Abstrakt
W artykule podjęte zostały kwestie odnoszące się do postrzegania siebie i swojej kariery sportowej przez niepełnosprawnych sportowców w Polsce. W tym kontekście główny nacisk położono na następujące zagadnienia: po pierwsze, wartość komercyjną i rynkową sportowców niepełnosprawnych oraz ich wykluczenie z transakcji ekonomicznej, rozumianej jako możliwość „sprzedaży” i zarabiania na własnym wizerunku: po drugie, medialne marginalizowanie wydarzeń sportowych z udziałem osób niepełnosprawnych i po trzecie, społeczną „wycenę” niepełnosprawnych sportowców, a także ograniczoną rolę prestiżu i społecznego uznania, jaką w związku ze swoimi sukcesami odczuwają sportowcy niepełnosprawni.
Powyższe zagadnienia stały się przyczynkiem do rekonstrukcji poczucia sensu aktywności fizycznej i uprawiania sportu jako specyficznych działań widzianych z perspektywy osób niepełnosprawnych.
W badaniach wykorzystane zostały dane jakościowe zdobyte za pomocą techniki pogłębionego wywiadu swobodnego oraz obserwacji jawnej przeprowadzonych wśród osób niepełnosprawnych uprawiających sport. Analiza i interpretacja materiału badawczego prowadzona jest zgodnie z zasadami metodologii teorii ugruntowanej.
Bibliografia
Ancukiewicz Paweł, Wpływ procesów globalizacyjnych na przekształcenia w sporcie oraz zbiorowościach kibiców sportowych, [w:] Zbigniew Dziubiński, Piotr Rymarczyk (red.), Kultura fizyczna a globalizacja, Warszawa: Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa 2010.
Barlak Marianna, Pedagogiczne wartości sportu integracyjnego, [w:] Jerzy Nowocień (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza olimpizmu. Ruch olimpijski i niepełnosprawni sportowcy, Tom I, AWF w Warszawie, Polska Akademia Olimpijska, Warszawa 2006.
Biały Rafał, Globalizacja a komercjalizacja sportu, [w:] Zbigniew Dziubiński, Piotr Rymarczyk (red.), Kultura fizyczna a globalizacja, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2010.
Biały Rafał, Ideał szczupłego i atrakcyjnego ciała w kulturze masowej, [w:] Zbigniew Dziubiński, Michał Lenartowicz (red.), Kultura fizyczna a kultura masowa, AWF w Warszawie, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2011.
Cynarski Wojciech, Samoidentyfikacja przez cielesność w dzisiejszej kulturze fizycznej, [w:] Zbigniew Dziubiński, Michał Lenartowicz (red.), Kultura fizyczna a kultura masowa, AWF w Warszawie, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2011.
Dziubiński Zbigniew, Kultura masowa a sport: związki i zależności, [w:] Zbigniew Dziubiński, Michał Lenartowicz (red.), Kultura fizyczna a kultura masowa, AWF w Warszawie, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2011.
Glaser Barney, Strauss Anselm, The discovery of grounded theory. Strategies for qualitative research, Aldine Publishing Company, Chicago 1967
Gryglewicz Andrzej, Smoleń Andrzej, Systemowe determinanty osiągnięć polskich sportowców niepełnosprawnych na igrzyskach paraolimpijskich, [w:] Jerzy Chełmecki (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza olimpizmu. Ruch olimpijski i niepełnosprawni sportowcy, Tom II, AWF w Warszawie, Polska Akademia Olimpijska, Warszawa, 2006.
Gryglewicz Andrzej, Pozabudżetowe formy finansowania sportu osób niepełnosprawnych, [w:] Zbigniew Dziubiński (red.), Sport jako kulturowa rzeczywistość, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2005.
Juszkiewicz Mirosław, Pomiędzy indywidualizmem a uspołecznieniem, [w:] Zbigniew Dziubiński (red.), Społeczny wymiar sportu, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2003.
Konecki Krzysztof, Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000
Kowalczyk Stanisław, Personalizm a fenomen upowszechnienia kultury masowej, [w:] Zbigniew Dziubiński, Mariusz Lenartowicz (red.), Kultura fizyczna a kultura masowa, AWF w Warszawie, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2011.
Krawczyk Zbigniew, Sport jako zwierciadło współczesnego społeczeństwa, [w:] Zbigniew Dziubiński (red.), Społeczny wymiar sportu, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2003.
Mosz Jakub, „Medializacja” współczesnego sportu, [w:] Zbigniew Dziubiński, Mariusz Lenartowicz (red.), Kultura fizyczna a kultura masowa, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2011.
Mosz Jakub, „Zarzadzanie wizerunkiem” w kulturze fizycznej cywilizacji konsumpcjonizmu, [w:] Zbigniew Dziubiński, Krzysztof Jankowski (red.), Kultura fizyczna w społeczeństwie nowoczesnym, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2009.
Mosz Jakub, Sport w interpretacjach kulturowych, [w:] Zbigniew Dziubiński (red.), Sport jako kulturowa rzeczywistość, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2005.
Mosz Jakub, Sport w mediach kultury masowej, [w:] Zbigniew Dziubiński (red.), Społeczny wymiar sportu, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2003.
Mosz Jakub, Sport w kontekście wartości estetycznych, [w:] Zbigniew Dziubiński (red.), Aksjologia sportu, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2001.
Rubin Herbert J., Rubin Irene S., Jak zmierzać do celu nie wiążąc sobie rąk. Projektowanie wywiadów jakościowych, [w:] Leszek Korporowicz (red.) Ewaluacja w edukacji, Oficyna Naukowa, Warszawa 1997
Rymarczyk Piotr, A jednak korpus. Koncepcja ciała w przekazach współczesnej kultury masowej, [w:] Zbigniew Dziubiński, Piotr Rymarczyk (red.), Kultura fizyczna a globalizacja, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2010.
Whannel Garry, Media Sports Stars. Masculinities and Maidenhead, Routledge, London, New York, 2002.
Wyka Anna, Badacz społeczny wobec doświadczenia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993
Zdebska Halina, Globalizacja sportu – między komercją a ideą, [w:] Zbigniew Dziubiński, Piotr Rymarczyk (red.), Kultura fizyczna a globalizacja, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2010.
Zdebska Halina, Wartość ciała w Cubertenowskiej wizji olimpizmu, [w:] Jerzy Nowocień (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza olimpizmu. Ruch olimpijski i niepełnosprawni sportowcy, Tom I, AWF w Warszawie, Polska Akademia Olimpijska, Warszawa, 2006.
Zdebska Halina, Sport jako element rzeczywistości kulturowej. Bohater sportowy jako bohater kulturowy, [w:] Zbigniew Dziubiński (red.), Sport jako kulturowa rzeczywistość, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2005.
Zowisło Maria, Bohater wczoraj i dziś. Szkice o idei męstwa w filozofii i sporcie, [w:] Zbigniew Dziubiński, Krzysztof Jankowski (red.), Kultura fizyczna w społeczeństwie nowoczesnym, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, Salezjańska Organizacja Sportowa RP, Warszawa, 2009.
Żukowska Zofia, Wartości sportu mierzone uczestnictwem młodzieży niepełnosprawnej w igrzyskach paraolimpijskich, [w:] Jerzy Nowocień (red.), Społeczno-edukacyjne oblicza olimpizmu. Ruch olimpijski i niepełnosprawni sportowcy, Tom I, AWF w Warszawie, Polska Akademia Olimpijska, Warszawa, 2006.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2014 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.