Słowa kluczowe
procedura sądowoadministracyjna
przyczyny spadku liczby mediacji
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 225
Liczba pobrań: 174
Abstrakt
Przedmiotem rozważań w artykule jest instytucja mediacji w postępowaniu sądowoadministracyjnym, regulowana przepisami ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a.). Zgodnie z założeniami mediacja miała usprawnić postępowanie, ułatwiając rozwiązywanie kwestii spornych ujawniających się w sprawie będącej przedmiotem kontroli sądu administracyjnego. Mediacja nie znalazła jednak szerszego zastosowania. Celem artykułu jest próba ustalenia przyczyn ograniczonej skali korzystania z tej instytucji, w tym spadku liczby mediacji prowadzonych przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi. Badania obejmują lata 2004–2017, a więc okres, w którym mediację prowadzili sędziowie lub referendarze sądowi. Materiałem źródłowym dla rozważań przedstawionych w artykule są nowe dane pochodzące z wywiadów z sędziami i referendarzami sądowymi. W artykule zaprezentowano ich opinie na temat przyczyn konsekwentnego spadku liczby spraw kierowanych do mediacji. Autorzy opierają się również na danych statystycznych Naczelnego Sądu Administracyjnego. Analiza prowadzona jest z perspektywy socjologiczno-prawnej. Z zaprezentowanych w artykule badań wynika, że przyczyny spadku liczby spraw kierowanych do mediacji w latach 2004–2017 mogą być wyjaśnione na gruncie teorii roli społecznej oraz teorii racjonalnego wyboru. Przeprowadzone badania uzupełniają aktualny stan wiedzy na temat mediacji w p.p.s.a. oraz pozwalają wyznaczać dalsze kierunki rozwoju tej instytucji procesowej.
Finansowanie
Opracowanie jest efektem grantu badawczego przyznanego przez Dziekana Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (nr grantu P-370) pt. „Mediacja sądowoadministracyjna. Przyczyny spadku liczby spraw kierowanych do mediacji w postępowaniu sądowo administracyjnym”.
Bibliografia
Araszkiewicz, M., Czapska, J., Pękala, M., Płeszka, K. (2017). Mediacja. Teoria, normy, praktyka. Warszawa: Wolters Kluwer.
Biddle, B.J. (1979). Role Theory: Expectations, Identities, and Behaviors. New York: Academic Press. DOI: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-095950-1.50008-1
Bródka, A. (2020). Mediacja w postępowaniu przed sądami administracyjnymi. ADR. Arbitraż i Mediacja 1(49): 55–67.
Chludziński, B. (2018). O potrzebie alternatyw dla sądowego rozstrzygania sporów pomiędzy władzami administracyjnymi a podmiotami prywatnymi w świetle Zalecenia Komitetu Rady Ministrów R (2001)9. Studia Prawa Publicznego 4(24): 83–100. DOI: https://doi.org/10.14746/spp.2018.4.24.5
Chludziński, B., Szadkowska, A. (2022). Postępowanie mediacyjne w praktyce sądów administracyjnych. ADR. Arbitraż i Mediacja 2(58): 5–18.
Chmielewski, P. (2011). Homo agens. Instytucjonalizm w naukach społecznych. Warszawa: Poltext.
Cybulska, A. (2013). Prestiż zawodów. Komunikat z badań. Warszawa: CBOS.
Dauter-Kozłowska, A. (2020). Stosowanie mediacji w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym. Przegląd Prawa Publicznego 1: 71–88.
Epstein, L., Landes, W.M., Posner, R.A. (2013). The Behavior of Federal Judges: A Theoretical and Empirical Study of Rational Choice. Cambridge, MA: Harvard University Press. DOI: https://doi.org/10.4159/harvard.9780674067325
Federczyk, W. (2008). Praktyka stosowania mediacji przed sądami administracyjnymi. ADR. Arbitraż i Mediacja 4(4): 17–29.
Federczyk, W. (2013). Mediacja w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
Feliksiak, M. (2009). Prestiż zawodów. Komunikat z badań. Warszawa: CBOS.
Gullahorn, J.T., Gullahorn, J.E. (1963). Role conflict and its resolution. The Sociological Quarterly 1(4): 32–48. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1533-8525.1963.tb02246.x
Hauser, R. (2002). U progu reformy sądownictwa administracyjnego. Państwo i Prawo 57(11): 28–43.
Hauser, R. (2003). Sporów o dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne ciąg dalszy. Państwo i Prawo 58(11): 22–29.
Kalisz, A. (2007). Quasi-mediacyjność postępowania mediacyjnego przed sądami administracyjnymi. W: J. Olszewski (red.), Arbitraż i mediacja. Praktyczne aspekty stosowania przepisów (s. 157–162). Rzeszów: Towarzystwo Naukowe Organizacji i Kierownictwa. Oddział w Rzeszowie.
Kalisz, A. (2018). Mediacja administracyjna i sądowoadministracyjna. Państwo i Prawo 73(3): 19–39.
Kmieciak, Z. (2004). Mediacja i koncyliacja w prawie administracyjnym. Warszawa: Wolters Kluwer.
Krawczyk, A. (2020). Model postępowania mediacyjnego w niemieckim postępowaniu sądowoadministracyjnym. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 1(88): 201–212.
Omyła-Rudzka, M. (2019). Które zawody poważamy? Komunikat z badań. Warszawa: CBOS.
Park, R.E. (1926). Behind our masks. Survey Graphic 56: 135–139. DOI: https://doi.org/10.1017/S0031819100014893
Plucińska-Nowak, M. (2021). Status i oblicza mediacji w społeczeństwie polskim. Poznań: Wydawnictwo Nauk Społecznych i Humanistycznych UAM.
Turner, J.H. (2002). Face to Face: Toward a Sociological Theory of Interpersonal Behavior. Redwood City: Stanford University Press. DOI: https://doi.org/10.1515/9780804780377
Woś, T. (2003). Dwuinstancyjne sądownictwo administracyjne a konstytucyjne prawo do rozpatrzenia sprawy „bez nieuzasadnionej zwłoki”. Państwo i Prawo 58(8): 18–35.
Woś, T. (2017). Postępowanie sądowoadministracyjne. Warszawa: Wolters Kluwer.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.