Abstrakt
W programowaniu unijnym 2014–2020 został wprowadzony nowy instrument w finansowaniu terytorialnej polityce spójności – ZIT. W literaturze przedmiotu brakuje analiz dotyczących bilansu wykorzystania przez Polskę tego innowacyjnego instrumentu absorpcji funduszy unijnych. Celem artykułu jest ocena implementacji ZIT w Polsce w kontekście systemu pozyskiwania i wydatkowania funduszy unijnych na terytorialną politykę spójności w latach 2014–2020. Analizy zostały przeprowadzone w normatywnym ujęciu ekonomii z wykorzystaniem danych wtórnych dotyczących funduszy unijnych w ramach regionalnych programów operacyjnych. Z przeprowadzonych badań wynika, iż choć implementacja ZIT w Polsce przyniosła zamierzony efekt w postaci spełnienia warunków do pozyskania funduszy unijnych na zintegrowane inwestycje terytorialne, to jednak szansa ta nie została w pełni wykorzystana ze względu na brak tradycji współpracy pomiędzy JST poza miejskimi obszarami funkcjonalnymi. Natomiast implementacja ZIT w Polsce w zakresie wydatkowania funduszy unijnych wskazuje na niebezpieczeństwo oceny efektów ZIT przez pryzmat kontraktacji czy certyfikacji funduszy unijnych, co z kolei nie jest zgodne z założeniami koncepcyjnymi Komisji Europejskiej w odniesieniu do tego instrumentu. Okres programowania unijnego 2014–2020 nie został zatem w pełni wykorzystany przez polskich beneficjentów na przygotowanie się do nowych zasad absorbcji funduszy unijnej w ramach regionalnej polityki spójności.
Bibliografia
Bierzyńska-Sudoł, M. (2018). Zintegrowane Inwestycje Terytorialne jako czynnik rozwoju regionu kujawsko-pomorskiego. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej Seria: Organizacja i Zarządzanie 129: 41–53.
Binek, J., Opravil, Z., Chmelar, R., Svobodova, H. (2016). Cooperation and mutual relationships of cities and their hinterlands with regard to the operation of EU integrated development instruments. Quaestiones Geographicae 35(2): 59–70.
Castells, M. (2008). Społeczeństwo sieci. Warszawa.
Chrisidu-Budnik, A. (2016). Koncepcja zaufania w optyce zintegrowanych inwestycji terytorialnych. Samorząd Terytorialny 9: 43–53.
Churski, P. (2018). Podejście zorientowane terytorialnie (place-based policy) – teoria i praktyka polityki regionalnej. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 41: 31–50.
Faludi, A., Peyrony, J. (2011). Cohesion policy contributing to territorial cohesion – future scenarios. European Journal of Spatial Development 43: 2–21.
Ferry, M. (2019). Integrated Territorial Investments as an Effective Tool of the Cohesion Policy. Policy Department D for Budgetary Affairs. Directorate General for Internal Policies of the Union PE 636.472. Brussels.
Ferry, M., McMaster, I. (2018). Assessing integrated territorial and urban strategies: challenges, emerging approaches and options for the future. European Structural and Investment Funds Journal 6(1): 58–67.
Florczak, W. (2009). Koncepcja wzrostu endogenicznego i gospodarki opartej na wiedzy w naukach ekonomicznych. Studia Prawno-Ekonomiczne 80: 215–239.
Florida, R. (2000). The learning region, [w:] Z.J. Acs (ed.), Regional Innovation, Knowledge and Global Change. New York: 231–244.
Gorzelak, G. (2014). Wykorzystanie środków Unii Europejskiej dla rozwoju kraju – wstępne analizy (Application of European Union funds for country development – preliminary analysis). Studia Regionalne i Lokalne 3: 5–25.
Gwizda, M., Kosewska-Kwaśny, M., Żółciński, S. (red.) (2014). Fundusze UE 2014–2020. Warszawa.
Heffner, K., Gibas, P. (2011). Regiony słabiej rozwinięte a efekty polityki spójności w Polsce, [w:] E. Pancer-Cybulska, E. Szostak (red.), Polityka spójności w okresie 2013–2020 a rozwój regionów Europy. Wrocław: 36–52.
Kaczmarek, T. (2017). Implementacja Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT) w miejskich obszarach funkcjonalnych. Przykład metropolii Poznań. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 40: 9–24.
Kisielewicz, B. (2016). Miejsce wojewódzkich zintegrowanych inwestycji terytorialnych w regionalnych programach operacyjnych 2014–2020. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 443: 115–123.
Kociuba, D. (2017). Delimitacja miejskich obszarów funkcjonalnych ośrodków wojewódzkich w realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce – teoria versus praktyka. Studia Regionalne i Lokalne 3(69): 54–78.
Kociuba, D. (2018). Implementation of integrated territorial investments in Poland – rationale, results, and recommendations. Quaestiones Geographicae 37(4): 84–85.
Kowalska, I. (2017). Integrated territorial investments in the formula of cohesion policy 2014–2020. Economic and Regional Studies 10(1): 36–50.
Kudłacz, M. Rola metropolii w rozwoju regionów w świetle programów rozwoju szczebla regionalnego na przykładzie województw: małopolskiego, mazowieckiego i dolnośląskiego. Zarządzanie Publiczne 4(10): 53–72.
Medeiros, E., van der Zwet, A. (2020). Sustainable and Integrated Urban Planning and Governance in Metropolitan and Medium-Sized Cities. Sustainability 12, 5976: 1–19.
Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju (2015). Zintegrowane Inwestycje Terytorialne. Nowe narzędzia dla miast w polityce spójności na lata 2014–2020. Warszawa.
Ministerstwo Rozwoju (2014). Programowanie perspektywy finansowej 2014–2020. Umowa Partnerstwa. Warszawa.
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (2012). Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030. Warszawa.
Najwyższa Izba Kontroli (2019). Zintegrowane Inwestycje Terytorialne w perspektywie finansowej 2014–2020. Warszawa.
Owsiak, S. (2015). Finanse. Warszawa.
Pięta-Kanurska, M. (2010). Oddziaływanie metropolii na region. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica 246: 23–34.
Rodríguez-Pose, A., Fratesi, U. (2003). Between development and social policies: the impact of European Structural Funds in objective 1 regions. Regional Studies 38(1): 97–113.
Słodowa-Hełpa, M. (2014). Dokąd zmierzamy – odnowa czy od nowa...? Nadzieje, obawy i dylematy związane z instytucjonalnym stymulowaniem zintegrowanego rozwoju w Polsce. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 37(1): 20–42.
Słupińska, M. (2013). Rozwój ukierunkowany terytorialnie w nowej polityce spójności. Acta Universitatis Lodziensis Folia Oeconomica 289: 9–18.
Stachak, S. (1997). Wstęp do metodologii nauk ekonomicznych. Warszawa.
Szafranek, E. (2015). Zintegrowane Inwestycje Terytorialne jako narzędzie wspierające kształtowanie centrów rozwoju regionalnego. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna 32: 81–94.
Szafranek, E. (2019). Terytorializacja polityki rozwoju. Wdrażanie Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w obszarach funkcjonalnych miast w Polsce. Opole.
van der Zwet, A., Bachtler, J. (2018). New implementation mechanisms for integrated development strategies in ESIF. European Structural and Investment Funds Journal 6(1): 3–12.
Wajda, M. (2018). Rozwój obszarów funkcjonalnych na przykładzie zintegrowanych inwestycji terytorialnych (ZIT) – doświadczenia i wnioski na przyszłość. Biuletyn Komitetu Przestrzennego Zagospodarowania Kraju Polskiej Akademii Nauk 272: 42–53.
Wprowadzenie (2014). Wprowadzenie do unijnej polityki spójności. Bruksela.
Zakrzewska-Półtorak, A. (2013). Zintegrowane inwestycje terytorialne jako nowe narzędzie wspierania współpracy jednostek samorządu terytorialnego – przypadek wrocławskiego obszaru funkcjonalnego. Biblioteka Regionalisty 13: 267–276.
Zasady realizacji Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Polsce. (2013). Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Warszawa.
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.