Abstrakt
Artykuł ten poświęcony jest rozważaniom na temat samoorganizacji i oddolnych inicjatyw w społecznościach lokalnych. W oparciu o wyniki długotrwałych badań etnograficznych w jednej z wypoczynkowych miejscowości na Mazowszu prowadzona jest w nim analiza procesu budowy nielegalnych wałów przeciwpowodziowych przez lokalną społeczność. Autorka ukazuje kontekst społeczny i kulturowy opisywanego zjawiska, odwołując się m.in. do chłopskiej tradycji współpracy i wzajemnej pomocy, do kategorii „znajomości” czy jednoczenia się w oporze przeciw władzy. Poprzez skierowanie uwagi na lokalny charakter zarówno inicjatywy, jak i jej wykonania, autorka pokazuje odmienność funkcjonowania społeczności wiejskich i wielkomiejskich i inny charakter podejmowanych przez nie oddolnych inicjatyw.
Finansowanie
NCN umow nr 2013/09/B/HS3/04302, pt. „Dlaczego oni nie chcą dla mnie pracować? Praca i wzorce konsumpcji jako czynniki kształtujące relacje między mieszkańcami wsi i miast – etnografia drugich domów”.
Bibliografia
Albrecht, D.E. (1997). The mechanization of agriculture: a historical case study of the implications for families and communities. Culture & Agriculture 19(1/2): 24–32.
Angrosino, M. (2018). Badania etnograficzne i obserwacyjne. Tłum. M. Brzozowska-Brywczyńska. Warszawa.
Biernacka, M. (1961). Z badań nad współdziałaniem gromadzkim we wsi Potakówka, pow. Jasielskiego. Etnografia Polska 4: 261–276.
Biernacka, M. (1962). Potakówka: wieś powiatu jasielskiego 1890–1960, z badań nad współdziałaniem. Warszawa.
Biernacka, M. (1988). Kulturowe przejawy więzi w społecznościach wiejskich. Etnografia Polska 32(1): 223–244.
Buchowski, M. (1996). Klasa i kultura w okresie transformacji: antropologiczne studium przypadku społeczności lokalnej. Berlin.
Buliński, T., Kairski, M. (red.) (2013). Teren w antropologii. Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej. Poznań.
Bystroń, J.S. (1947). Kultura ludowa. Warszawa.
Cancian, F. (1989). Economic Behavior in Peasant Communities, [w:] S. Plattner (ed.), Economic Anthropology. Stanford: 127–170.
Dunn, E. (2008). Prywatyzując Polskę. O bobofrutach, wielkim biznesie i restrukturyzacji pracy. Warszawa.
Geertz, C. (2005). Interpretacja kultur. Wybrane eseje. Tłum. M.M. Piechaczek. Kraków.
Harris, M. (2005). Peasants, [w:] J.G. Carrier (ed.), Handbook of Economic Anthropology. Cheltenham, UK; Northhampton, MA: 423–438.
Kocik, L. (2000). Między przyrodą, zagrodą i społeczeństwem. Kraków.
Krzyworzeka, A. (2011). Funkcjonowanie wiedzy rolniczej. e-mentor 3(40).
Krzyworzeka, A. (2014). Rolnicze strategie pracy i przetrwania. Warszawa.
Møhl, P. (1997). Village Voices: Coexistence and Communication in a Rural Community in Central France. Copenhagen.
Ostrowska, A.M. (2006). Wymiana daru w życiu codziennym społeczności wiejskiej gminy Sterdyń w końcu XX wieku, praca doktorska. Archiwum Instytutu Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego.
Rakowski, T. (2016). Lokalne formy rozwoju, samoorganizacja i potencjał sprawczy. Kultura i Rozwój 1(1)/2016: 98–108.
Roseberry, W. (1989). Peasants ant the world, [w:] S. Plattner (ed.), Economic Anthropology. Stanford: 108–126.
Thomas, W.I., Znaniecki, F. (1976). Chłop polski w Europie i Ameryce. Tom 1–5. Tłum. A. Bartkowicz et al. Warszawa.
Wilk, R.R. (1987). House, home, and consumer decision making in two cultures. Advances in Consumer Research 14: 303–307.
Zawistowicz-Adamska, K. (1948a). Żywe tradycje współdziałania na wsi. Biblioteka Służby Społecznej 3. Łódź.
Zawistowicz-Adamska, K. (1948b). Społeczność wiejska. Doświadczenia i rozważania z badań terenowych w Zaborowie. Łódź.
Zawistowicz-Adamska, K. (1951). Pomoc wzajemna i współdziałanie w kulturach ludowych. Łódź–Lublin.
Zawistowicz-Adamska, K. (1976). Więź społeczna w różnych układach gospodarczo-społecznych polskiej wsi, [w:] M. Biernacka et al. (red.), Etnografia Polski. Tom 1: Przemiany kultury ludowej. Biblioteka Etnografii Polskiej 32. Wrocław: 503–520.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.