Słowa kluczowe
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 405
Liczba pobrań: 294
Abstrakt
Ogrody działkowe pełnią różnorodne funkcje: kulturowo-rekreacyjne i ekonomiczne, w tym aprowizacyjne dla użytkowników, ekologiczne, środowiskowe, edukacyjne i społeczne dla mieszkańców całego miasta. Niemieckie, jak i polskie ustawodawstwo „działkowe” wpisuje się w ten trend definiowania, a tym samym regulowania ogrodnictwa działkowego. Celem artykułu jest porównanie regulacji prawnych w zakresie ogrodnictwa działkowego obowiązujących w Niemczech i Polsce. Analizie zostały poddane zapisy dotyczące zagospodarowania i funkcjonowania ogrodów działkowych, gdyż te mogą istotnie przekładać się na realizację funkcji produkcyjnej. Ponadto przeprowadzono badania terenowe, ustrukturyzowane wywiady - zgromadzone dane konfrontowano z faktycznym stanem zagospodarowania wybranych ogrodów. Przeprowadzone badania wykazały, że niektóre zapisy aktów prawnych, zarówno niemieckich, jak i polskich, nie są w pełni przestrzegane. Jednocześnie analiza wykorzystania ogrodów działkowych w obu krajach wskazuje na silny związek z istniejącymi normami prawnymi. W Niemczech istniejące regulacje prawne dotyczące ogrodnictwa działkowego sprzyjają zachowaniu funkcji uprawowej, podczas gdy w Polsce niedoprecyzowane przepisy dotyczące sposobu zagospodarowania działek doprowadziło do wypierania funkcji uprawowej przez rekreacyjną i mieszkaniową. Konieczne jest zatem utrzymanie i przestrzeganie przepisów aktualnie obowiązujących w Niemczech. Natomiast w Polsce istnieje pilna potrzeba wprowadzenia przepisu na poziomie krajowym, który precyzyjnie regulowałby zasady dotyczące obowiązkowego użytkowania części działki do produkcji żywności.
Bibliografia
Appel, I., Grebe, C., Spitthöver, M. (2011). Current Gardening Initiatives. Allotment Gardens and New Gardens in German Cities. Kassel: Kassel University Press.
Barthel, S., Isendahl, C. (2013). Urban gardens, agriculture, and water management: sources of resilience for long-term food security in cities. Ecological Economics 86: 224–234. doi:10.1016/j.ecolecon.2012.06.018
Bell, S., Fox-Kämper, R., Keshavarz, N., Benson, M., Caputo, S., Noori, S, Voigt, A. (2016). Urban Allotment Gardens in Europe. doi:10.4324/9781315686608
Bellows, A.C. (2004). One hundred years of allotment gardens in Poland. Food and Foodways 12(4): 247–276. doi:10.1080/07409710490893793
Bewältigung der Leerstandsproblematik in Kleingartenanlagen in strukturschwachen Regionen (2013). Forschungen 158. Berlin.
Bork G. (2008). Bundeskleingartengesetz: Textausgabe mit Einführung und Sachverzeichnis. Stuttgart: W. Kohlhammer Verlag.
Borysiak, J., Mizgajski, A., Speak, A. (2017). Floral biodiversity of allotment gardens and its contribution to urban green infrastructure. Urban Ecosystems 20(2): 323–335. doi: 10.1007/s11252-016-0595-4
Boukharaeva, L., Marloie, M. (2015). Family Urban Agriculture in Russia: Lessons and Prospects. Cham–Heidelberg–New York–Dordrecht–London: Springer.
Burchard-Dziubińska, M. (2014). Urban farming – underestimated source of ecosystem services: allotment garden case study. economics & Environment 4(51): 178–186.
Breuste, J.H. (2010). Allotment gardens as part of urban green infrastructure: actual trends and perspectives in Central Europe, [in:] N. Müller, P. Werner, J.G. Kelcey (eds.), Urban Biodiversity and Design. Blackwell: 463–475. doi:10.1002/9781444318654.ch25
Breuste, J.H., Artmann, M. (2015). Allotment gardens contribute to urban ecosystem service: case study Salzburg, Austria. Journal of Urban Planning and Development 141(3): A5014005. doi:10.1061/(ASCE)UP.1943-5444.0000264
Buhtz, M., Lindner, M., Gerth, H. (2008). Städtebauliche, ökologische und soziale Bedeutung des Kleingartenwesen. Schriftenreihe Forschungen 113: 113–122.
Calvet-Mir, L. March, H. (2019). Crisis and post-crisis urban gardening initiatives from a Southern European perspective: the case of Barcelona. European Urban and Regional Studies 26(1): 97–112. doi:10.1177/0969776417736098
Costa, S., Fox-Kämper, R., Good, R., Sentic, I. (2016). The position of urban allotment gardens within the urban fabric, [in:] S. Bell et al. (eds.), Urban Allotment Gardens in Europe, London–New York: Routledge, Taylor and Francis: 201–228.
De Silvey, C. (2003). Cultivated histories in a Scottish allotment garden. Cultural Geographies 10(4): 442–468. doi:10.1191/1474474003eu284oa
Drilling, M., Giedych, R., Poniży, L. (2016). The idea of allotment gardens and the role of spatial and urban planning, [w:] S. Bell et al. (eds), Urban Allotment Gardens in Europe, London–New York: Routledge, Taylor and Francis Group: 35–61.
Duś, E. (2011). Rola i miejsce ogrodów działkowych w przestrzeni miejskiej. Geographia. Studia et Dissertationes 33: 79–100.
Dymek, D., Bednorz, L. (2017). Zagospodarowanie rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) na przykładzie ROD im. Józefa Chociszewskiego w Poznaniu. Studia Miejskie 25: 133–147.
Flyvbjerg, B. (2006). Five misunderstandings about case-study research. Qualitative Inquiry 12(2): 219–245.
Gawryszewska, B. (2006). Historia i struktura ogrodu rodzinnego [History and Structure of a Family Allotment]. Warsaw: SGGW.
Geschäftsbericht 2015–2018. (2019). Bundesverband Deutscher Gartenfreunde e.V. <https://www.kleingarten-bund.de/de/bundesverband/geschaeftsbericht/>
Giedych, R., Poniży, L. (2013). Ogrody działkowe jako przedmiot polityki przestrzennej i ekologicznej miast na przykładzie Warszawy i Poznania. Przegląd Komunalny 2(105): 48–53.
Goszczyński, W., Śpiewak, R., Bilewicz, A., Wróblewski, M. (2019). Between imitation and embeddedness: three types of Polish alternative food networks. Sustainability 11(24). doi:10.3390/su11247059
Grafius, D.R., Edmondson, J.L., Norton, B.A., Clark, R., Mears, M., Leake, J.R., Corstanje, R., Harris, J.A., Warren, P.W. (2020). Estimating food production in an urban landscape. Scientific Reports 10.
Gröning, G., Wolschke-Bulmann, J. (1995). Von Ackermann Bis Ziegelhütte: Ein Jahrhundert Kleingartenkultur in Frankfurt Am Main. Frankfurt a.M: Kramer.
GUS [Statistics Poland], BDL (2019). <https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start> [accessed: 08.03.2020].
Hoop, E., Jehlička, P. (2017). Reluctant pioneers in the European periphery? Environmental activism, food consumption and “growing your own”. Local Environment 22: 809–824.
Jakowlew A., Kuc O. (2014). Ustawa o rodzinnych ogrodach działkowych. Komentarz. LexisNexis. <https://sip.lex.pl/komentarze-i-publikacje/komentarze/ustawa-o-rodzinnych-ogrodach--dzialkowych-komentarz-587661681>.
Jamrożek, W. (1997). W stulecie ogrodnictwa działkowego w Polsce i jego działalności społeczno-wychowawcze. Biuletyn Historii Wychowania 5/6: 53–59.
Kampffmeyer, H. (1926). Siedlung und Kleingarten. Vienna: Springer.
Kettle, P. (2014). Motivations for investing in allotment gardening in Dublin: a sociological analysis. Irish Journal of Sociology 22(2): 30–63.
Kleingärten im Wandel Innovationen für verdichtete Räume (2019). Bundesinstitut für Bau-, Stadt- und Raumforschung (BBSR) im Bundesamt für Bauwesen und Raumordnung (BBR). Bonn.
Kleingärten mit Zukunft – Lebenswerte Stadt. Dokumentation Kongress. 2007. Hamburg, Natur & Stadtgrün. Available at: http://www.hamburg.de/contentblob/134998/data/dokumentation-kleingartenkongressdruckversion.pdf.
Kronenberg, J., Bergier, T., Lisicki, P. (2013). Usługi ekosystemów w praktyce a ogrody działkowe. Przegląd Komunalny 8: 53–56.
Langemeyer, J., Latkowska, M.J., Gómez-Baggethun, E. (2016). Ecosystem services from urban gardens, [w:] S. Bell et al. (eds), Urban Allotment Gardens in Europe, London–New York: Routledge, Taylor and Francis Group: 115–141.
Lorbek, M., Martinsen, M. (2015). Allotment garden dwellings: exploring tradition and legal framework. Urbani izziv 26 (supplement): 98–113. doi:10.5379/urbani-izziv-en-2015-26-supplement-007
Lubawy, W. (1939). Historia ogrodów działkowych w Polsce. Warsaw: Wydaw. Zw. Tow. Ogrodów Działkowych Przydom., Małych Osiedli i Hodowli Drobn. Inw. RP.
Mainczyk, L. (2006). Bundeskleingartengesetz: Praktiker-Kommentar mit ergänzenden Vorschriften. Munich: Hüthig Jehle Rehm.
Mainczyk, L., Nessler, P. R. (2019). Bundeskleingartengesetz, Handkommentar. Munich: Hüthig Jehle Rehm.
Nilsen M., Brooks, B.M. (2014). The Working Man’s Green Space: Allotment Gardens in England, France, and Germany, 1870–1919. Charlottesville: University of Virginia Press.
Nowak, A. (1947). Historia XX lat. Działkowiec Polski 7/8: 1–2.
Oldengott, M. (2007). Kleingärten im Ruhrgebiet: Facetten – Trends – Tendenzen u. a. in Essen, Dortmund, Castrop-Rauxel, [in:] Kleingärten mit Zukunft – Lebenswerte Stadt. Dokumentation Kongress. Hamburg, Natur & Stadtgrün. 50–55. <http://www.hamburg.de/contentblob/134998/data/dokumentation-kleingartenkongressdruckversion.pdf>.
Open programme of modern development and use of plots to meet the needs of today’s family [Otwarty program nowoczesnego zagospodarowania i użytkowania działek na miarę potrzeb współczesnych rodzin] http://pzd.pl/uploads/cgblog/id22850/Otwarty_program....pdf [accessed: 28.03.2020]
Orzechowska-Szajda, I., Podolska, A. (2013). Estetyka zagospodarowania ogrodów działkowych w Polsce i Niemczech – studium porównawcze dwóch ogrodów [Aesthetics of allotment gardening in Poland and Germany – a comparative study of two allotments]”, [in:] M. Kosmala (ed.), Ogrody Działkowe a Miastach – Bariera Czy Wartość? [Allotments in Cities – Barrier or Value?]. Toruń: PZITS: 81–96.
Pawlikowska-Piechotka, A. (2009). Ogrody działkowe w zrównoważonej przestrzeni współczesnego miasta. Problemy Ekologii 13(2): 106–110.
Pawlikowska-Piechotka, A. (2010). Tradycja ogrodów działkowych w Polsce [Tradition of Allotments in Poland]. Gdynia: Novae Res – Innowacyjne Wydawnictwo.
Poniży, L. Stachura, K. (2017). Future of allotment gardens in the context of city spatial policy – a case study of Poznań. Quaestiones Geographicae 36(1): 121–127. doi:10.1515/quageo-2017-0009
Pourias, J. (2014). Growing food for self-consumption inside cities: lessons learnt from urban allotment gardens in Paris and Montreal. Conference: 11th European IFSA Symposium, Humbolt Universitat, Berlin; Trendov, N.M. (2018). Comparative study on the motivations that drive urban community gardens in Central Eastern Europe. Annals of Agrarian Science 16(1): 85–89.
Rakoczy, B. (2011). Aksojologiczne podstawy ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych. Studia Iuridica Agraria 9: 282–293.
Regulamin rodzinnego ogrodu działkowego [Regulations on family allotments]. (2015). Warszawa, PZD. <http://pzd.pl/uploads/1aga/Regulamin%20ROD%20(uchwalony%202015)%20...pdf>.
Segers, Y., Van Molle, L. (2014). Workers’ gardens and urban agriculture. The Belgian allotment movement within a global perspective (from the nineteenth to the twenty-first century). Zeitschrift für Agrargeschichte und Agrarsoziologie 2(62): 80–94.
Speak, A.F., Mizgajski, A. Borysiak, J. (2015). Allotment gardens and parks: provision of ecosystem services with an emphasis on biodiversity. Urban Forestry & Urban Greening 14(4): 772–781. doi:10.1016/j.ufug.2015.07.007
Spilková, J. Vágner, J. (2016). The loss of land devoted to allotment gardening: the context of the contrasting pressures of urban planning, public and private interests in Prague, Czechia. Land Use Policy 52: 232–239. doi:10.1016/j.landusepol.2015.12.031
Stösser, E. (2007). Klassische Kleingarten standards in Süddeutschland. Basis der Kleingartensicherung, [in:] Kleingärten mit Zukunft – Lebenswerte Stadt. Dokumentation Kongress. Hamburg, Natur & Stadtgrün. 14–21. <http://www.hamburg.de/contentblob/134998/data/dokumentation-kleingartenkongressdruckversion.pdf>.
Szkup, R. (2013). Użytkowanie rodzinnych ogrodów działkowych (ROD) przez społeczność wielkomiejską: Przykład Łodzi [Use of Family Allotments (ROD) by a Metropolitan Community]. Łódź: Wydawnictwo UŁ.
Thiel, D. (2007). Perspektiven für die Zukunft der Kleingärten. Perspektiven aus Sicht der Kommunen, [in:] Kleingärten mit Zukunft – Lebenswerte Stadt. Dokumentation Kongress. Hamburg: Natur & Stadtgrün: 71–73. <http://www.hamburg.de/contentblob/134998/data/dokumentation-kleingartenkongressdruckversion.pdf>.
Trembecka, A., Kwartnik-Pruc, A. (2018). An analysis of the changes in the structure of allotment gardens in Poland and of the process of regulating legal status. Sustainability 10(11): 3829. doi:10.3390/su10113829
Van Den Berg, A.E., Van Winsum-Westra, M., De Vries, S., Van Dillen, S.M. (2010). Allotment gardening and health: a comparative survey among allotment gardeners and their neighbors without an allotment. Environmental Health 9(1): 74. doi:10.1186/1476-069X-9-74
Warnecke, P. (2001). Laube Liebe Hoffnung. Kleingartengeschichte. Berlin: W. Wächter.
Weirich, M. (2007). Kleingärten in Europa: Überblick, [in:] Kleingärten mit Zukunft – Lebenswerte Stadt. Dokumentation Kongress. Hamburg, Natur & Stadtgrün. 14–21. <http://www.hamburg.de/contentblob/134998/data/dokumentation-kleingartenkongressdruckversion.pdf>.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.