Abstrakt
W artykule podjęto zagadnienie prawnego znaczenia kompetencji organów administracji publicznej w zakresie zwracania się do biegłego lub biegłych o wydanie opinii. Zgodnie z art. 84 ust. 1 Kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.), gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ administracji publicznej może zwrócić się do biegłego lub biegłych o wydanie opinii. Użycie słowa może w tym przepisie sugeruje, że organ prowadzący postępowanie administracyjne może swobodnie decydować o tym, czy wystąpi o opinię biegłego. Takie podejście interpretacyjne jest nie do zaakceptowania z perspektywy art. 7 k.p.a. W związku z powyższym w toku rozważań szczególny nacisk położony został na ustalenie znaczenia użytego w przepisie słowa może. Rozważania zostały przeprowadzone z wykorzystaniem metody dogmatycznoprawnej. Ustalono, że organ został wyposażony w kompetencję do dokonywania oceny, czy dla załatwienia sprawy konieczne jest wykorzystanie wiadomości specjalnych. Organ więc jest uprawniony (czyli używając języka z art. 84 k.p.a.: może) do wskazania, czy w jego ustawowo określonych „kompetencjach merytorycznych” mieszczą się informacje na temat określonych okoliczności, czy też stanowią one wiedzę ekspercką. Ustalono również, że pojęcie wiadomości specjalnych w rozumieniu k.p.a. nie powinno być interpretowane w taki sam sposób, jak w przypadku innych aktów proceduralnych. Przyjęto, że przez przywołane pojęcie rozumieć należy wiedzę, której posiadania ustawodawca nie wymaga od podmiotu prowadzącego określone postępowanie administracyjne.
Bibliografia
Babiarz, S. (2013). Dowód z opinii biegłego, czynny udział strony w przeprowadzeniu tego dowodu, ekspertyza a opinia biegłego. W: R. Dowgier (red.), Ordynacja podatkowa: dowody w postępowaniu podatkowym (s. 51–79). Temida 2.
Bochentyn, A. (2020). Dowód z opinii biegłego w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym. Lex/el.
Brożek, B. (2014). Granice interpretacji. Copernicus Center Press.
Burdziak, K. (2017). Dowód sprzeczny z prawem, czyli kilka słów na temat art. 75 § 1 k.p.a. Administracja. Teoria – dydaktyka – praktyka, 1(46), 50–67.
Dziamski, Ł. (2013). Aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego. Zagadnienia proceduralne. Lex/el.
Dzierżanowska, J., i Studzińska, J. (2019). Komentarz do niektórych przepisów Kodeksu postępowania karnego. art. 193, Art. 195, Art. 197, Art. 198, Art. 618(f), Art. 618(g), Art. 618(h), Art. 618(i), Art. 618(l) kpk. W: J. Dzierżanowska i J. Studzińska (red.), Biegli w postępowaniu sądowym cywilnym i karnym. Praktyczne omówienie regulacji z orzecznictwem. Lex /el.
Elżanowski, F. (2023a). Komentarz do art. 77 kpa. W: R. Hauser i M. Wierzbowski (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Legalis.
Elżanowski, F. (2023b). Komentarz do art. 84 kpa. W: R. Hauser i M. Wierzbowski (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Leglis.
Gaberle, A. (2010). Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka. Wolters Kluwer Polska.
Gabriel-Węglowski, M. (2016). Analiza kryminalna w pracy prokuratora. Prokuratura i Prawo, 10, 124–153. https://www.gov.pl/web/prokuratura-krajowa/numer-10-2016
Główny Urząd Statystyczny. (2022). Ludność według cech społecznych – wyniki wstępne NSP 2021. https://stat.gov.pl/files/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/6494/2/1/1/ludnosc_wedlug_cech_spolecznych_-_wyniki_wstepne_nsp_2021.pdf
Janowicz, Z. (1996). Kodeks postępowania administracyjnego. Ustawa o Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Komentarz. Wydawnictwo Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Jędrzejewska, E. (2022). Odszkodowanie za szkody z OC posiadacza pojazdu w związku z wypadkiem drogowym. Postępowanie. Wzory. Lex/el.
Kasprzycki, J. (1999). Zabójstwa kwalifikowane. Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, 2, 123–140.
Klich, A. (2021). Dowód z opinii biegłego. W: Ł. Błaszczak (red.), System postępowania cywilnego: Tom 2. Dowody w postępowaniu cywilnym. Legalis.
Knoppek, K. (2016). Ocena dowodu z opinii biegłego. W: T. Ereciński i T. Wiśniewski (red.), System prawa procesowego cywilnego: Tom 2. Część 2. Postępowanie procesowe przed sądem pierwszej instancji. Lex/el.
Knysiak-Molczyk, H. (2004). Uprawnienia strony w postępowaniu administracyjnym. Lex/el.
Knysiak-Sudyka, H. (2015). Komentarz do art. 84 kpa. W: H. Knysiak-Sudyka (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz (s. 574–584). Wolters Kluwer Polska.
Kulesza, C. (2023). Komentarz do art. 193 k.p.k. W: K. Dudka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Lex/el.
Kurowski, M. (2023). Komentarz do art. 193 k.p.k. W: D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom 1. Art. 1424. Komentarz aktualizowany. Lex/el.
Łaszczyca, G. (2012). Postanowienie administracyjne w ogólnym postępowaniu administracyjnym. Lex/el.
Łukowski, Ł., i Żukowski, B. (2014). Zasada tzw. „prawdy materialnej” i „prawdy formalnej” analiza logiczno-filozoficzna i przeglądowa. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica, 73, 49–61. http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.hdl_11089_4749?q=bwmeta1.element.hdl_11089_4675;1&qt=CHILDREN-STATELESS DOI: https://doi.org/10.18778/0208-6069.73.04
Misztal-Konecka, J. (2012). Proces cywilny a opinia biegłego wydana w innym postępowaniu. Przegląd Sądowy, 11–12, 56–65.
Morawski, L. (2010). Zasady wykładni prawa. TNOIK.
Muzyczka, K. (2016). Zasada prawdy obiektywnej w administracyjnym postępowaniu dowodowym. Civitas et Lex, 3(11), 39–45. DOI: https://doi.org/10.31648/cetl.2312
Nędzarek, A. (2022). Zasady i zakres oceny dowodu z opinii biegłego (rzeczoznawcy) przez sąd administracyjny i organ administracji publicznej. Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, 1, 49–73.
Paprzycki, L. (2003). Przedmiot opiniowania psychiatrycznego i psychologicznego w postępowaniu karnym – wybrane zagadnienia. Gdańskie Studia Prawnicze, 11, 203–214.
Rudkowska-Ząbczyk, E. (2023). Komentarz do art. 285 k.p.c. W: E. Marszałkowska-Krześ i I. Gil (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Legalis.
Shoup, R. (2006). Physics without causality – theory and evidence. AIP Conference Proceedings, 863(1), 169–192. DOI: https://doi.org/10.1063/1.2388754
Siuciński, R. (2010). Zasada dochodzenia prawdy materialnej w postępowaniu administracyjnym w ujęciu prawnoporównawczym. Przegląd Prawa Publicznego, 10, 6–15.
Sobiecki, T. (2021). Instytucja biegłego w postępowaniu karnym i postępowaniu cywilnym – podobieństwa i różnice. Radca Prawny, 1(26), 99–119. DOI: https://doi.org/10.4467/23921943RP.21.004.13892
Stefański, R. A., i Zabłocki, S. (2019). Komentarz do art. 193 k.p.k.. W: R. A. Stefański i S. Zabłocki (red.), Kodeks postępowania karnego: Tom 2. Komentarz do art. 167–296. Lex/el.
Sychta, K. (2023). Komentarz do art. 193 k.p.k. W: J. Zagrodnik (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Lex/el.
Szopieraj-Kowalska, A. (2012). Dowody i postępowanie dowodowe według kodeksu postępowania administracyjnego i ordynacji podatkowej. Studia z Zakresu Nauk Prawnoustrojowych, 2, 207–222.
Turek, J. (2000). Opinie biegłych w zakresie wycen majątkowych. Monitor Prawniczy, 7. Legalis.
Turek, J. (2012). Przyrzeczenie biegłego. Monitor Prawniczy, 13. Legalis.
Urbańska, N. (2016). Instytucja biegłego w administracyjnym postępowaniu dowodowym. Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania, 9(24), 181–193. http://repozytorium.ukw.edu.pl/handle/item/3809
Wegner, J. (2023). Komentarz do art. 84 kpa. W: Z. Kmieciak, M. Wojtuń i J. Wegner, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Lex/el.
Widła, T. (2019a). Opinia biegłego. W: P. Hofmański (red.), System prawa karnego procesowego: Tom 8. Dowody (cz. 4). Lex/el.
Widła, T. (2019b). Biegły w postępowaniu karnym. W: P. Hofmański (red.), System prawa karnego procesowego: Tom 8. Dowody (cz. 4). Lex/el.
Wielec, M. (2015). Zasada prawdy w postępowaniu karnym i administracyjnym w perspektywie orzeczniczej. W: Z. Cieślak i A. Kosieradzka-Federczyk (red.), Prace studialne Warszawskiego Seminarium Aksjologii Administracji: Tom 4. Nowe zjawiska w administracji publicznej (s. 241–262). Akademia WIT. https://www.wit.edu.pl/uczelnia/nauka-i-badania/wydawnictwa-naukowe/prace-studialne-wsaa-tom-5
Wiliński, P. (2020). Zarys teorii konfliktu w prawie karnym. Lex/el.
Wiśniewski, T. (2013). Przebieg procesu cywilnego. Lex/el.
Zieliński, M. (1972). Interpretacja jako proces dekodowania tekstu prawnego. Wydawnictwo Naukowe UAM.
Ziółkowska, A. (2008). Świadek i jego zeznania w ogólnym postępowaniu administracyjnym. Studia Prawnicze KUL, 3, 99–111.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.