Abstrakt
Artykuł jest próbą opisania stanu współczesnej socjologii i jednego z wyzwań stojących przed naszą dyscypliną. Wyzwaniem tym jest pojawienie się data science: tj. podejścia, które w systematyczny, ilościowy sposób zajmuje się analizą gromadzonych cyfrowo nieustrukturyzowanych danych, dotyczących zachowań ludzi. Co ważne, analizy data science nie korzystają z dorobku socjologii ani w odniesieniu do tradycji teoretycznej, ani w odniesieniu do metod badawczych. Zastępują jednak socjologię (i inne nauki społeczne) poza światem akademickim. Tekst próbuje pokazać, czym data science różni się od innych, wcześniejszych wyzwań, przed którymi stała socjologia.
Bibliografia
Afeltowicz, Ł., Pietrowicz, K. (2013). Maszyny społeczne. Wszystko ujdzie, o ile działa. Warszawa.
Bond, R.M., Fariss, C.J., Jones, J.J., Kramer, A.D.I., Marlow, C., Settle, J.E., Flower, J.H. (2012). A61-million-person experiment in social influence and political mobilization. Nature 489: 295–298.
Burawoy, M. (2009). O socjologię publiczną. Przemówienie prezydenckie z roku 2004, [w:] A. Manterys, J. Mucha (red.), Nowe perspektywy teorii socjologicznej. Wybór tekstów. Tłum A. Dziuban. Kraków: 525–561.
Burrows, R., Savage, M. (2014). After the crisis? Big Data and the methodological challenges of empirical sociology. Big Data & Society April-June: 1–6.
Degenne, A., Forse, M. (1999). Introducing Social Networks. Tłum. A. Borges. London.
Drozdowski, R., Szlendak, T. (2013). Socjologia wobec złożoności współczesnego świata. Studia Socjologiczne 4(211): 7–17.
Edgar, T.H. (2017). Beyond Snowden. Privacy, mass surveillance, and the struggle to reform the NSA. Washington D.C.
Elias, N. (2003). Zaangażowanie i neutralność. Tłum. J. Stawiński. Warszawa.
Finley, S. (2009). Badania posługujące się sztuką. Rewolucyjna pedagogika oparta na performansie, [w:] N.K. Denzin, Y.S Lincoln (red.), Metody badań jakościowych. Tom 2. Tłum. M. Podgórski. Warszawa: 57–79.
Jemielniak, D. (2018). Socjologia 2.0: o potrzebie łączenia Big Data z etnografią cyfrową, wyzwaniach jakościowej socjologii cyfrowej i systematyzacji pojęć. Studia Socjologiczne 2(229): 7–29.
Kojder, A. (2012). Postdyscyplinarność socjologii, [w:] J. Zamecka (red.), Normy, dewiacje i kontrola społeczna. Tom 13. Warszawa: 15–35.
Kowalski, M. (2012). Antropologia na wojnie. Historia i teraźniejszość udziału antropologów w konfliktach wojennych. Zeszyty Naukowe WSOWL 1(163): 119–132.
Kramer, A., Guillory, J., Hancock, J. (2014). Experimental evidence of massive-scale emotionalcontagion through social networks. Proceedings of the National Academy of Sciences 111(24): 8788–8790.
Latour, B. (2010). Splatając na nowo to, co społeczne: wprowadzenie do teorii aktora-sieci. Tłum. A. Derra, K. Abriszewski. Kraków.
Lazer, D., Pentland, A., Adamic, L., Aral, S., Barabási, A-L., Brever, D., Chirstiakis, N., Condractor, N., Fowler, J., Gutmann, M., Jebara, T., King, G., Macy, M., Roy, D., Van Alstyne, M. (2009). Computational Social Science. Science 323: 721–723.
Miller, P.V. (2017) Is there a future for surveys? Public Opinion Quarterly 81(S1): 205–212.
Mucha, J. (2017). Rola socjologii i socjologów we współczesnym społeczeństwie. Studia Socjologiczne 1(224): 331–338.
Pawlak, M. (2015). Ograniczenia rozwoju socjologii krytycznej. Próba alternatywnego wyjaśnienia. Stan Rzeczy 8(1): 307–326.
Pietrowicz, K. (2016). Podejścia sieciowe w socjologii. Przyczółki, splecenia i przeobrażenia dyscypliny. Bydgoszcz.
Pietrowicz, K. (2019). Dlaczego klasycy? Krótkie rozważania na marginesie lektury C. Wrighta Millsa, [w:] Ł. Krzyżowski, K. Leszczyńska, M. Szmeja (red.), Wyobrażone, przeżyte i przedstawione. Księga jubileuszowa dla Profesora Janusza Muchy. Kraków: 80–93.
Pryszmont-Ciesielska, M. (2016). Metodologiczny Hyde Park i kryzys badacza. Kulisy badań inspirowanych sztuką i performansem. Człowiek – Teraźniejszość – Edukacja 19(3): 155–165.
Quattrociocchi, W. (2017). Wirtualne komory pogłosowe. Świat Nauki – Scientific American 6: 42–45.
Ritzer, G. (2011). Sociological theory. 8th edition. New York.
Savage, M., Burrows, R. (2007) The coming crisis of empirical sociology. Sociology 41(5): 885–899.
Savage, M., Burrows, R. (2009). Some further reflections on the coming crisis of empirical sociology. Sociology 43(4): 765–775.
Schneble, C.O., Simone, B., Shaw, E. (2018). The Cambridge Analytica affair and Internet‐mediated research. EMBO Report 19(8):e46579. doi:10.15252/embr.201846579
Selectivv (2019). Czy Ukraińcy wiążą swoją przyszłość z naszym krajem? – najnowsze badanie Selectivv, 07.03.2019. <https://selectivv.com/czy-ukraincy-wiaza-swoja-przyszlosc-z-naszym-krajem-najnowsze-badanie-selectivv>.
Snowden, E. (2019). Pamięć nieulotna. Tłum. M. Jóźwiak, M. Strąkow, B. Jóźwiak. Kraków.
Sojak, R., Afeltowicz, Ł., Pietrowicz, K. (2019). Let it fly high! On the need for ANT with a positivistic inclination. Polish Sociological Review 3(207): 255–269.
Solovoy, M. (2001). Project Camelot and the 1960s epistemological revolution. Rethinking the politics–patronage–social science nexus. Social Studies of Science 31(2): 171–206.
Sułek. A. (2017). Polski szlak The American Soldier. Przyczynek do historii wędrówek idei socjologicznych. Studia Socjologiczne 1(224): 59–79.
Szacki, J. (2007). Socjologia jako Wieża Babel. Studia Socjologiczne 1(184): 27–32.
Thompson, S.A., Warzel, C. (2019). Twelve Million Phones, One Dataset, Zero Privacy. The New York Times, 19.12.2019. <https://www.nytimes.com/interactive/2019/12/19/opinion/location-tracking-cell-phone.html>.
Turner, J.H. (2013). Contemporary sociological theory. Thousand Oaks – London.
Wasserman, S., Faust, K. (eds.) (1994). Social Network Analysis: Methods and Applications. Cambridge – New York.
Wielecki, K. (2012). Kryzys i socjologia. Warszawa.
Ziółkowski, M. (2006). Teoria socjologiczna początku XXI wieku, [w:] A. Jasińska-Kania, L. Nijakowski, J. Szacki, M. Ziółkowski (red.), Współczesne teorie socjologiczne. Tom 1. Warszawa: 15–32.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.