Słowa kluczowe
modele polityki społecznej
modele polityki mieszkaniowej
jakość zamieszkania
deprywacja mieszkaniowa
JEL: C19, R28, R29
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 174
Liczba pobrań: 119
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest poziom satysfakcji z miejsca zamieszkania wśród mieszkańców państw Unii Europejskiej. Celem badania jest porównanie odczuwanego przez mieszkańców tych państw zadowolenia związanego z ich miejscem zamieszkania, podzielenie państw UE na jednorodne grupy ze względu na wcześniej wspomnianą satysfakcję, jak również ocena, czy modele polityki mieszkaniowej i społecznej realizowane w danych państwach są zbieżne z wynikami grupowania, oraz określenie, czy w powstałych grupach występuje zjawisko deprywacji mieszkaniowej. Dane zaczerpnięto z dwóch źródeł: Europejskiego Badania Jakości Życia (EQLS) 2016, które zawiera m.in. zmienne odzwierciedlające subiektywne poczucie satysfakcji z miejsca zamieszkania respondentów, oraz bazy danych Eurostat, zawierającej m.in. informacje na temat deprywacji mieszkaniowej. Analiza pokazała, że optymalnym rozwiązaniem jest podział państw na pięć grup. W powstałych grupach przeanalizowano, w jakim stopniu mieszkańcy odczuwają satysfakcję z miejsca zamieszkania, dzięki temu wskazano zbiory mieszkańców najbardziej oraz najmniej zadowolonych z miejsca swojego zamieszkania. Ponadto wykazano, że istnieje zauważalny związek między modelem polityki mieszkaniowej stosowanym w danym państwie a wynikami grupowania, natomiast w przypadku modeli polityki społecznej nie zauważono analogicznych powiązań. Dodatkowo wskazano, które elementy deprywacji mieszkaniowej występowały najczęściej, a które najrzadziej w wyznaczonych grupach państw. Problemami, które dotykają znaczną część gospodarstw domowych we wszystkich wyznaczonych grupach, są nadmierna wilgotność, hałas z ulicy lub od sąsiadów, zanieczyszczenie oraz przestępczość w okolicy miejsca zamieszkania. Artykuł wnosi wkład do literatury na temat jakości zamieszkania, która jest jednym z istotnych aspektów jakości życia. Pokazuje, które państwa są podobne ze względu na odczuwaną przez mieszkańców satysfakcję z miejsca zamieszkania oraz od czego to podobieństwo może zależeć.
Finansowanie
Subwencja dla Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie - Projekt nr 084/EIT/2022/POT
Bibliografia
Abidin, N. Z., Abdullah, M. I., Basrah, N., i Alias, M. N. (2019). Residental satisfaction: Literature review and a conceptual framework. IOP Conference Series Earth and Environmental Science 385(1), 012040. DOI: https://doi.org/10.1088/1755-1315/385/1/012040
Antczak-Stępniak, A., Grodzicka-Kowalczyk, M., Sobczak, M., Załęczna, M., i Żelazowski, K. (2021). Rynek nieruchomości mieszkaniowych – współczesne aspekty przestrzenne, prawne i finansowe. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8220-423-0
Biecek, P., i Trajkowski, K. (2011). Na przełaj przez Data Mining. Pobrane 4 grudnia 2022, z: http://www.biecek.pl/NaPrzelajPrzezDataMining
Boadi, E. B., Chen, S., Amponsah, E. I., i Appiah, R. (2022). Antecedents of residential satisfaction in resettlement housing in Ellembelle: A PLS-SEM approach. Sustainability, 14(18), Article 11256. DOI: https://doi.org/10.3390/su141811256
Borgoni, R., Michelangeli, A., i Pirola, F. (2018). Residential satisfaction for continuum of households: Evidence from European countries. University of Milan Bicocca Department of Economics, Management and Statistics Working Paper No. 378. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.3151414
Bursa, O. (2020). The role of civic amenities in the residential satisfaction in apartment-housing localities of Prague. AUC Geographica, 56(1), 3–17. DOI: https://doi.org/10.14712/23361980.2020.20
Caliński, T., i Harabasz, J. (1974). A dendrite method for cluster analysis. Communications in Statistics 3: 1–27. DOI: https://doi.org/10.1080/03610927408827101
Council of Europe Development Bank [CEB]. (2017). Housing inequality in Europe. https://coebank.org/media/documents/Part_3-Inequality-Housing.pdf
Davies, D. L., i Bouldin, D. W. (1979). A cluster separation measure. IEEE Transactions on Pattern Analysis and Machine Intelligence, PAMI-1(2), 224–227. DOI: https://doi.org/10.1109/TPAMI.1979.4766909
Dąbrowska-Milewska, G. (2007). Propozycja klasyfikacji standardu zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej powstałej w Polsce po roku 1990. Problemy Rozwoju Miast, 4–3, 56–65. https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-485b7eda-1349-43a5-a6d-5-53e2d6921397
Dekker, K., de Vos, S., Musterd, S., i van Kempen, R. (2011). Residential satisfaction in housing estates in European cities: A multi-level research approach. Housing Studies, 26(4), 479–499. DOI: https://doi.org/10.1080/02673037.2011.559751
Diaz-Serrano, L. (2006). Housing satisfaction, homeownership and housing mobility: A panel data analysis for twelve EU Countries. IZA Discussion Paper no. 2318. DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.936331
Dymnicka, M., i Kowalski, S. (2019). Miasto jako przedmiot badań architektury i socjologii. Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej.
Eurostat. (2018). Living conditions in Europe. https://ec.europa.eu/eurostat/documents/3217494/9079352/KS-DZ-18-001-EN-N.pdf/884f6fec-2450-430a-b68d-f12c3012f4d0
Eurostat. (2019). How satisfied are people with their lives? Eurostat newsrelease. 172/2019 https://ec.europa.eu/eurostat/documents/2995521/10207020/3-07112019-AP-EN.pdf/f4523b83-f16b-251c-2c44-60bd5c0de76d
Eurostat. (2020). Methodological guidelines and description of EU-SILC target variables. https://circabc.europa.eu/sd/a/2927c935-895f-4d4d-95a0-0ef747f6347e/DOCSILC065%20operation%202020_V5.pdf
Foye, Ch. (2017). The relationship between size of living space and subjective well-being. Journal of Happiness Studies, 18, 427–461. DOI: https://doi.org/10.1007/s10902-016-9732-2
Gamberožić, J. Z. (2015). The quality of housing at the subjective level: aesthetic and ecological aspects of the neighbourhood and citizen participation. In A. Svirčić Gotovac i J. Zlatar (red.), Kvaliteta života u novostambenim naseljima i lokacijama u zagrebačkoj mreži naselja = The quality of living in new housing estates in the settlement network of Zagreb (s. 75–114). Institut za društvena istraživanja.
Głowicka-Wołoszyn, R., Stanisławska, J., i Wołoszyn, A. (2022). Housing conditions of households of farmers in 2005–2020. Annals of the Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists, 24(3), 42–56. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.9393
Główny Urząd Statystyczny. (2017). Jakość życia w Polsce. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5486/16/4/1/jakosc_zycia_w_polsce_2017.pdf
Golinowska, S. (2018). Modele polityki społecznej w Polsce i Europie na początku XXI wieku. Fundacja im. Stefana Batorego.
Helliwell, J. F., Layard, R., Sachs, J. D., De Neve, J.-E., Aknin, L. B., i Wang, S. (2023). World Happiness Report. Sustainable Development Solutions Network. https://happiness-report.s3.amazonaws.com/2023/WHR+23.pdf
Kabisch, S., Poessneck, J., Soeding, M., i Schlink, U. (2021). Measuring residential satisfaction over time: Results from a unique long-term study of a large housing estate. Housing Studies, 37(10), 1858–1876. DOI: https://doi.org/10.1080/02673037.2020.1867083
Kozera, A., i Kozera, C. (2014). Warunki mieszkaniowe ludności w krajach Unii Europejskiej. Handel Wewnętrzny, 1(348), 60–69. https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-e7ef45e5-1536-40c0-aeab-c4166d087932
Krzanowski, W. J., i Lai, Y. T. (1988). A criterion for determining the number of groups in a data set using sum-of-squares clustering. Biometrics, 44(1), 23–34. DOI: https://doi.org/10.2307/2531893
Kucharska-Stasiak, E., Kusideł, E., Załęczna, M., i Żelazowski, K. (2020). Procesy konwergencji na europejskich rynkach mieszkaniowych. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8142-936-8
Kukuła, K. (1999). Metoda unitaryzacji zerowanej na tle wybranych metod normowania cech diagnostycznych. Acta Scientifica Academiae Ostroviensis, 4, 5–31. https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Acta_Scientifica_Academiae_Ostroviensis/Acta_Scientifica_Academiae_Ostroviensis-r1999-t-n4/Acta_Scientifica_Academiae_Ostroviensis-r1999-t-n4-s5-31/Acta_Scientifica_Academiae_Ostroviensis-r1999-t-n4-s5-31.pdf
Lepkova, N., Butkiene, E., i Bełej, M. (2016). Study of customer satisfaction with living conditions in new apartment buildings. Real Estate Management and Valuation, 24(3), 52–70. DOI: https://doi.org/10.1515/remav-2016-0021
Lis, M., Sałach, K., i Święcicka, K. (2016). Rozmaitość przyczyn i przejawów ubóstwa energetycznego. IBS Working Paper 08/2016. https://ibs.org.pl/wp-content/uploads/2022/12/IBS_Working_Paper_08_2016_pl.pdf
Luszniewicz, A. (1982). Statystyka społeczna. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne.
Matel, A. (2020). Tenure status, housing conditions and residential satisfaction of adolescents. Real Estate Management and Valuation, 28(4), 24–32. DOI: https://doi.org/10.1515/remav-2020-0029
Migała-Warchoł, A. (2011). Wykorzystanie analizy skupień do klasyfikacji powiatów województwa podkarpackiego według wybranych wskaźników rozwoju społeczno-gospodarczego. Metody Ilościowe w Badaniach Ekonomicznych, 12(2), 249–258. https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-9d9133a0-a593-4822-95fb-0db3d3199a08
OECD. (2021). Satisfaction with housing. https://www.oecd.org/social/HC1-4-Satisfaction-with-Housing.pdf
Pittini A., i Laino, E. (2011). Housing Europe Review 2012. CECODHAS Housing Europe’s Observatory. https://www.housingeurope.eu/resource-105/the-housing-europe-review-2012
Przybyciński, T. (2016). Etyczne i ekonomiczne aspekty państwa dobrobytu. Annales. Etyka w życiu gospodarczym, 19(3), 27–34. DOI: https://doi.org/10.18778/1899-2226.19.3.03
Quenouille, M. H. (1956). Notes on bias in estimation. Biometrika, 43, 353–360. DOI: https://doi.org/10.1093/biomet/43.3-4.353
Rand, W. M. (1971). Objective criteria for the evaluation of clustering methods. Journal of the American Statistical Association, 66(336), 846–850. DOI: https://doi.org/10.1080/01621459.1971.10482356
Rubaj, P. (2016). Cywilizacyjny wymiar polityki „państwa dobrobytu” w XXI w. – bezpieczeństwo socjalne w warunkach silnej międzynarodowej konkurencji ekonomicznej. Ekonomista, 2, 251–269. https://ekonomista.pte.pl/pdf-155594-82423?filename=Cywilizacyjny%20wymiar.pdf
Siedlecka, A., i Smarzewska, A. (2013). Warunki mieszkaniowe jako miernik obiektywnej jakości życia osób niepełnosprawnych. Zeszyty Naukowe SGGW – Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 102, 155–166. https://sj.wne.sggw.pl/pdf/EIOGZ_2013_n102_s155.pdf DOI: https://doi.org/10.22630/EIOGZ.2013.102.23
Słownik Języka Polskiego PWN. (b.d.). Satysfakcja. Pobrane 4 grudnia 2022, z: https://sjp.pwn.pl/slowniki/satysfakcja
Smith, K. M. (2011). The relationship between residential satisfaction, sense of community, sense of belonging and sense of place in a Western Australian urban planned community. [Rozprawa doktorska]. Edith Cowan University. https://ro.ecu.edu.au/theses/460
Sobczak, E. (1997). Propozycja kompleksowej analizy porównawczej poziomu zjawiska ekonomicznego wybranych obiektów. Prace naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, nr 755 Gospodarka lokalna w teorii i w praktyce (s. 223–230). Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Streimikiene, D. (2015). Quality of life and housing. International Journal of Information and Education Technology, 5(2), s. 140–145. DOI: https://doi.org/10.7763/IJIET.2015.V5.491
Ulman, P. (2016). Ocena zagrożenia złymi warunkami mieszkaniowymi w Polsce. Studia i Prace WNEiZ US, 45(2), 475–488. DOI: https://doi.org/10.18276/sip.2016.45/2-37
Ulman, P., i Ćwiek, M. (2021). Measuring housing poverty in Poland: A multidimensional analysis. Housing Studies, 36(8), 1212–1230.
Vera-Toscano, E., i Ateca-Amestoy, V. (2007). The relevance of social interactions on housing satisfaction. Social Indicators Research, 86(2), 257–274. DOI: https://doi.org/10.1007/s11205-007-9107-5
WHO. (2007). Large analysis and review of European housing and health status. WHO Regional Office for Europe. https://who-sandbox.squiz.cloud/__data/assets/pdf_file/0007/107476/lares_result.pdf
Wielki Słownik Języka Polskiego. (b.d.). Zadowolenie. Pobrano 4 grudnia 2022, z: https://wsjp.pl/haslo/podglad/28965/satysfakcja/4045257/zadowolenie
Wind, B., Lersch, P., i Dewilde, C. (2017). The distribution of housing wealth in 16 European countries: Accounting for institutional differences. Journal of Housing and the Built Environment, 32, 625–647. DOI: https://doi.org/10.1007/s10901-016-9540-3
Wojtkun, G. (2012). Standardy współczesnego mieszkalnictwa. Przestrzeń i Forma, 17, 301–322. https://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-3ed1f931-ff33-451e-82e9- e5468539ddd1?q=9d048320-c b76-487c-a7f7-d1ab998a74ff$16&qt=IN_PAGE
Xie, L., Zhou, S., i Zhang, L. (2021). Associations between objective and subjective housing status with individual mental health in Guangzhou, China. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(3), Artykuł 930. DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph18030930
Zalega, T. (2013). Mieszkanie i warunki mieszkaniowe w wielkomiejskich gospodarstwach domowych w Polsce – ujęcie empiryczne. Handel Wewnętrzny, 2, 45–61. https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-89febeb4-d202-4cab-ab97-72cb6060f674
Zalejska-Jonsson, A., i Wilhelmsson, M. (2013). Impact of perceived indoor environment quality on overall satisfaction in Swedish dwellings. Building and Environment, 63, 134–144. DOI: https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2013.02.005
Zgliczyński, W. (2017). Polityka społeczna w państwach UE – wydatki i rozwiązania modelowe. INFOS, 10(233). https://orka.sejm.gov.pl/WydBAS.nsf/0/1F477741D5BACEFDC12581980041F5DA/$file/Infos_233.pdf
Zhang, F., Zhang, Ch., i Hudson, J. (2018). Housing conditions and life satisfaction in urban China. Cites, 81(November), 35–44. DOI: https://doi.org/10.1016/j.cities.2018.03.012
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.