjalizacji zaczynają współcześnie charakteryzować się cechami nowej (teraz pożądanej) niepomyślnej socjalizacji. W ramach socjalizacji pierwotnej nieudolnie realizowane modele życia rodzinnego wprowadzają zawirowania socjalizacyjno-wychowawcze skutecznie wykorzystywane przez dzieci, które zamiast uczyć się przestrzegania reguł, uczą się ich obchodzenia – przeważnie manipulacyjnego dryfowania pomiędzy różnymi wersjami tego samego lub różnych światów – gry własną, jeszcze kształtującą się tożsamością. Ta zdolność z kolei staje się kluczową dla współczesnych socjalizacji wtórnych, które aby móc podsycać cechy nałogowego konsumenta, oczekują możliwości płynnego przemieszczania się pomiędzy różnymi tożsamościami. Prezentowany artykuł jest próbą diagnozy zmian, które w trochę niezauważalny na co dzień sposób, wprowadziły istotne nowe jakości w rodzinie – podstawowej przestrzeni naszego życia.
Bibliografia
Barber Benjamin R. (2008), Skonsumowani. Jak rynek psuje dzieci, infantylizuje dorosłych i połyka obywateli, tłum. Hanna Jankowska, Warszawa: Muza SA.
Bauman Zygmunt (2011), Kultura w płynnej nowoczesności, Warszawa: Agora SA.
Berger Peter L., Luckmann Thomas (1983), Społeczne tworzenie rzeczywistości. Traktat z socjologii wiedzy, tłum. Józef Niżnik, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Berridge Kent C., Robinson Terry E. (1998), What is the role of dopamine in reward: hedonic impact, reward learning, or incentive salience?, Brain Research Reviews 28.
CBOS (2012), Potrzeby prokreacyjne oraz preferowany i realizowany model rodziny, Komunikat z badań, BS/61/2012, Warszawa.
CBOS (2013), Wydatki rodziców na edukacje dzieci w roku szkolnym 2013/2014, Komunikat z badań, BS/151/2013, Warszawa.
Drożak Jakub, Bryła Jadwiga (2005), Dopamina – nie tylko neuroprzekaźnik, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej 59.
Duch-Krzystoszek Danuta (2007), Kto rządzi w rodzinie. Socjologiczna analiza relacji w małżeństwie, Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Giza-Poleszczuk Anna (2005), Rodzina a system społeczny. Reprodukcja i kooperacja w perspektywie interdyscyplinarnej, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
GUS (2013), Społeczeństwo informacyjne w Polsce w 2013 r., Warszawa.
Martin Bernice (1985), A Sociology of Contemporary Cultural Change, Oxford: Blackwell.
McCann Truth Central (2013), Cała prawda o współczesnych mamach, www.nowymarketing.pl.
Mead George Herbert (1975), Umysł, osobowość i społeczeństwo, Warszawa: PWN.
Ivan F.Nye (1958), Family Relationships and Delinquent Behaviour, New York: John Wiley.
Szlendak Tomasz (2010), Socjologia rodziny. Ewolucja, historia, zróżnicowanie, Warszawa: PWN.
Sztompka Piotr (2003), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tillmann Klaus-Jurgen (2013), Teorie socjalizacji. Społeczność, instytucja, upodmiotowienie, Warszawa: PWN.
Turner Victor (2010), Proces rytualny. Struktura i antystruktura, tłum. Ewa Dżurak, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Weinschenk Susan (2012), Why We're All Addicted to Texts, Twitter and Google, www.psychologytoday.com.
Wiktor Jan W. (2004), Reklama – między perswazja a manipulacją. Etyczne kontrowersje wokół komunikacji marketingowej, [w:] Lechosław Garbarski (red.), Kontrowersje wokół marketingu w Polsce – tożsamość, etyka, przyszłość, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie.
Wrzesień Witold (1996), Realizacja funkcji kontrolnej w rodzinach wielkomiejskich, Roczniki Socjologii Rodziny 8.
Wrzesień Witold (2003), Jednostka – rodzina – pokolenie. Studium relacji międzypokoleniowych w rodzinie, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Wrzesień Witold (2009), Europejscy Poszukiwacze. Impresje na temat współczesnego pokolenia polskiej młodzieży, Warszawa: PWN.
Wrzesień Witold (2013), Krótka historia młodzieżowej subkulturowości, Warszawa: PWN.
Zaltman Gerald (2004), Jak myślą klienci. Podróż w głąb umysłu rynku, Poznań: Wydawnictwo Forum.
Zięba Karolina (2004), Granice etycznych praktyk marketingowych w zakresie nowych form promocji, [w:] Lechosław Garbarski (red.), Kontrowersje wokół marketingu w Polsce – tożsamość, etyka, przyszłość, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona Koźmińskiego w Warszawie.
Zweig Jason (2007), Your Money and Your Brain. How The New Science of Neuroeconomics Can Make You Rich, New York: Simon & Schuster.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.