Słowa kluczowe
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 1958
Liczba pobrań: 859
Abstrakt
W doktrynie dominuje stanowisko, zgodnie z którym czynności prawne mające na celu obejście ustawy stanowią kategorię czynności prawnych sprzecznych z ustawą. W orzecznictwie sądów polskich pogląd ten nie został w pełni przejęty. W niektórych orzeczeniach sądy odróżniły obejście prawa od innych konstrukcji prawnych, w tym od sprzeczności z prawem. W pracy przedstawione i omówione są zaakceptowane w orzecznictwie definicje obejścia prawa, przesłanki stwierdzenia obejścia prawa, a także przykłady czynności mających na celu obejście ustawy. We wnioskach rozważono problem autonomiczności i funkcji pełnionych przez zakaz dokonywania czynności mających na celu obejście ustawy w polskim prawie prywatnym na tle orzeczeń sądów polskich. Autor uważa, że obejście prawa jest konstrukcją autonomiczną w stosunku do innych konstrukcji prawa prywatnego, która wypełnia lukę, jaka istnieje albo może istnieć między zakresem zastosowania sprzeczności z prawem i zakresem zastosowania sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Zakres zastosowania konstrukcji obejścia prawa zależy od sposobu zdefiniowania reguły odstępstwa od sensu językowego przepisu lub jego części. Analiza orzecznictwa sądów polskich pozwala na wskazanie istotnych funkcji pełnionych przez zakaz dokonywania czynności mających na celu obejście ustawy.
Bibliografia
Brzeziński, B. (2004). Narodziny i upadek orzeczniczej doktryny obejścia prawa podatkowego. Przegląd Orzecznictwa Podatkowego 71(1): 7–13.
Dmowski, S., Rudnicki, S. (2011). Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna. Warszawa.
Grzybowski, S. (1974). System prawa cywilnego. Część ogólna. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Grzybowski, S. (1985). System prawa cywilnego. Część ogólna. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź.
Grykiel, J., Lemkowski, M. (2010). Czynności prawne. Art. 56–81 KC. Komentarz. Warszawa.
Gutowski, M. (2007). Czynność prawna podjęta w celu przestępczym. Glosa. Monitor Prawniczy 18: 1023–1026.
Janas, A. (2017). Komentarz do art. 58, [w:] M. Habdas, M. Fras (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom 1: Część ogólna (art. 1–125). Warszawa: 485–518.
Janiak, A. (2012). Komentarz do art. 58, [w:] A. Kidyba, Kodeks Cywilny. Komentarz Lex. Tom 1: Część ogólna. Warszawa: 334–360.
Kalinowski, M. (2004). Glosa do Wyroku Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 listopada 2003 r. FSA 3/03. Orzecznictwo Sądów Polskich 6: 306–309.
Kalinowski, M. (2001). Granice legalności unikania opodatkowania w polskim systemie podatkowym. Toruń.
Karwat, P. (2002). Obejście prawa podatkowego. Warszawa.
Księżak, P. (2014). Komentarz do art. 58, [w:] M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak (red.), Kodeks cywilny. Część ogólna. Warszawa: 641–672.
Machnikowski, P. (2013). Treść umowy, [w:] E. Łętowska (red.), System prawa prywatnego. Tom 5: Prawo zobowiązań – część ogólna. Warszawa: 503–587.
Morawski, L. (2011). Zasady wykładni prawa. Toruń.
Olejniczak, A. (2019). System prawa prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa.
Piekarski, M. (1985). Przepisy ogólne o czynnościach prawnych. Nowe Prawo 3(225): 251–257.
Radwański, Z., Trzaskowski, R. (2019). Treść czynności prawnej, [w:] A. Olejniczak, System prawa prywatnego. Tom 2: Prawo cywilne – część ogólna. Warszawa: 303–366.
Safjan, M. (2018). Komentarz do art. 58, [w:] K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. Tom 1: Komentarz. Art. 1–49910. Warszawa: 288–310.
Stawecki, T. (2003). Obejście prawa. Szkic na temat granic prawa i zasad jego wykładni, [w:] H. Izdebski, A. Stępkowski (red.), Nadużycie prawa. Warszawa: 87–110.
Tracz, G., Zoll, F. (1996). Przewłaszczenie na zabezpieczenie. Kraków.
Trzaskowski, R. (2002). Zasada swobody umów w orzecznictwie sądowym, część druga. Przegląd Sądowy 12(5): 116–152.
Trzaskowski, R. (2014). Komentarz do art. 58, [w:] J. Gudowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Warszawa: 408–543.
Vidal, J. (1957). Essai d’une théorie générale de la fraude en droit français, le principe efraus omnia corrumpite. Toulouse.
Wawrzyńczak, R. (1985). O pewnym modelu działania i dwu jego aplikacjach. Wrocław.
Wąsowicz, W. (1999). Obejście prawa jako przyczyna nieważności czynności prawnej. Kwartalnik Prawa Prywatnego 8(1): 69–95.
Wolter, A. (2001). Prawo cywilne. Zarys części ogólnej. Warszawa.
Zieliński, M., Radwański, Z. (2006). Wykładnia prawa cywilnego. Studia Prawa Prywatnego 1(1): 1–40.
Zieliński, T. (1967). Nieważność czynności sprzecznych z ustawą w prawie cywilnym. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 29(2): 69–85.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.