Odwołania do literatury pięknej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Main Article Content
Abstrakt
W artykule omówiono praktykę posługiwania się odwołaniami do literatury pięknej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Kwantytatywne studium orzecznictwa pozwoliło na sformułowanie kilku wniosków. Po pierwsze, beletrystyczne odniesienia pojawiają się nie w uzasadnieniach wyroków Trybunału, a wyłącznie w zdaniach odrębnych i zbieżnych do tych wyroków. Po drugie, praktyka posiłkowania się utworami literackimi w orzecznictwie strasburskim jakkolwiek nie jest powszechna, to zarazem nie ma też charakteru sporadycznego. Po trzecie, w ostatnich dwóch dekadach sędziowie Trybunału co raz częściej przywołują dzieła literatury pięknej. Po czwarte, gotowość posłużenia się literackim odniesieniem jest zasadniczo niezależna od narodowości i płci sędziego oraz typu kultury prawnej właściwej dla jego kraju pochodzenia. Po piąte, literatura piękna to jedno z wielu źródeł pozaprawnych wykorzystywanych przez sędziów Trybunału w zdaniach odrębnych i zbieżnych, obok np. filozofii, kinematografii czy muzyki.
Downloads
Article Details
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Binder, G., Weisberg, R. (2000). Literary Criticisms of Law. New York.
- Braithwaite, W. (1988). Why, and how, judges should study poetry. Loyola University Chicago Law Journal 19(3–4): 809–826.
- Charnock, R. (2018). Argument and persuasion: the function of literary references in common law judgments, [w:] G. Tessuto, V. Bhatia, J. Engberg (eds.), Frameworks for Discursive Actions and Practices of the Law. Newcastle: 113–137.
- Domnarski, W. (1993). Shakespeare in the law. Connecticut Bar Journal 67: 317–351.
- Dworkin, R. (1975). Hard cases. Harvard Law Review 88(6): 1057–1109.
- Gadbin-George, G. (2013a). To quote or not to quote: „Literature in law” in European court decisions and legal English Teaching. ASp: La revue du GERAS 64: 75–93.
- Gadbin-George, G. (2013b). Literary references in United Kingdom common law judgments. GRAAT. Anglophone Studies 14: 79–95.
- Henderson, M.T. (2008). Citing fiction. Green Bag 2D 11(2): 171–185.
- Holmes O.W., Posner, R. (1996). The Essential Holmes: Selections from the Letters, Speeches, Judicial Opinions, and Other Writings of Oliver Wendell Holmes, Jr. Chicago.
- Kamiński, I. (2015). Styl orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, [w:] I. Rzucidło-Grochowska, M. Grochowski (red.), Uzasadnienia decyzji stosowania prawa. Warszawa: 367–385.
- Leszczyński, L. (2015). Model decyzyjny sądowego stosowania prawa, [w:] W. Dziedziak, B. Liżewski (red.), Zagadnienia stosowania prawa. Perspektywa teoretyczna i dogmatyczna. Lublin: 41–53.
- Liżewski, B. (2011). Wykładnia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, [w:] A. Kalisz, L. Leszczyński, B. Liżewski, Wykładnia prawa. Model ogólny a perspektywa Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i prawa Unii Europejskiej. Lublin: 87–160.
- Maroń, G. (2019). Odwołania do literatury pięknej w uzasadnieniach sądowych orzeczeń. Przegląd Sądowy 1: 87–104.
- Maroń, G. (2018a). Odwołania do literatury pięknej w opiniach rzeczników generalnych Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Przegląd Prawa Publicznego 10: 11–28.
- Maroń, G. (2018b). Integralność religijna sędziego oraz argumentacja religijna w amerykańskim procesie orzeczniczym. Rzeszów.
- Młynarska-Sobaczewska, A. (2015). Narracyjność w aktach stosowania prawa. Państwo i Prawo 70(11): 52–67.
- Nussbaum, M. (1996). Poetic Justice: The Literary Imagination and Public Life. Boston.
- Osborough, W. (2008). Literature, Judges and the Law. Dublin.
- Platon (1992). Państwo. Tłum. W. Witwicki. Warszawa.
- Posner, R. (2009). Law and Literature. Cambridge.
- Potter, P. (2005). Ordeal by trial: judicial references to the nightmare world of Franz Kafka. University of New Hampshire Law Review 3(2): 195–330.
- Rzucidło-Grochowska, I. (2017). Strategie i techniki formułowania uzasadnień orzeczeń sądowych. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 79(2): 59–72.
- Ryken, L. (1992). Words of Delight: A Literary Introduction to the Bible. Grand Rapids.
- Scott, W. (1836). Guy Mannering. Volume 2. Boston.
- Soto Hoyos, J.F. (2014). Jurisprudencia literaria en Colombia: los usos de la literatura en las decisiones judiciales. Summa Iuris 2(2): 217–251.
- Szyszkowska, M. (2013). Literatura piękna jako źródło refleksji filozoficznych oraz wiedzy filozoficznej. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Seria: Organizacja i Zarządzenie 65: 413–418.
- Ward, I. (2008). Law and Literature: Possibilities and Perspectives. New York.
- Wedeł-Domaradzka, A. (2017). Opinie odrębne i ich znaczenie dla praktyki orzeczniczej ETPC – uwagi na tle doświadczeń w sprawach dotyczących początku życia ludzkiego. Polski Rocznik Praw Człowieka i Prawa Humanitarnego 8: 193–2012.
- Weisberg, R. (1992). Poethics and Other Strategies of Law and Literature. New York.
- White, J.B. (1973). The Legal Imagination. Studies in the Nature of Legal Thought and Expression. Boston.
- Wijebandara, C. (2013). Fiction and poetry in judgments. JSA Law Journal 1: 1–16.
- Wiśniewski, A. (2011). Uwagi o teorii interpretacji Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, [w:] K. Gałka, C. Mik (red.), Między wykładnią a tworzeniem prawa. Refleksje na tle orzecznictwa
- Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i międzynarodowych trybunałów karnych. Toruń: 15–41.