Wersje
- 2022-10-28 - (2)
- 2022-09-30 - (1)
Słowa kluczowe
prezerwatywa
zgwałcenie
podstęp
wolność seksualna
autonomia seksualna
konwencja stambulska
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 3711
Liczba pobrań: 452
Abstrakt
Stealthing, czyli potajemne zdjęcie prezerwatywy przez mężczyznę bez zgody partnerki, różni się od typowego przestępstwa zgwałcenia, gdyż pokrzywdzona wyraża zgodę na współżycie, tyle że z zabezpieczeniem. Mimo to współżycie bez prezerwatywy nie jest objęte zakresem zgody na obcowanie płciowe z jej użyciem, gdyż stanowi inny rodzaj czynności seksualnej. Przemawiają za tym fizyczna bariera przed intymnością, inny stan psychiczny w trakcie współżycia wynikający z większego ryzyka ciąży i zarażenia chorobą weneryczną, różnica doznań fizycznych i waga przywiązywana do użycia prezerwatywy przez wiele osób. Stealthing wypełnia znamiona zgwałcenia z użyciem podstępu (art. 197 § 1 k.k.), ale pod warunkiem, że sprawca działał z podjętym z góry zamiarem. W przypadku decyzji podjętej w trakcie współżycia zdjęcie przezerwatywy będzie jedynie naruszeniem nietykalności cielesnej (art. 217 § 1 k.k.).
Bibliografia
Archard, D. (1998). Sexual Consent. Boulder, CO–Oxford.
Bartkiewicz, A. (2017). USA: Czy „stealthing” jest formą gwałtu? Rzeczpospolita z 25 kwietnia 2017 r. <https://www.rp.pl/Przestepczosc/170429392-USA-Czy-stealthing-jest-forma-gwaltu.html>.
Bielski, M. (2017). Komentarz do art. 197 k.k., [w:] W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom 2: Komentarz do art. 117–211a. Warszawa: 664–707.
Blanco, M.M. (2018). Sex trend or sexual assault? The dangers of “stealthing” and the concept of conditional consent. Penn State Law Review 123(1): 217–246.
Bocheński, M., Żebracki, M. (2021). Stealthing as a form of rape – findings to date and future prospects for research. Problems of Forensic Sciences 125: 29–50.
Bonar, E.E. et al. (2021). Stealthing perpetration and victimization: prevalence and correlates among emerging adults. Journal of Interpersonal Violence 36(21/22): 577–592.
Brodsky, A. (2017). “Rape-adjacent”: imagining legal responses to nonconsensual condom removal. Columbia Journal of Gender and Law 32(2): 183–210.
Budyn-Kulik, M., Kulik, M. (2017). Komentarz do art. 197 k.k., [w:] M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom 1: Komentarz do artykułów 117–221. Warszawa: 662–694.
Czechowska, M. (2021). Czy w polskim prawie karnym potrzebna jest redefinicja zgwałcenia? Probacja 13(1): 77–98.
Czechowski, K. et al. (2019). “That’s not what was originally agreed to”: perceptions, outcomes, and legal contextualization of non-consensual condom removal in a Canadian sample. PLOS ONE 14(7):e021929: 1–24.
Davis, K.C (2019). “Stealthing”: factors associated with young men’s nonconsensual condom removal. Health Psychology 38(11): 997–1000.
Davis, K.C. et al. (2014). Young men’s condom use resistance tactics: a latent profile analysis. Journal of Sex Research 51(4): 454–465.
Davis, K.C., Stappenbeck, C.A., Masters, N.T., George, W.H. (2019). Young women’s experiences with coercive and noncoercive condom use resistance: examination of an understudied sexual risk behavior. Women’s Health Issues 29(3): 231–237.
Denzel, M., Kramer da Fonseca Calixto, R. (2019). Strafbarkeit und Strafwürdigkeit der sexuellen Täuschung. Kriminalpolitische Zeitschrift 4(6): 347–354.
Dougherty, T. (2013). Sex, lies, and consent. Ethics 123(4): 717–744.
Drabik, L., Sobol, E. (2007). Słownik języka polskiego PWN. Warszawa.
Dubisz, S. (red.) (2003a). Uniwersalny słownik języka polskiego PWN. Tom 3: P–Ś. Warszawa.
Dubisz, S. (red.) (2003b). Uniwersalny słownik języka polskiego PWN. Tom 4: T–Ż. Warszawa.
Fakt24 (2017). Stealthing. Nowy rodzaj gwałtu? Kobiety są przerażone. Fakt24 z 28 kwietnia 2017 r. <https://www.fakt.pl/kobieta/seks-i-emocje/gwalt-stealthing-zdejmowanie-prezerwatywy-w-trakcie-stosunku/cqf658p>.
Filar, M. (1974). Przestępstwo zgwałcenia w polskim prawie karnym. Warszawa–Poznań.
Franzke, K. (2019). Zur Strafbarkeit des so genannten „Stealthings“. Bonner Rechtsjournal 12(2): 114–122.
Gardner, J., Shute, S. (2000). The wrongness of rape, [w:] J. Horder (ed.), Oxford Essays in Jurisprudence. Fourth Series. Oxford: 193–218.
Gardner, S. (1996). Appreciating Olugboja. Legal Studies 16(3): 275–297.
Geerds, F. (1954). Einwilligung und Einverständnis des Verletzten im Strafrecht. Goltdammer’s Archiv für Strafrecht 102: 262–269.
Głuchowski, M. [w druku]. Zakres zgody na czynność seksualną przy przestępstwie zgwałcenia z użyciem podstępu. Przegląd Sądowy.
Grudecki, M. (2022). Podstęp jako znamię przestępstwa zgwałcenia a uboczne motywy podjęcia decyzji o obcowaniu płciowym. Studia Prawnoustrojowe 55: 73–84.
Herzog, F. (2018). „Stealthing“: Wenn Männer beim Geschlechtsverkehr heimlich das Kondom entfernen. Eine Sexualstraftat?, [w:] S. Barton et al. (Hrsg.), Festschrift für Thomas Fischer. München: 351–359.
Hoffmann, Th.M. (2019). Zum Problemkreis der differenzierten Einwilligung (Einverständnis) des Opfers im Bereich des § 177 StGB nach dem Strafrechtsänderungsgesetz 2016. Ein Kurzbeitrag zur strafrechtlichen Einordnung des sogenannten „Stealthing“. Neue Zeitschrift für Strafrecht 39(1): 16–18.
Hörnle, T. (2010). Vorbemerkungen zu den §§ 174 ff, [w:] H.W. Laufhütte, R. Rissing-van Saan, K. Tiedemann (Hrsg.), Strafgesetzbuch. Leipziger Kommentar. Band 6: §§ 146 bis 210. Berlin: 737–780.
Hörnle, T. (2015). Sexuelle Selbstbestimmung: Bedeutung, Voraussetzungen und kriminalpolitische Forderungen. Zeitschrift für die gesamte Strafrechtswissenschaft 127(4): 851–887.
Hypś, S. (2021). Komentarz do art. 197 k.k., [w:] A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz. Warszawa: 1176–1186.
Jarocka, M. (2021). Definicja zgwałcenia jako jabłko niezgody w polskim systemie prawnym. Studia Iuridica Toruniensia 28(1): 45–64.
Jędrzejewski, Z. (2009). Bezprawność jako element przestępności czynu. Studium na temat struktury przestępstwa. Warszawa.
Keßler, S. (2022). Sexuelle Täuschungen – Strafbarkeit und Strafwürdigkeit nach deutschem Sexualstrafrecht. Berlin.
Krajewski, R. (2018). Podstęp przy przestępstwie zgwałcenia. Studia Prawnoustrojowe 40: 261–272.
Latimer, R.L. et al. (2018). Non-consensual condom removal, reported by patients at a sexual health clinic in Melbourne, Australia. PLOS ONE 13(12): e0209779: 1–16.
Linoh, K.Ph., Wettmann N. (2020). Sexuelle Interaktionen als objektuale Vertrauensbeziehung. Eine juristisch-soziologische Untersuchung des Phänomens Stealthing. Zeitschrift für Internationale Strafrechtsdogmatik 15(7–8): 383–396.
Makepeace, J. (2021). „I’m not sure this is rape, but…“ Zur Strafbarkeit von „Stealthing“ nach dem neuen Sexualstrafrecht. Kriminalpolitische Zeitschrift 6(1): 10–15.
Maullin, S. (2017). Stealthing isn’t a ‘sex trend’. It’s sexual assault – and it happened to me. The Guardian, 22 May 2017. <https://www.theguardian.com/commentisfree/2017/may/22/stealthing-sex-trend-sexual-assault-crime>.
Michalska-Warias, A. (2014). Podstęp przy zgwałceniu w prawie polskim oraz angielskim i amerykańskim. Studia Iuridica Lublinensia 21: 129–144.
Morawski, L. (2014). Zasady wykładni prawa. Toruń.
Mozgawa, M. (2022). Komentarz do art. 197 k.k., [w:] M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany. Lex/el.
Nedelman, M. (2017). Some call it ‘stealthing,’ others call it sexual assault. CNN, April 27, 2017. <https://edition.cnn.com/2017/04/27/health/stealthing-sexual-assault-condoms/index.html>.
Płatek, M. (2018). Zgwałcenie. Gdy termin nabiera nowej treści. Pozorny brak zmian i jego skutki. Archiwum Kryminologii 40: 263–325.
Pohl, Ł. (2012). O usytuowaniu zgody dysponenta dobrem na jego naruszenie w strukturze przestępstwa i jego konsekwencjach na gruncie problematyki błędu w polskim prawie karnym (elementarna próba uporządkowania zagadnienia), [w:] R. Zawłocki (red.), Zgoda pokrzywdzonego. Warszawa: 71–80.
Romańczuk-Grącka, M. (2020). Pojęcie i funkcje przymusu psychicznego w prawie karnym. Warszawa.
Scheidegger, N. (2021). Balancing sexual autonomy, responsibility, and the right to privacy: principles for criminalizing sex by deception. German Law Journal 22(5): 769–783.
Sick, B., Renzikowski, J. (2006). Der Schutz der sexuellen Selbstbestimmung, [w:] A. Hoyer et al. (Hrsg.), Festschrift für Friedrich-Christian Schroeder zum 70. Geburtstag. Heidelberg: 603–619.
Spotowski, A. (1972). Zezwolenie uprawnionego i zgoda pokrzywdzonego a odpowiedzialność karna. Państwo i Prawo 27(3): 81–87.
Szczucki, K. (2011). Rola zgody w strukturze przestępstwa na przykładzie przestępstwa zgwałcenia. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 15(1): 31–58.
Szczucki, K. (2012). Konstrukcja zgody dysponenta dobrem i jej znaczenie dla prawa karnego w świetle anglosaskiej kultury prawnej. Ius Novum 6(1): 127–158.
Szymczak, M. (red.) (1999). Słownik języka polskiego PWN. Tom 2: L–P. Warszawa.
Vavra, R. (2018). Täuschungen als strafbare Eingriffe in die sexuelle Selbstbestimmung? Zeitschrift für Internationale Strafrechtsdogmatik 13(12): 611–618.
Vavra, R. (2020). Die Strafbarkeit nicht-einvernehmlicher sexueller Handlungen zwischen erwachsenen Personen. Baden-Baden.
Warylewski, J. (2016). Przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, [w:] J. Warylewski (red.), System prawa karnego. Tom 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym. Warszawa: 613–946.
Wessels, J., Beulke, W., Satzger, H. (2020). Strafrecht Allgemeiner Teil. Die Straftat und ihr Aufbau. Heidelberg.
Wilson, W. (2017). Criminal Law. Harlow.
Wißner, A. (2020). »Stealthing«: ein besorgniserregender Trend? Herausforderung für die Justiz – Ein Kommentar. Monatsschrift für Kriminologie und Strafrechtsreform 103(4): 315–330.
Zalewski, W. (2016). Komentarz do art. 36 konwencji stambulskiej, [w:] E. Bieńkowska, L. Mazowiecka (red.), Konwencja o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Komentarz. Warszawa: 440–444.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.