Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie istoty samodzielności prawotwórczej jednostek samorządu terytorialnego, scharakteryzowanie poszczególnych form prawnych, które przybierają ich formalne decyzje, oraz wyodrębnienie i zdefiniowanie – posługując się dorobkiem doktryny i orzecznictwem – poszczególnych kategorii aktów tworzonych przez organy samorządowe. Zastosowana metoda badawcza oparta została na analizie prawnoporównawczej oraz badaniach literaturowych, ocenie stanu prawnego istniejącego w zakresie omawianej problematyki, a także na analizie poglądów prezentowanych w nauce prawa administracyjnego oraz w orzecznictwie. Autorka zwraca uwagę, że ustawodawca przyznał organom samorządu terytorialnego dużą samodzielność prawotwórczą. Jej źródeł można doszukać się w Konstytucji RP, a w następnej kolejności w samorządowych ustawach ustrojowych. Unormowania te są dodatkowo wzmocnione przez przepisy Europejskiej karty samorządu lokalnego, stanowiącej o prawie społeczności lokalnych do pełnej swobody działania na swoim terytorium z poszanowaniem zasady legalizmu. Przypisanie przymiotu samodzielności jednostkom samorządowym zostało utrwalone również w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Z daleko idącą niezależnością samorządów mamy do czynienia w wielu dziedzinach ich działalności, jednak prawodawstwo wydaje się jedną z najistotniejszych. Akty prawne wyznaczają normy i reguły postepowania, gdyż wiążą określone grupy adresatów i wpływają na ich sytuację podmiotową: prawa i obowiązki.
Bibliografia
Adamczyk, A. (2013). Publicznoprawne formy działania administracji. Teoria i praktyka. Warszawa.
Boć, J. (red.) (1998). Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji z 1997 r. Wrocław.
Bohdan, A. (2018). Przepisy gminne porządkowe jako szczególne akty prawa miejscowego, [w:] B. Dolnicki (red.), Źródła prawa w samorządzie terytorialnym. Warszawa: 96–106.
Bonusiak, E. (2018). Uchwała rady gminy o nadaniu nazwy ulicy aktem normatywnym o charakterze generalno-konkretnym? [w:] B. Dolnicki (red.), Źródła prawa w samorządzie terytorialnym. Warszawa: 44–52.
Bułajewski, S. (2012). Pojęcie akty prawa miejscowego w poglądach doktryny, orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego i sądów administracyjnych. Studia Prawnoustrojowe 18: 5–21.
Chróścielewski, W. (1994). Akt administracyjny generalny. Łódź.
Cybulska, R., Wierzbica, A. (2011). Uchwała jako forma wyrażania woli przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, [w:] J. Niczyporuk (red.), Teoria instytucji prawa administracyjnego. Księga pamiątkowa Profesora Jerzego Stefana Langroda. Paryż: 94–107.
Czerw, J. (2018). Oddziaływanie wojewody na akty prawa miejscowego stanowione przez rady gmin – wybrane zagadnienia, [w:] B. Dolnicki (red.), Źródła prawa w samorządzie terytorialnym. Warszawa: 139–151.
Dąbek, D. (2004). Prawo miejscowe samorządu terytorialnego. Bydgoszcz–Kraków.
Dąbek, D. (2014). Prawo miejscowe. Warszawa.
Dolnicki, B. (2009). Akty prawa miejscowego w świetle orzecznictwa, [w:] J. Boć, A. Chajbowicz (red.), Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego. Wrocław: 205–232.
Dolnicki, B. (2018a). Samorząd terytorialny. Warszawa.
Dolnicki, B. (2018b). Wstęp, [w:] B. Dolnicki (red.), Źródła prawa w samorządzie terytorialnym. Warszawa: 17–21.
Feja-Paszkiewicz, A. (2018), Uchwały określające zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy – zagadnienia formalne, [w:] B. Dolnicki (red.), Źródła prawa w samorządzie terytorialnym. Warszawa: 198–216.
Gajewski, S. (2017). Programy rządowe. Studium administracyjnoprawne. Warszawa.
Jaworska-Dębska, B. (2009). Akty normatywne i akty generalne stosowania prawa, [w:] M. Stahl (red.), Prawo administracyjne. Pojęcia, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie. Warszawa: 440–452.
Kotulski, M. (2001). Akty prawa miejscowego stanowionego przez samorząd terytorialny. Samorząd Terytorialny 11(11): 28–42.
Kożuch, B. (2004). Zarządzanie publiczne w teorii i praktyce polskich organizacji. Warszawa.
Makowski, G. (2012). Obywatelska inicjatywa uchwałodawcza – prawo i praktyka, [w:] A. Olech (red.), Dyktat czy uczestnictwo? Diagnoza partycypacji publicznej w Polsce. Tom 1. Warszawa: 288–305.
Mednis, A., Sześciło, D. (2014). Zarządzanie publiczne przez władztwo. Administracja władcza i jej przeobrażenia, [w:] D. Sześciło (red.), Administracja i zarządzanie publiczne. Nauka o współczesnej administracji. Warszawa: 78–93.
Misiąg, W. (2004). Budżet gminy dla praktyków. Wzory i przykłady uchwał. Warszawa.
Nowacka, E. (1997). Samorząd terytorialny w administracji publicznej. Warszawa.
Ochendowski, E. (2006). Prawo administracyjne. Część ogólna. Toruń.
Podgórska-Rykała, J. (2018). Strategia jako główne narzędzie prawno-polityczne zarządzania rozwojem w jednostkach samorządu terytorialnego. Przedsiębiorczość i Zarządzanie 19(11.II): 311–324.
Rot, H., Siarkiewicz, K. (1994). Zasady tworzenia prawa miejscowego. Warszawa.
Stasikowski, R. (2009). O istocie funkcji planistycznej administracji publicznej. Przegląd Prawa Publicznego 5: 23–39.
Sześciło, D. (2014). Prawo do dobrej administracji – narzędzie ochrony jednostki przed nadużyciem władztwa, [w:] D. Sześciło (red.), Administracja i zarządzanie publiczne. Nauka o współczesnej administracji. Warszawa: 94–111.
Szewc, A., Szewc, T. (1999). Uchwałodawcza działalność jednostek samorządu terytorialnego. Warszawa.
Szewc, T. (2007). Nazewnictwo form aktów prawa miejscowego. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 69(2): 81–91.
Wiktorowska, A. (2017). Samorząd terytorialny, [w:] M. Wierzbowski (red.), Prawo administracyjne. Warszawa: 211–243.
Wlaźlak, K. (2009). Charakter prawny aktów planowania i ich rola w realizacji zadań administracji publicznej. Przegląd Prawa Publicznego 6: 22–24.
Zimmermann, J. (2016). Prawo administracyjne. Warszawa.
Żuchowski, W. (2007). Prawotwórcza działalność samorządu terytorialnego w gospodarowaniu zasobem mieszkaniowym gminy. Samorząd Terytorialny 17(4): 66–71.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.