Ograniczenia możliwości korzystania z praw zagwarantowanych w Międzynarodowym pakcie praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych na podstawie jego art. 4 a progresywna realizacja tych praw
PDF

Słowa kluczowe

Międzynarodowy pakt praw gospodarczych
społecznych i kulturalnych
MPPGSK
artykuł 4
artykuł 2 ust. 1
klauzula limitacyjna
ograniczenia korzystania z praw i wolności
progresywna realizacja
środki retrogresywne
art. 8 ust. 4 Protokołu fakultatywnego

Jak cytować

Jóźwicki, W. (2019). Ograniczenia możliwości korzystania z praw zagwarantowanych w Międzynarodowym pakcie praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych na podstawie jego art. 4 a progresywna realizacja tych praw. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 81(1), 43–56. https://doi.org/10.14746/rpeis.2019.81.1.3

Liczba wyświetleń: 356


Liczba pobrań: 358

Abstrakt

Artykuł 4 Międzynarodowe paktu praw gospodarczych, społecznych i kulturalnych (MPPGSK) jest rzadko stosowany i komentowany. Jedną z najbardziej kontrowersyjnych kwestii związanych z rozumieniem i stosowaniem tego przepisu jest jego relacja do zasady progresywnej realizacji praw zawartych w Pakcie. Zasadnicza wątpliwość wiąże się pytaniem, czy wszelkie niedobory w możliwości korzystania z praw zawartych w Pakcie, a więc również te związane z ograniczoną dostępnością zasobów i wynikającą stąd niemożnością po stronie państwa pełnej realizacji któregoś z praw czy wolności, należy rozumieć jako ograniczenia i oceniać je pod kątem art. 4 i zawartych w nim kryteriów dopuszczalności ograniczeń, czy też nie. Wiąże się to szczególnie z pytaniem, czy wprowadzanie przez państwa tzw. środków retrogreasywnych, w sytuacjach gdy dostępne środki kurczą się, powinny podpadać pod reżim art. 4 MPPGSK, czy należą do innego porządku i podlegają innym wymogom. W tekście podjęto próbę rozgraniczenia kwestii związanych z niepełną możliwością korzystania przez podmioty uprawnione z praw zagwarantowanych w Pakcie wynikających z niedoboru zasobów oraz tych, które wynikają z realizacji przez państwa innych uprawnionych celów. Ukazano uzasadnienie takiego rozgraniczenia wynikające z prac przygotowawczych nad MPPGSK, jego z treści, a także z jego ochronnej funkcji. Podjęto również próbę wskazania drogi do doprecyzowania rozgraniczenia znaczenia art. 2 ust. 1 MPPGSK i art. 4 MPPGSK przez właściwe podejście do procedury skargowej na gruncie tego dokumentu, a szczególnie właściwe rozumienie art. 8 ust. 4 Protokołu ustanawiającego procedurę skargową.

https://doi.org/10.14746/rpeis.2019.81.1.3
PDF

Finansowanie

Artykuł został napisany w ramach projektu „Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych

Społecznych i Kulturalnych – Komentarz”. Projekt został sfinansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji numer DEC-2012/05/B/HS5/00544

Bibliografia

Alston, P., Quinn, G. (1987). The nature and scope of State Parties’ under the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights. Human Rights Quarterly 9(2), 1987: 156–229.

Beiter, K.D. (2006), The Protection of the Right to Education by International Law, Leiden–Boston 2006.

Chenwi, L. (2009). Correcting the historical asymmetry between rights: the Optional Protocol to the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights. African Human Rights Law Journal 9(1): 23–51.

Coomans, F. (2002). In search of the core content of the right to education, [w:] A.R. Chapman, S. Russell (eds.), Core Obligations: Building a Framework for Economic, Social and Cultural Rights. Antwerp–Oxford–New York 2002: 159–182.

Coomans, F. (2004). Exploring the normative content of the right to education as a human right: recent approaches. Revista Persona y Derecho 50: 61–100.

Courtis, C. (2010). Commentary on the Optional Protocol to the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, http://icj.wpengine.netdna-cdn.com/wp-content/uploads/2009/07/Commentary-OP-ICESCR-publication-2009-eng.pdf [dostęp: 2.02.2018].

Craven, M.C.R. (1998). The International Covenant on Economic, Social, and Cultural Rights. A Perspective on Its Development. Oxford.

Garlicki, L. (2001). Przesłanki ograniczania konstytucyjnych praw i wolności (na tle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego). Państwo i Prawo 54(10): 5–24.

Garlicki, L., Wojtyczek, K. (2016). Artykuł 31, [w:] L. Garlicki, M. Zubik (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Warszawa: 96–100.

Griffey, B. (2011). The ‘reasonableness’ test: assessing violations of state obligations under the Optional Protocol to the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights. Human Rights Law Review 11(2): 275–327.

Hauser, A. (2018). Protokół fakultatywny do Paktu, [w:] Z. Kędzia, A. Hernandez-Połczyńska (red.), Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych. Komentarz. Warszawa: 801–836.

Jayawickrama, N. (2002). The Judicial Application of Human Rights Law. National, Regional and International Jurisprudence. Cambridge.

Jóźwicki, W. (2018). Artykuł 4. Klauzula limitacyjna, [w:] Z. Kędzia, A. Hernandez-Połczyńska (red.), Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych. Komentarz. Warszawa: 186–214.

Kędzia, Z. (2014). Reinforcement of economic, social and cultural rights. European Yearbook on Human Rights 14: 23–37.

Kędzia, Z. (2018). Wprowadzenie do Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych, [w:] Z. Kędzia, A. Hernandez-Połczyńska (red.), Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Socjalnych i Kulturalnych. Komentarz. Warszawa: 1–59.

Leckie, S. (1998). Another step towards indivisibility: identifying the key features of violations of economic, social and cultural rights. Human Right Quarterly 20(1): 81–124.

Mahon, C. (2008). Progress at the front: the Draft Optional Protocol to the International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights. Human Rights Law Review 8(4): 617–646.

Müller, A. (2009). Limitations to and derogations from economic, social and cultural rights. Human Rights Law Review 9(4): 557–601.

Nolan, A. (2014). Budget analysis and economic and social rights, [w:] E. Riedel, G. Giacca, C. Golay (eds.), Economic, Social, and Cultural Rights in International Law: Contemporary Issues and Challenges. Oxford: 369–390.

Saul, B., Kinley, D., Mowbray, J. (2014). The International Covenant on Economic, Social and Cultural Rights. Commentary, Cases Materials. Oxford.

Wojtyczek, K. (1999). Granice ingerencji ustawodawczej w sferę praw człowieka w Konstytucji RP. Warszawa.

Wróbel, A. (2013), Art. 52. [Zakres i wykładnia praw i zasad], [w:] A. Wróbel (red.), Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz. Warszawa: 1343–1384.

Young, K.G. (2008). The minimum core of economic and social rights: a concept in search of content. Yale Journal of International Law 33(1): 113–175.