Znaczenie językowe normy prawnej w poznańsko-szczecińskiej szkole teorii prawa w świetle pragmatyzmu analitycznego
Main Article Content
Abstrakt
Autor rekonstruuje stanowiska przyjmowane w ramach tzw. poznańsko-szczecińskiej szkoły teorii prawa (Szkoła) dotyczące znaczenia językowego normy prawnej. Pozwala to na unaocznienie pewnych dylematów związanych z przyjmowaniem założeń filozofii analitycznej w teorii prawa. Następnie zwrócono uwagę na wpływ filozofii Kazimierza Ajdukiewicza na pojmowanie znaczenia językowego w Szkole. Problem znaczenia językowego może zostać wyjaśniony przy użyciu definicji równoznaczności, której rdzeń stanowi zbiór dyrektyw danego języka. W ostatniej części tekstu omówione zostały natomiast tezy pragmatyzmu analitycznego Roberta B. Brandoma i sposób jego aplikacji do teorii prawa przez Macieja Dybowskiego. Pragmatyzm analityczny poszerza badania semantyczne o próbę zrozumienia uwarunkowań praktycznych.
Downloads
Article Details
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Ajdukiewicz, K. (1965). Logika pragmatyczna. Warszawa.
- Ajdukiewicz, K. (2006a). O znaczeniu wyrażeń, [w:] K. Ajdukiewicz, Język i poznanie. Tom 1. Warszawa: 105–134 [= K. Ajdukiewicz. O znaczeniu wyrażeń, [w:] Księga Pamiątkowa Polskiego Towarzystwa Filozoficznego we Lwowie. Lwów 1931: 31–77].
- Ajdukiewicz, K. (2006b). Zagadnienie empiryzmu a koncepcja znaczenia, [w:] K. Ajdukiewicz, Język i poznanie. Tom 2. Warszawa: 388–400 [= K. Ajdukiewicz. Zagadnienie empiryzmu a koncepcja znaczenia. Studia Filozoficzne 36(1), 1964: 3–14].
- Brandom, R.B. (2012). Między mówieniem a działaniem. W stronę analitycznego pragmatyzmu. Tłum. M. Gokieli. Warszawa.
- Canale, D., Tuzet, G. (2007). On legal inferentialism: toward a pragmatics of semantic content in legal interpretation? Ratio Juris 20(1): 32–44.
- Czepita, S. (2010). Derywacyjna koncepcja wykładni a zagadnienie otwartej tekstowości pojęć prawnych, [w:] A. Choduń, S. Czepita (red.), W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego. Szczecin: 227–255.
- Czepita, S., Wronkowska, S., Zieliński, M. (2013). Założenia szkoły poznańsko-szczecińskiej w teorii prawa. Państwo i Prawo 68(6): 3–16.
- Dąmbska, I. (1989). O niektórych koncepcjach metafilozoficznych w szkole lwowsko-warszawskiej,
- [w:] J. Perzanowski (red.), Jak filozofować? Studia z metodologii filozofii. Warszawa: 22–29.
- Dybowski, M. (2017a). Teoria prawa wobec wyzwań pragmatyzmu analitycznego. Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej 14(1): 17–33.
- Dybowski, M. (2017b). Transition to democracy and determinacy of legal concepts, [w:] B. Fekete, F. Gárdos-Orosz (eds.), Central and Eastern European Socio-Political and Legal Transition Revisited. Frankfurt am Main: 57–74.
- Dybowski, M. (2017c). Uwagi o pragmatycznej roli definicji legalnych w derywacyjnej koncepcji wykładni prawa, [w:] M. Hermann, S. Sykuna (red.), Wykładnia prawa. Tradycja i perspektywy, Warszawa: 115–130.
- Dybowski, M. (2018). Articulating ratio legis and practical reasoning, [w:] M. Dybowski, V. Klappstein (eds.), Ratio Legis. Philosophical and Theoretical Perspectives, Heidelberg: 29–55.
- Hanusek, J. (2012). Argument Tarskiego i dwie teorie znaczenia Kazimierza Ajdukiewicza. Diametros 32: 160–189.
- Klatt, M. (2004). Theorie der Wortlautgrenze: Semantische Normativität in der juristischen Argumentation. Baden-Baden.
- Klatt, M. (2008). Making the Law Explicit: The Normativity of Legal Argumentation. Oxford–Portland.
- Nowak, L. (1966). O znaczeniu wypowiedzi normatywnych, [w:] Naturalistyczne i antynaturalistyczne interpretacje humanistyki. Poznań: 27–52.
- Nowak, L. (1973). Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa. Warszawa.
- Nowaczyk, A. (2000). Ajdukiewicza teoria znaczenia z perspektywy lat. Filozofia Nauki 8(2): 101–113.
- Patryas, W. (1988). Interpretacja karnistyczna. Studium metodologiczne. Poznań.
- Patryas, W. (1997). Definiowanie pojęć prawnych. Poznań.
- Patryas, W. (2001). Rozważania o normach prawnych. Poznań.
- Peregrin, J. (2012). Semantics without meanings? Sellarsian “patterned governed behavior” and the space of meaningfulness, [w:] R. Schantz (ed.), Prospects for Meaning, Berlin: 479–501.
- Szubka, T. (2009). Filozofia analityczna. Koncepcje, metody, ograniczenia. Wrocław.
- Wronkowska, S. (2010). Zygmunt Ziembiński, [w:] T. Buksiński (red.), Filozofia na Uniwersytecie w Poznaniu. Poznań: 335–346.
- Wróblewski, J. (1959). Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego. Warszawa.
- Zarębski, T. (2013). Neopragmatyzm Roberta B. Brandoma. Kraków.
- Zieliński, M. (1972). Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego. Poznań.
- Zieliński, M. (2017). Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki. Warszawa.
- Zieliński, M., Ziembiński, Z. (1988). Uzasadnianie twierdzeń, ocen i norm w prawoznawstwie. Warszawa.
- Ziembiński, Z. (1960). Przepis prawny a norma prawna. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 22(1): 105–122.
- Ziembiński, Z. (1966). Logiczne podstawy prawoznawstwa. Warszawa.
- Ziembiński, Z. (1974). Metodologiczne zagadnienia prawoznawstwa. Warszawa.
- Ziembiński, Z. (1980). Problemy podstawowe prawoznawstwa. Warszawa.
- Ziembiński, Z. (2002). Logika praktyczna. Warszawa.
- Znamierowski, C. (1934). Podstawowe pojęcia teorji prawa. Część 1: Układ prawny i norma prawna. Wyd. 2. Poznań.