Drapieżne czasopisma są legitymizowane przez artykuły w czasopismach z impact factor

Abstrakt

Jednym z problemów współczesnego środowiska akademickiego jest zrozumienie różnic pomiędzy uznanymi czasopismami naukowymi a tzw. czasopismami drapieżnymi. Podczas gdy osoby kształtujące politykę naukową i menedżerowie nauki uważają czasopisma indeksowane w popularnych indeksach cytowań, takich jak Web of Science czy Scopus, za rzetelne, to do identyfikacji drapieżnych czasopism używają dwóch czarnych list (tzw. lista Bealla i lista Cabell’s), z których jedna nie jest aktualizowana od kilku lat. Głównym celem naszego artykułu jest pokazanie, jak czasopisma uznane za rzetelne podnoszą widoczność artykułów opublikowanych w czasopismach znajdujących się na czarnych listach. W tym celu przebadaliśmy 65 czasopism z nauk społecznych znajdujących się na czarnych listach oraz 2338 czasopism indeksowanych przez Web of Science, które cytowały te czasopisma. Przeanalizowaliśmy 3234 artykuły z czasopism znajdujących się na czarnych listach oraz 5964 artykuły (6750 cytowań) z czasopism indeksowanych w Web of Science. Nasze wyniki pokazują, że 13% artykułów z czarnych list było cytowanych przez czasopisma z Web of Science, a 37% cytowań pochodziło z czasopism z impact factor. Okazuje się, że nie ma istotnej zależności między impact factor a liczbą cytowań w czasopismach z czarnej listy, mimo że jest on jest wykorzystywany przez osoby kształtujące politykę naukową do określania poziomu czasopism. Z drugiej strony należy wziąć pod uwagę jako czynnik wyjaśniający kraj i praktyki autocytowania stosowane w czasopismach.