Abstrakt
Prezentowany artykuł został wprawdzie napisany z okazji 25-lecia samorządowych kolegiów odwoławczych, nie jest on jednak okolicznościową laurką. Zwraca on uwagę na te cechy samorządowych kolegiów odwoławczych, które mają charakter węzłowy, nieraz dyskusyjny, ale które świadczą o wysokiej wadze i klasie omawianej instytucji.
Autor wychodzi od zagadnień konstytucyjnych, wskazując, że chociaż obowiązująca Konstytucja RP nie wspomina o kolegiach, to jednak szereg jej uregulowań ma wpływ na ich kształt. Rozwiewa on tu wątpliwości dotyczące tego, czy kolegia są rzeczywiście organami zdecentralizowanymi i czy są one organami samorządowymi, a także analizuje przepis Konstytucji o zaskarżalności wszelkich orzeczeń w toku instancji. Tu właśnie pojawia się po raz pierwszy tytułowa „ranga jurysdykcyjna” kolegiów.
Druga część opracowania dotyczy ustroju i organizacji kolegiów i zawiera m.in. dyskusję z koncepcją zmniejszenia liczby kolegiów, a także omawia delikatne relacje między kolegiami a administracją rządową. Kolejny punkt dotyczy aksjologicznych aspektów funkcjonowania kolegiów, zwłaszcza aksjologii administracyjnego toku instancji i jurysdykcji administracyjnej. Przedstawiono tu katalog wartości, które stanowią tło istnienia i funkcjonowania kolegiów. Punkt ostatni zaś dotyka praktyki działania kolegiów i jej licznych problemów.
Na zakończenie autor stwierdza, że kolegia są wielką wartością, którą należy chronić i szanować. Wyraża on stanowcze życzenie, żeby nie przeprowadzać drastycznych zmian w zakresie organizacji i funkcjonowania kolegiów. Nie można pozwolić nie tylko na rozwijanie skrajnych pomysłów likwidacji kolegiów, ale także na koncepcje pozbawienia ich należnej im roli przez likwidację lub „spłaszczenie” odwołania administracyjnego, wreszcie przez pozbawienie ich możliwości wydawania orzeczeń merytorycznych.
Bibliografia
Chróścielewski, W. (2011), [w:] Sieniawska, K. (red.), Samorządowe kolegia odwoławcze – przeszłość i przyszłość, Kraków: 177-184.
Chróścielewski, W. (2015), Kasacyjny czy reformacyjny model administracyjnego postępowania odwoławczego?, Państwo i Prawo 70(1): 3-14.
Dolnicki, B. (2011), Próby reformowania struktury i zasad działania samorządowych kolegiów odwoławczych, [w:] Sieniawska, K. (red.), Samorządowe kolegia odwoławcze – przeszłość i przyszłość, Kraków: 107-116.
Fundowicz, S. (2007), Aksjologia prawa administracyjnego, [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa: 633-654.
Kmieciak, Z. (2000), Ogólne zasady prawa i postępowania administracyjnego, Warszawa.
Kmieciak, Z. (2014), Zarys teorii postępowania administracyjnego, Warszawa.
Niżnik-Dobosz I. (2011), [w:] Sieniawska, K. (red.), Samorządowe kolegia odwoławcze – przeszłość i przyszłość, Kraków: 85.
Ochendowski, E. (2003), Pozycja prawna studenta uniwersytetu – użytkownik zakładu publicznego, czy członek korporacji publicznej, [w:] Filipek, J. (red.), Jednostka w demokratycznym państwie prawa, Bielsko-Biała: 455-463.
Sarnecki, P. (2011), Samorządowe kolegia odwoławcze w świetle Konstytucji RP, [w:] Sieniawska, K. (red.), Samorządowe kolegia odwoławcze – przeszłość i przyszłość, Kraków: 92-101.
Sawuła, R. (2011), Idea samorządowego kolegium odwoławczego – oczekiwania i zagrożenia, [w:] Sieniawska, K. (red.), Samorządowe kolegia odwoławcze – przeszłość i przyszłość, Kraków: 118.
Stec, M. (2011), [w:] Sieniawska, K. (red.), Samorządowe kolegia odwoławcze – przeszłość i przyszłość, Kraków: 83-85.
Sygit, B., Jędrzejewski, T., Żmuda, M. (2009), Ograniczenia w realizacji przez samorządowe kolegia odwoławcze funkcji gwaranta prawa do dobrej administracji, [w:] Sieniawska, K. (red.), Samorządowe kolegia odwoławcze jako gwarant prawa do dobrej administracji, Warszawa: 117-124.
Wróblewski, J. (1973), Wartości a decyzja sądowa, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk.
Zdziennicki, B., [w:] K. Sieniawska (red.), Samorządowe kolegia odwoławcze – przeszłość i przyszłość, Kraków: 89.
Ziembiński, Z. (1980), Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa.
Ziembiński, Z. (1990), Wstęp do aksjologii dla prawników, Warszawa.
Zimmermann, J. (2009), Aksjologia administracyjnego toku instancji, [w:] Sieniawska, K. (red.), Samorządowe kolegia odwoławcze jako gwarant prawa do dobrej administracji, Warszawa: 51-69.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2015 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.