Abstrakt
Artykuł przedstawia propozycję aplikacji stosowanych w teorii argumentacji modeli argumentacyjnych na potrzeby identyfikacji twierdzeń formułowanych w obszarze nauki i praktyki prawa karnego materialnego. Hipotezą badawczą uczyniono założenie, że wbrew pozorom, doktryna i praktyka prawa karnego nie powinny zamykać się tylko wewnątrz tradycyjnej argumentacji retoryczno-topicznej, albowiem mnogość wątków, przewijających się zarówno w obszarze nauki o przestępstwie, jak i innych działach prawa karnego materialnego, niejako wymusza sięgnięcie także po te argumentacje, które są właściwe dla innych modeli, a więc przykładowo dla modeli epistemiczno-technologicznego oraz komunikacyjnego. Tym sposobem wzajemne przenikanie się określonych typów twierdzeń, co uwypuklone zostaje w szczególności w odniesieniu do twierdzeń deontycznych, pozwala na różnicowania znaczenia prawdy w obszarze prawa karnego materialnego i skutkuje zachowaniem spójności metodologicznej pojawiających się na tym gruncie różnorakich w swej istocie argumentów.
Bibliografia
Ajdukiewicz, K. (1985a). Język i poznanie. Tom 1. Warszawa.
Ajdukiewicz, K. (1985b). Język i poznanie. Tom 2. Warszawa.
Andrejew, I. (1980). Polskie prawo karne w zarysie. Warszawa.
Borbone, G. (2014). Metodologiczne dziedzictwo Leszka Nowaka. Poznańskie Studia z Filozofii Nauki 23(1): 141–166.
Buchała, K. (1989). Prawo karne materialne. Warszawa.
Dybowski, T. (1961). Adekwatny czy konieczny związek przyczynowy?: (dokończenie). Palestra 7(43): 13–36.
Fila, K. (2019). Prawnokarne fakty doniosłe w sprawie, [w:] J. Helios, W. Jedlecka, A. Kwieciński (red.), Prawo wobec wyzwań współczesności. Z zagadnień nauk penalnych. Wrocław: 41–50.
Fila, K. (2020). Kategoryzacja prawnokarnych faktów wyróżnianych oceniająco przy uwzględnieniu czynników ustrojowych, zwyczajowych oraz orzeczniczych, [w:] K. Łukomiak (red.), Prawo w Polsce 2000–2020. Łódź: 1071–1085.
Giedymin, J., Kmita, J. (1966). Wykłady z logiki formalnej, teorii komunikacji i metodologii nauk. Poznań.
Giezek, J., Kaczmarek, T. (2013). Przeciwko ustawowej regulacji kryteriów obiektywnego przypisania skutku. Państwo i Prawo 68(5): 79–92.
Giezek, J. (2014). Metoda prawa karnego. O budowaniu „karnistycznych” teorii naukowych oraz ich wpływie na odpowiedzialność karną, [w:] M. Sadowski, A. Spychalska, K. Sadowa (red.), Rozprawa o metodzie prawa i polityki. Studia Erasmiana Wratislaviensia 8: 29–55.
Giezek, J. (2020). Rzeczywistość oraz prawda o niej a kreowanie podstaw odpowiedzialności karnej, [w:] A. Liszewska, J. Kulesza (red.), Pro dignitate legis et maiestate iustitiae – księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin profesora Witolda Kuleszy. Łódź: 313–330.
Grabowski, A. (2003). Dyskurs prawniczy jako przypadek szczególny ogólnego dyskursu praktycznego, [w:] J. Stelmach (red.), Studia z filozofii prawa. Tom 2. Kraków: 45–63.
Habermas, J. (1999). Teoria działania komunikacyjnego. Tom 1. Warszawa.
Holocher, J. (2017). Topiczna teoria argumentacji prawniczej – między tradycyjną a neokonstytucjonalną koncepcją państwa prawa, [w:] P. Jabłoński, J. Kaczor, M. Pichlak (red.), Prawo i polityka w sferze publicznej. Perspektywa wewnętrzna. Wrocław: 39–52.
Kardas, P. (2012). O relacjach między strukturą przestępstwa a dekodowanymi z przepisów prawa karnego strukturami normatywnymi. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 4: 5–63.
Kmita, J. (1975). Wykłady z logiki i metodologii nauk. Warszawa.
Krajewski, W. (1967). Związek przyczynowy. Warszawa.
Kubicki, L. (1975). Przestępstwo popełnione przez zaniechanie. Zagadnienia podstawowe. Warszawa.
Kukuryk, K. (2012). Kilka uwag o sposobie rozstrzygania dyskursu prawnego. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G 59(1): 19–31.
Lang, W., Wróblewski, J., Zawadzki, S. (1986). Teoria państwa i prawa. Warszawa.
Majewski, J. (1997). Prawnokarne przypisywanie skutku przy zaniechaniu. Kraków.
Morawski, L. (1988). Argumentacje, racjonalność prawa i postępowanie dowodowe. Toruń.
Morawski, L. (2006). Zasady wykładni prawa. Toruń.
Nagel, E. (1970). Struktura nauki. Warszawa.
Nowaczyk, A. (2013). Zagadnienie uzasadniania. Przegląd Filozoficzny – Nowa Seria 4: 381–398.
Perelman, Ch. (1984). Logika prawnicza. Nowa retoryka. Warszawa.
Popper, K. (2002). Logika odkrycia naukowego. Warszawa.
Rodzynkiewicz, M. (1998). Modelowanie pojęć w prawie karnym. Kraków.
Wolter, W. (1973). Nauka o przestępstwie. Warszawa.
Wróblewski, J. (1959). Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego. Warszawa.
Wróblewski, J. (1972). Sądowe stosowanie prawa. Warszawa.
Zieliński, M., Ziembiński Z. (1988). Uzasadnianie twierdzeń, ocen i norm w prawoznawstwie. Warszawa.
Ziemba, Z. (1969). Logika deontyczna jako formalizacja rozumowań normatywnych. Warszawa.
Ziembiński, Z. (1966). Logiczne podstawy prawoznawstwa. Warszawa.
Ziembiński, Z. (1962). Uprawnienie a obowiązek. Przyczynek do analizy stosunku prawnego. Poznań.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.