Wersje
- 2022-10-28 - (2)
- 2022-09-30 - (1)
Słowa kluczowe
prezerwatywa
zgwałcenie
podstęp
wolność seksualna
autonomia seksualna
konwencja stambulska
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 5037
Liczba pobrań: 662
Abstrakt
Stealthing, czyli potajemne zdjęcie prezerwatywy przez mężczyznę bez zgody partnerki, różni się od typowego przestępstwa zgwałcenia, gdyż pokrzywdzona wyraża zgodę na współżycie płciowe, tyle że z zabezpieczeniem. Celem niniejszego artykułu jest ustalenie, czy to zachowanie stanowi zgwałcenie przy użyciu podstępu (art. 197 § 1 k.k.). W pracy zastosowana została metoda dogmatycznoprawna. Autor artykułu przedstawił następujące wnioski. Zgoda na obcowanie płciowe z użyciem prezerwatywy nie obejmuje swoim zakresem zgody na stosunek seksualny bez użycia prezerwatywy, gdyż taki stosunek płciowy stanowi inny rodzaj czynności seksualnej. Przemawiają za tym fizyczna bariera przed bliskością między partnerami, inny stan psychiczny w trakcie współżycia płciowego wynikający z większego ryzyka ciąży i zarażenia chorobą weneryczną, a także waga przywiązywana do użycia prezerwatywy przez wiele osób. Tym samym stealthingwypełnia znamiona zgwałcenia przy użyciu podstępu.
Bibliografia
Archard, D. (1998). Sexual Consent. Boulder, CO–Oxford.
Bartkiewicz, A. (2017). USA: Czy „stealthing” jest formą gwałtu? Rzeczpospolita z 25 kwietnia 2017 r. <https://www.rp.pl/Przestepczosc/170429392-USA-Czy-stealthing-jest-forma-gwaltu.html>.
Bielski, M. (2017). Komentarz do art. 197 k.k., [w:] W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom 2: Komentarz do art. 117–211a. Warszawa: 664–707.
Blanco, M.M. (2018). Sex trend or sexual assault? The dangers of “stealthing” and the concept of conditional consent. Penn State Law Review 123(1): 217–246.
Bocheński, M., Żebracki, M. (2021). Stealthing as a form of rape – findings to date and future prospects for research. Problems of Forensic Sciences 125: 29–50.
Bonar, E.E. et al. (2021). Stealthing perpetration and victimization: prevalence and correlates among emerging adults. Journal of Interpersonal Violence 36(21/22): 577–592.
Brodsky, A. (2017). “Rape-adjacent”: imagining legal responses to nonconsensual condom removal. Columbia Journal of Gender and Law 32(2): 183–210.
Budyn-Kulik, M., Kulik, M. (2017). Komentarz do art. 197 k.k., [w:] M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom 1: Komentarz do artykułów 117–221. Warszawa: 662–694.
Czechowska, M. (2021). Czy w polskim prawie karnym potrzebna jest redefinicja zgwałcenia? Probacja 13(1): 77–98.
Czechowski, K. et al. (2019). “That’s not what was originally agreed to”: perceptions, outcomes, and legal contextualization of non-consensual condom removal in a Canadian sample. PLOS ONE 14(7):e021929: 1–24.
Davis, K.C (2019). “Stealthing”: factors associated with young men’s nonconsensual condom removal. Health Psychology 38(11): 997–1000.
Davis, K.C. et al. (2014). Young men’s condom use resistance tactics: a latent profile analysis. Journal of Sex Research 51(4): 454–465.
Davis, K.C., Stappenbeck, C.A., Masters, N.T., George, W.H. (2019). Young women’s experiences with coercive and noncoercive condom use resistance: examination of an understudied sexual risk behavior. Women’s Health Issues 29(3): 231–237.
Denzel, M., Kramer da Fonseca Calixto, R. (2019). Strafbarkeit und Strafwürdigkeit der sexuellen Täuschung. Kriminalpolitische Zeitschrift 4(6): 347–354.
Dougherty, T. (2013). Sex, lies, and consent. Ethics 123(4): 717–744.
Drabik, L., Sobol, E. (2007). Słownik języka polskiego PWN. Warszawa.
Dubisz, S. (red.) (2003a). Uniwersalny słownik języka polskiego PWN. Tom 3: P–Ś. Warszawa.
Dubisz, S. (red.) (2003b). Uniwersalny słownik języka polskiego PWN. Tom 4: T–Ż. Warszawa.
Fakt24 (2017). Stealthing. Nowy rodzaj gwałtu? Kobiety są przerażone. Fakt24 z 28 kwietnia 2017 r. <https://www.fakt.pl/kobieta/seks-i-emocje/gwalt-stealthing-zdejmowanie-prezerwatywy-w-trakcie-stosunku/cqf658p>.
Filar, M. (1974). Przestępstwo zgwałcenia w polskim prawie karnym. Warszawa–Poznań.
Franzke, K. (2019). Zur Strafbarkeit des so genannten „Stealthings“. Bonner Rechtsjournal 12(2): 114–122.
Gardner, J., Shute, S. (2000). The wrongness of rape, [w:] J. Horder (ed.), Oxford Essays in Jurisprudence. Fourth Series. Oxford: 193–218.
Gardner, S. (1996). Appreciating Olugboja. Legal Studies 16(3): 275–297.
Geerds, F. (1954). Einwilligung und Einverständnis des Verletzten im Strafrecht. Goltdammer’s Archiv für Strafrecht 102: 262–269.
Głuchowski, M. [w druku]. Zakres zgody na czynność seksualną przy przestępstwie zgwałcenia z użyciem podstępu. Przegląd Sądowy.
Grudecki, M. (2022). Podstęp jako znamię przestępstwa zgwałcenia a uboczne motywy podjęcia decyzji o obcowaniu płciowym. Studia Prawnoustrojowe 55: 73–84.
Herzog, F. (2018). „Stealthing“: Wenn Männer beim Geschlechtsverkehr heimlich das Kondom entfernen. Eine Sexualstraftat?, [w:] S. Barton et al. (Hrsg.), Festschrift für Thomas Fischer. München: 351–359.
Hoffmann, Th.M. (2019). Zum Problemkreis der differenzierten Einwilligung (Einverständnis) des Opfers im Bereich des § 177 StGB nach dem Strafrechtsänderungsgesetz 2016. Ein Kurzbeitrag zur strafrechtlichen Einordnung des sogenannten „Stealthing“. Neue Zeitschrift für Strafrecht 39(1): 16–18.
Hörnle, T. (2010). Vorbemerkungen zu den §§ 174 ff, [w:] H.W. Laufhütte, R. Rissing-van Saan, K. Tiedemann (Hrsg.), Strafgesetzbuch. Leipziger Kommentar. Band 6: §§ 146 bis 210. Berlin: 737–780.
Hörnle, T. (2015). Sexuelle Selbstbestimmung: Bedeutung, Voraussetzungen und kriminalpolitische Forderungen. Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 127(4): 851–887.
Hypś, S. (2021). Komentarz do art. 197 k.k., [w:] A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz. Warszawa: 1176–1186.
Jarocka, M. (2021). Definicja zgwałcenia jako jabłko niezgody w polskim systemie prawnym. Studia Iuridica Toruniensia 28(1): 45–64.
Jędrzejewski, Z. (2009). Bezprawność jako element przestępności czynu. Studium na temat struktury przestępstwa. Warszawa.
Keßler, S. (2022). Sexuelle Täuschungen – Strafbarkeit und Strafwürdigkeit nach deutschem Sexualstrafrecht. Berlin.
Krajewski, R. (2018). Podstęp przy przestępstwie zgwałcenia. Studia Prawnoustrojowe 40: 261–272.
Latimer, R.L. et al. (2018). Non-consensual condom removal, reported by patients at a sexual health clinic in Melbourne, Australia. PLOS ONE 13(12): e0209779: 1–16.
Linoh, K.Ph., Wettmann N. (2020). Sexuelle Interaktionen als objektuale Vertrauensbeziehung. Eine juristisch-soziologische Untersuchung des Phänomens Stealthing. Zeitschrift für Internationale Strafrechtsdogmatik 15(7–8): 383–396.
Makepeace, J. (2021). „I’m not sure this is rape, but…“ Zur Strafbarkeit von „Stealthing“ nach dem neuen Sexualstrafrecht. Kriminalpolitische Zeitschrift 6(1): 10–15.
Maullin, S. (2017). Stealthing isn’t a ‘sex trend’. It’s sexual assault – and it happened to me. The Guardian, 22 May 2017. <https://www.theguardian.com/commentisfree/2017/may/22/stealthing-sex-trend-sexual-assault-crime>.
Michalska-Warias, A. (2014). Podstęp przy zgwałceniu w prawie polskim oraz angielskim i amerykańskim. Studia Iuridica Lublinensia 21: 129–144.
Morawski, L. (2014). Zasady wykładni prawa. Toruń.
Mozgawa, M. (2022). Komentarz do art. 197 k.k., [w:] M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany. Lex/el.
Nedelman, M. (2017). Some call it ‘stealthing,’ others call it sexual assault. CNN, April 27, 2017. <https://edition.cnn.com/2017/04/27/health/stealthing-sexual-assault-condoms/index.html>.
Płatek, M. (2018). Zgwałcenie. Gdy termin nabiera nowej treści. Pozorny brak zmian i jego skutki. Archiwum Kryminologii 40: 263–325.
Pohl, Ł. (2012). O usytuowaniu zgody dysponenta dobrem na jego naruszenie w strukturze przestępstwa i jego konsekwencjach na gruncie problematyki błędu w polskim prawie karnym (elementarna próba uporządkowania zagadnienia), [w:] R. Zawłocki (red.), Zgoda pokrzywdzonego. Warszawa: 71–80.
Romańczuk-Grącka, M. (2020). Pojęcie i funkcje przymusu psychicznego w prawie karnym. Warszawa.
Scheidegger, N. (2021). Balancing sexual autonomy, responsibility, and the right to privacy: principles for criminalizing sex by deception. German Law Journal 22(5): 769–783.
Sick, B., Renzikowski, J. (2006). Der Schutz der sexuellen Selbstbestimmung, [w:] A. Hoyer et al. (Hrsg.), Festschrift für Friedrich-Christian Schroeder zum 70. Geburtstag. Heidelberg: 603–619.
Spotowski, A. (1972). Zezwolenie uprawnionego i zgoda pokrzywdzonego a odpowiedzialność karna. Państwo i Prawo 27(3): 81–87.
Szczucki, K. (2011). Rola zgody w strukturze przestępstwa na przykładzie przestępstwa zgwałcenia. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 15(1): 31–58.
Szczucki, K. (2012). Konstrukcja zgody dysponenta dobrem i jej znaczenie dla prawa karnego w świetle anglosaskiej kultury prawnej. Ius Novum 6(1): 127–158.
Szymczak, M. (red.) (1999). Słownik języka polskiego PWN. Tom 2: L–P. Warszawa.
Vavra, R. (2018). Täuschungen als strafbare Eingriffe in die sexuelle Selbstbestimmung? Zeitschrift für Internationale Strafrechtsdogmatik 13(12): 611–618.
Vavra, R. (2020). Die Strafbarkeit nicht-einvernehmlicher sexueller Handlungen zwischen erwachsenen Personen. Baden-Baden.
Warylewski, J. (2016). Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, [w:] J. Warylewski (red.), System prawa karnego. Tom 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym. Warszawa: 613–946.
Wessels, J., Beulke, W., Satzger, H. (2020). Strafrecht Allgemeiner Teil. Die Straftat und ihr Aufbau. Heidelberg.
Wilson, W. (2017). Criminal Law. Harlow.
Wißner, A. (2020). »Stealthing«: ein besorgniserregender Trend? Herausforderung für die Justiz – Ein Kommentar. Monatsschrift für Kriminologie und Strafrechtsreform 103(4): 315–330.
Zalewski, W. (2016). Komentarz do art. 36 konwencji stambulskiej, [w:] E. Bieńkowska, L. Mazowiecka (red.), Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Komentarz. Warszawa: 440–444.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.