Słowa kluczowe
administrowanie w warunkach niepewności
elastyczność struktur administracyjnych
decentralizacja
pandemia
model administrowania
administracja rządowa
demokratyczna legitymacja
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 776
Liczba pobrań: 524
Abstrakt
Rok 2020, rok pandemii, stał się symbolem nagłych zagrożeń zmieniających zasadniczo życie społeczne i gospodarcze. Jest on jednak tylko przykładem nowych nawarstwiających się niepewności, takich jak zmiany klimatyczne, które silnie wpływają na system administracji publicznej. Przedmiotem opracowania jest odpowiedź na pytanie, jaki ustrój administracji publicznej i jakie prawne formy działania będą sprzyjać zwiększeniu odporności państwa na wstrząsy i większej elastyczności działania jego administracji. Możemy tu ukazać trzy sposoby ujęcia posiadające swoich zwolenników również w nauce prawa, a więc: scentralizowanego państwa rozbudowującego wobec zagrożeń tylko struktury eksperckie i doradcze; państwa minimalnego, w którym wzmacnia się głównie sieć współdziałania z obywatelami, podmiotami gospodarczymi i administracją, takiego, które prowadzi ograniczone działania zarządzania kryzysowego, i trzeciej koncepcji współpracującego systemu modułów administracji rządowej i samorządowej przy dużej niezależności samorządu, dobrej koordynacji i otwarciu na innowacji społeczne. Autorka wypowiada się za wyborem trzeciego modelu dla stworzenia elastycznego, odpornego na wstrząsy państwa, ukazując zalety takiego rozwiązania oraz słabości modelu pierwszego, ku któremu dąży postępująca obecnie recentralizacja.
Bibliografia
Augustyniak, M. (2014). Budżet partycypacyjny jako instrument uczestnictwa mieszkańców w sprawowaniu władzy na poziomie lokalnym – wnioski i postulaty, [w:] I. Niżnik-Skrzydło (red.), Zastosowanie idei public governance w prawie administracyjnym. Warszawa: 10–14.
Biela (2020). Koronawirus szykuje się do drugiego uderzenia, a w sanepidzie dramat. <https://www.fakt.pl/wydarzenia/polityka/koronawirus-w-polsce-sanepid-nie-jest-przygotowany-na-druga-fale-glowny-inspektorat/lzm29k7#slajd-1> [dostęp: 31.08.2020].
Cieślak, R. (2020). Wpływ pandemii COVID-19 na realizację projektów w modelu partnerstwa publiczno-prywatnego i koncesji na roboty budowlane lub usługi. Finanse Komunalne 3: 42–55.
Crozier, M., Friedberg, E. (1982). Człowiek i system. Ograniczenia działania systemowego. Tłum. K. Bolesta-Kukułka. Warszawa.
Dolnicki, B. (2014). Wstęp, [w:] B. Dolnicki (red.), Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym. Warszawa: 15–18.
Dolnicki, B. (red.) (2019a). Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego. Warszawa.
Dolnicki, B. (red.) (2019b). Pozycja ustrojowa organów jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa.
Dolnicki, B. (2019c). Samorząd terytorialny. Warszawa
Dziuban, E. (2019). Przejawy recentralizacji na przykładzie konstrukcji zespolenia powiatowych służb, inspekcji i straży, [w:] B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, R. Budzisz (red.), Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce. Warszawa–Łódź: 529–547.
Florkowski, R. (2019). O potrzebie rekapitulacji, rewitalizacjii rekontekstualizacji pojęcia kontroli społecznej. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 81(3): 267–279.
Hennecke, H.G. (2008). Selbstverwaltung in Gemeinden und Keisen als Pluralisierungsfaktor, [w:] H.H. Trute,T. Gross, H.Ch. Roehl (red.), Allgemeines Verwaltungsrecht-Zur Tragfaehigkeit eines Konzepts. Ch. Moellers:
Jakubek-Lalik, J. (2019). Decentralizacja czy recentralizacja? Kilka uwag o regulacji konstytucyjnej i praktyce funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce, [w:] B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, R. Budzisz (red.), Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce. Warszawa–Łódź: 105–118.
Jaworska-Dębska, B. (2019). Współdziałanie jednostek samorządu terytorialnego w wybranych formach publicznoprawnych a ich samodzielność, [w:] B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, R. Budzisz (red.), Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce. Warszawa–Łódź: 202–223.
Jaworska-Dębska, B. (2020), Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym. Przemiany koncepcji prawnej i praktyki w latach 1990–2020. Zagadnienia wybrane. Samorząd Terytorialny 3: 49–64.
Kasiński, M. (2009). Monizm i pluralizm władzy lokalnej. Studium prawno-polityczne. Łódź.
Kierzkowska, J.S. (2019). Praktyczny wymiar decentralizacji oraz scentralizowania części zadań w sytuacji kryzysowej na przykładzie działań podejmowanych po nawałnicach w Borach Tucholskich, [w:] B. Jaworska-Dębska, R. Budzisz (red.), Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce. Warszawa–Łódź: 373–392.
Korczak, J. (2019). Jednolitość administracji samorządowej w państwie unitarnym, [w:] M. Stec, K. Małysa-Sulińska (red.), Unitarny charakter państwa a samorząd terytorialny. Warszawa: 192–212.
Krastew, I. (2013). Demokracja nieufnych. Tłum. M. Sutowski. Warszawa.
Krawczyk, J. (2019). Postulat deglomeracji administracji publicznej – kilka uwag natury prawnoadministracyjnej i konstytucyjnej. Przegląd Prawa Publicznego 12: 48–63.
Kruś, M. (2019). Wody Polskie – nowy podmiot w prawie wodnym, [w:] B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, R. Budzisz (red.), Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce. Warszawa–Łódź: 615–629.
Kudra, A., Karciarz, M. (2015). Niedofinansowanie zadań zleconych w świetle wyzwań reformy samorządowej [w:] A. Łaga, O samorządzie terytorialnym z okazji jego 25-lecia. Bielsko-Biała:
Lipowicz, I. (2019). Standardy samorządu terytorialnego, [w:] Z. Duniewska, A. Rabiega-Przyłęcka, M. Stahl (red.), Standardy współczesnej administracji i prawa administracyjnego, Warszawa–Łódź 2019: 230–247.
Łukasiewicz, J. (2006). Zasada organizacyjnej elastyczności aparatu administracji publicznej. Warszawa.
Mager, U. (2008). Die Europaeische Verwaltung zwischen Hierarchie und Netzwerk, [w:] H.H. Trute, T. Gross, H.Ch. Roehl (red.), Allgemeines Verwaltungsrecht-Zur Tragfaehigkeit eines Konzepts. Ch.Moellers.
Maj, K., Skarż yń ska, K. (2020). Społeczeństwo wobec epidemii. Raport z badań , Fundacja Batorego <https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2020/04/Badanie-spoleczenstwo-wobec-epidemii-fin.pdf> [dostęp: 26.08.2020].
Marchaj, R. (2016). Samorządowe konsultacje społeczne. Warszawa.
Marczewski, P. (2020). Epidemia nieufności. Zaufanie społeczne w czasie kryzysu zdrowotnego. Fundacja Batorego. <https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2020/08/Epidemia-nieufnosci.pdf> [dostęp: 26.08.2020]
Matan, A. (1996). Aspekty strukturalne administracji [w:] E. Knosala, A. Matan, L. Zacharko, Zarys nauki administracji. Katowice.
Mażewski, L. (2020). Państwo unitarne, państwo regionalne czy w kierunku federacji? Trzy koncepcje rozwiązania problemu budowy administracyjno-terytorialnej RP. Samorząd Terytorialny 1/2: 7–18.
Mędrzycki, R. (2015). Młodzieżowe organy konsultacyjne samorządu terytorialnego. Kwartalnik Prawa Publicznego 1: 67–80.
Molga, T. (2020). Koronawirus w Polsce. Będzie zmiana strategii walki z epidemią, <https://wiadomosci.wp.pl/koronawirus-w-polsce-bedzie-zmiana-strategii-walki-z-epidemia-6547675605502656a> [dostęp: 28.08.2020].
Niżnik-Dobosz, I. (2014). Partycypacja jako pojęcie i instytucja demokratycznego państwa prawnego i prawa administracyjnego, [w:] B. Dolnicki (red.), Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym. Warszawa: 21–43.
Pegram, T. (2020). Coronavirus is a failure of global governance – now the world needs a radical transformation. <https://theconversation.com/coronavirus-is-a-failure-of-global-governance-now-the-world-needs-a-radical-transformation-136535> [dostęp: 28.08.2020].
Przedańska, J., Szwast, M. (2019). Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego – w stronę upodmiotowienia samorządu terytorialnego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 81(4): 165–178.
Sługocki, J. (2012). Prawo administracyjne. Zagadnienia ustrojowe. Warszawa.
Stankiewicz, R. (2019). Koordynacja w prawie administracyjnym. Warszawa.
Szlachetko, J. (2016). Udział podmiotów spoza systemu administracji publicznej w stanowieniu aktów prawa miejscowego przez organy jednostek samorządu terytorialnego. Gdańsk.
Szlachetko, J. (2017). Partycypacja społeczna w lokalnej polityce przestrzennej. Warszawa.
Szlachetko, J., Szlachetko, K. (2019). Udział interesariuszy w kształtowaniu i prowadzeniu polityki rewitalizacyjnej. Gdańsk.
Szlachetko, J. (2020). Raport Instytutu Metropolitalnego w sprawie zakresu działania i formy organizacyjnej samorządu metropolitalnego. Gdańsk.
Szmyt, A. (2020). Samorządowa podmiotowość Senatu RP – wizja zmian konstytucyjnych,
[w:] K. Małysa-Sulińska, M. Stec (red.), Podmiotowość samorządu terytorialnego – ustrojowe pytania i dylematy. Warszawa: 15–34.
Wituska, E. (2019). W kierunku centralizacji państwowych służb bezpieczeństwa żywności, [w:] B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, R. Budzisz (red.), Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce. Warszawa–Łódź: 661–677.
Ziemski, K., Karciarz, M. (2019). Zasada decentralizacji ustroju terytorialnego państwa jako wartość w świetle przepisów Konstytucji RP i prawa międzynarodowego, [w:] B. Jaworska-Dębska, E. Olejniczak-Szałowska, R. Budzisz (red.), Decentralizacja i centralizacja administracji publicznej. Współczesny wymiar w teorii i praktyce. Warszawa–Łódź 2019: 131–149.
Ziemski, K., Kiełbus, M. (2020). Ewolucja publicznoprawnych form współpracy jednostek samorządu terytorialnego. Samorząd Terytorialny 4: 82–96.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.