Słowa kluczowe
ustrój rolny
teoria dóbr publicznych
austriacka szkoła ekonomii
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 284
Liczba pobrań: 238
Abstrakt
Kategoria dóbr publicznych jest jednym z fundamentalnych elementów koncepcji zawodności rynku i jednocześnie jednym z argumentów uzasadniających interwencję ze strony państwa. Zwolennicy tego podejścia podkreślają specyfikę ziemi i jej duże znaczenie w kształtowaniu zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Celem artykułu jest przedstawianie krytycznego stanowiska wobec koncepcji ziemi rolniczej jako dobra publicznego. Przyjęto założenie, że teoria dóbr publicznych jako naukowe uzasadnienie interwencjonizmu państwowego w rolnictwie, w tym również na rynku ziemi rolniczej, ma dużo bardziej polemiczny charakter, niż jest to przedstawiane w głównym nurcie badań. Jako alternatywne podejście do badania kwestii ziemi rolniczej zaprezentowane zostało stanowisko austriackiej szkoły ekonomii. Praca ma charakter teoretyczny. W analizie wykorzystano wnioskowanie dedukcyjne i logikę w postaci werbalnej. Przeprowadzona analiza problemu wskazała, że według kryteriów stosowanych w teorii dóbr publicznych ziemia rolnicza jest typowym dobrem prywatnym. Dyskusyjna jest natomiast kwestia takich dóbr integralnie z ziemią związanych, jak krajobraz rolniczy i jakość środowiska naturalnego. Jednak specyfika tych dóbr nie musi prowadzić do wniosku, że interwencja państwa jest konieczna. Przeciwko interwencji państwa przemawiają takie względy, jak: brak możliwości obiektywnej identyfikacji potrzeb społecznych, polityczny i redystrybucyjny charakter interwencjonizmu państwowego, istnienie rynkowych mechanizmów finansowania dóbr publicznych.
Finansowanie
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Bibliografia
Block, W. (2016). Ochrona środowiska a wolność gospodarcza – głos za prawami własności. <https://mises.pl/blog/2016/12/23/> [dostęp: 25.10.2020].
Cooper, T., Hart, K., Baldock, D. (2009). Provision of Public Goods Through Agriculture in the European Union. Report prepared for DG Agriculture and Rural Development. Institute for European Environmental Policy, London.
Czyżewski, A., Kułyk, P. (2011). Dobra publiczne w koncepcji wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa – ujęcie teoretyczne i praktyczne. Problemy Rolnictwa Światowego 11(2): 16−25.
Daniłowska, A. (2014). Koncepcja dóbr publicznych a rolnictwo. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Fijor, J.M. (2011). Czy dobra publiczne są naprawdę publiczne? Studia Ekonomiczne. Economic Studies 1(66): 87−100.
Hayek, F.A. (1948). Individualism and Economic Order. Chicago: University of Chicago Press.
Holcombe, R.G. (1997). A theory of the theory of public goods. Review of Austrian Economics 10(1): 1−22.
Hoppe, H.H. (1989). Fallacies of the public goods theory and the production of security. Journal of Libertarian Studies 9(1): 27−46.
Huerta de Soto, J. (2011). Socjalizm, rachunek ekonomiczny i funkcja przedsiębiorcza. Tłum. W. Rybicki. Warszawa: Instytut Ludwiga von Misesa.
Kwaśnicki, W. (2010). Subsydiowanie rolnictwa – spojrzenie liberała. Wieś i Doradztwo 1/2 (61/62): 15−29.
Kwiatkowski, S. (2013). Teoria dóbr publicznych i rynkowe metody ich produkcji, [w]: M. Machaj (red.), Pod prąd głównego nurtu ekonomii. Warszawa: Instytut Ludwiga von Misesa.
Mises, L. (2000). Interwencjonizm. Tłum. A. Łaska, J.M. Małek. Kraków: Arcana.
Mises, L. (2007). Ludzkie Działanie. Traktat o ekonomii. Tłum. W. Falkowski. Warszawa: Instytut Ludwiga von Misesa.
Musgrave, R.A. (1957). A multiple theory of budget determination. Finanzarchiv 17(3): 333−343.
Poczta, W. (2010). Wspólna Polityka Rolna UE po 2013 roku – uzasadnienie, funkcje, kierunki rozwoju w kontekście interesu polskiego rolnictwa. Wieś i Rolnictwo 3(148): 38−55.
Rothbard, M.N. (1982). Law, property rights, and air pollution. Cato Journal 2(1): 55−99.
Rothbard, M.N. (2009). Interwencjonizm, czyli władza a rynek. Tłum. R. Rydowski. Fijorr Publishing, Warszawa.
Samuelson, P.A. (1954). The pure theory of public expenditure. The Review of Economics and Statistics 36(4): 387−389.
Samuelson, P.A. (1955). Diagrammatic exposition of a theory of public expenditure. The Review of Economics and Statistics 37(4): 350−356.
Stiglitz, J.E. (1987). Some theoretical aspects of agricultural policies. The World Bank Research Observer 2(1): 43−60.
Wilkin, J. (2003). Interwencjonizm państwowy w rolnictwie – dlaczego był, jest i będzie, [w:] A. Kowalski (red.), Dostosowanie polskiego rynku rolnego do wymogów Unii Europejskiej. Warszawa: ARR, IERiGŻ, SGH: 39−50.
Wilkin, J. (2010). Dobra dostarczane przez rolnictwo w świetle teorii dóbr publicznych, [w]: J. Wilkin (red.), Wielofunkcyjność rolnictwa. Kierunki badań, podstawy metodologiczne i implikacje praktyczne. Warszawa: IRWiR: 42−52.
Wilkin, J. (2018). Czy warto i dlaczego spojrzeć na zrównoważony rozwój przez pryzmat wykorzystania ziemi jako dobra wielofunkcyjnego? [w]: J. Wilkin (red.), Ziemia ginącym i podlegającym degradacji zasobem rolnictwa i obszarów wiejskich. Warszawa: Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa: 19−26.
Zegar, J. (2010). Wspólna Polityka Rolna po 2013 roku. Wieś i Rolnictwo 3(148): 11−25.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.