Abstrakt
Niniejszy artykuł jest krytyczną analizą – przyjmowanej przez większość doktryny – koncepcji braku podmiotowości prawnej przedspółki komandytowo-akcyjnej (spółki w organizacji). Koncepcja ta jest nieefektywna ekonomicznie, zwłaszcza w przypadku wnoszenia do takiej spółki „skomplikowanych” wkładów, co uzasadnia jej krytykę i poszukiwanie innego rozwiązania. Celem niniejszego opracowania jest zatem zaprezentowanie rozwiązania odpowiadającego ekonomicznej analizie prawa. W ramach podjętych badań w niniejszym opracowaniu wskazano na istotę spółki handlowej w organizacji, różnice pomiędzy spółkami kapitałowymi w organizacji a spółkami osobowymi w organizacji. Przedstawiono podmiotowość prawną w spółce kapitałowej w organizacji jako efekt pewnej potrzeby ewolucyjnej dla spółek kapitałowych. Podkreślono szczególny rodzaj spółki komandytowo-akcyjnej, w szczególności jej mieszany osobowo-kapitałowy charakter. Zwrócono uwagę na okoliczność wnoszenia wkładów do tej przedspółki, takich jak na przykład nieruchomości czy przedsiębiorstwo. Koncepcja podmiotowości prawnej przedspółki w organizacji, to najlepszy standard dla przyjmowania wkładów i administrowania nimi. Jeżeli spółka akcyjna w organizacji korzysta ze specjalnych ułatwień prawnych, to spółka komandytowo-akcyjna w organizacji, w podobny sposób przyjmująca wkłady na kapitał zakładowy, również powinna korzystać z tych szczególnych ułatwień. Standard prawny wkładów wnoszonych do obu wymienionych typów spółek jest taki sam. Prezentowana koncepcja nie oznacza postulatu otwarcia podmiotowości prawnej dla innych typów spółek osobowych w organizacji. Norma odsłaniająca z art 126 k.s.h. pozwala na odpowiednią interpretację, w wyniku której do spółki komandytowo-akcyjnej znajdzie zastosowanie przepis art. 11 k.s.h. Opracowanie zakończono sformułowaniem pewnych wniosków de lege ferenda.
Bibliografia
Bieniak, M. (2022). Komentarz do art. 11–13, 161, 30011, 323 k.s.h. W: J. Bieniak, M. Bieniak i G. Nita-Jagielski, Kodeks spółek handlowych. Komentarz (wyd. 8). C. H. Beck.
Gładki, Ł. (2009). Wniesienie wkładów przez akcjonariusza do spółki komandytowo-akcyjnej przed rejestracją. Prawo Spółek, 9, 43–19.
Goldiszewicz, A. (2021). Odpowiedzialność za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji na podstawie art. 13 § 1 Kodeksu spółek handlowych. Glosa częściowo krytyczna do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 września 2020 r. (V CSK 118/19, LEX nr 3080092). Studia Iuridica Lublinensia, 30(5), 633–641. DOI: https://doi.org/10.17951/sil.2021.30.5.633-641
Gorczyński, G. (2009). Spółka jawna jako podmiot prawa. Wolters Kluwer.
Herbet, A. (2004). Spółka komandytowa według kodeksu spółek handlowych. Komentarz. Towarzystwo Naukowe KUL
Jagodziński, M. (2010). Spółki handlowe przed wpisem do rejestru. Zagadnienia wybrane. Acta Universitatis Wratislaviensis no 3171, Przegląd Prawa i Administracji, 82, 303–323.
Kamińska, K. (2013). Istota, ustrój oraz funkcjonowanie spółki z o.o. w organizacji. Nowy Przegląd Notarialny, 1(55), 25–38.
Kappes, A. (1997). Odpowiedzialność komandytariusza za zobowiązania spółki. Zakamycze.
Kidyba, A. (1998). Status prawny komandytariusza. Wydawnictwa Prawnicze PWN.
Kidyba, A. (red.). (2019). Kodeks spółek handlowych: Tom 1. Komentarz do art. 1–300. Wolters Kluwer.
Kidyba, A. (2022). Kodeks spółek handlowych: Tom 1. Komentarz do art. 1–300134 (wyd. 17). Wolters Kluwer.
Kocot, W. J. (2015). Forma elektroniczna aktów założycielskich i niektórych czynności z zakresu stosunków wewnętrznych spółek handlowych — nowelizacja kodeksu spółek handlowych z 28.11.2014 r. Przegląd Prawa Handlowego, 2, 14–17.
Kopaczyńska-Pieczniak, K. (2023). Rozdział IX. Spółka komandytowo-akcyjna. W: M. Romanowski (red.), System prawa prywatnego: Tom 16B. Prawo spółek osobowych (s. 675–827). C. H. Beck.
Kupryjańczyk, D. (2023). Komentarz do art. 11–13, 161, 30011, 323. W: Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych komentarz (wyd. 27). C. H. Beck.
Lipińska, O. (2001). Spółka komandytowo akcyjna. Dom Wydawniczy „Ostoja”.
Litwińczuk, H. (2018). Czy spółka z o.o. w organizacji może uczestniczyć w wymianie udziałów? Uwagi na tle wyroku NSA z 28.4.2016 r., II FSK 648/14 oraz uwagi «de lege lata». Monitor Podatkowy, 10, 43–48.
Litwińska-Werner, M. (2007). Kodeks spółek handlowych. Komentarz (wyd. 3). C. H. Beck.
Marchaj, R. (2023). Komentarz do art. 11–13, 161, 30011, 323 k.s.h. W: Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz (wyd. 27). C. H. Beck.
Modzelewski, W., Siłuch, K., i Wadełek, K. (2021). Dopuszczalność uczestnictwa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji w transakcji wymiany udziałów w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w świetle judykatury. Doradztwo Podatkowe – Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych, 2(294), 33–36. DOI: https://doi.org/10.5604/01.3001.0014.7761
Naworski, J. P. (2011). Komentarz do art. 161. W: T. Siemiątkowski i R. Potrzeszcz (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz (tom 1). LexisNexis.
Nędza, K. (1996). Spółka komandytowa. W: S. Włodyka (red.), Prawo spółek. System prawa gospodarczego prywatnego (s. 341–366). Instytut Prawa Spółek i Inwestycji Zagranicznych.
Pilarczyk, I. (2015). Rozwiązanie spółki z o.o. „w organizacji”. Państwo i Społeczeństwo, 15(1), 21–36.
Pinior, P. (2009). Charakter prawny spółek osobowych w stadium organizacji. Prawo Spółek, 7–8, 34–43.
Pinior, P. (2015). Komentarz do art. 11–13. W: J. Strzępka (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz (wyd. 7). C. H. Beck.
Podświadek, M. R. (2004). Spółka komandytowa w organizacji. Przegląd Prawa Handlowego, 9, 19–23.
Popiołek, W. (2015). Czy koniec osiemdziesięcioletniej tradycji formy niektórych czynności prawa spółek? Przegląd Prawa Handlowego, 4, 48–54.
Pyzioł, W. (2001). Komentarz do art. 109. W: K. Kruczalak (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis.
Rodzynkiewicz, M. (2009). Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wydawnictwo Prawnicze Lexis-Nexis.
Romowicz, M. (2006). Europejska spółka akcyjna w organizacji – aspekt praktyczny. Prawo i Podatki Unii Europejskiej w Praktyce, 10, 14–17.
Sołtysiński, S. (2005). Komentarz do art. 11–13. W: S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański i J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych. Komentarz (wyd. 2, tom 1–4). C. H. Beck.
Sołtysiński, S. (2012). Komentarz do art. 11–13. W: S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański i J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych: Tom 1. Przepisy ogólne. Spółki osobowe. Komentarz do art. 1–150. C. H. Beck.
Spyra, M. (2019). Rozdz. 11. Spółka komandytowo-akcyjna. W: A. Szumański (red.), System prawa handlowego: Tom 2A. Prawo spółek handlowych (wyd. 3, s. 667–748). C. H. Beck.
Strzępka, J., i Zielińska, A. (2015). Komentarz do art. 11–13. W: J. Strzępka (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz (wyd. 7). C. H. Beck.
Suliński, G. (2022). Komentarz do art. 11–13. W: J. Bieniak, M. Bieniak i G. Nita-Jagielski, Kodeks spółek handlowych. Komentarz (wyd. 8). C. H. Beck.
Szajkowski, A. (2001). Formy ustrojowe spółek handlowych. Państwo i Prawo, 56(8), s. 13–28.
Szumański, A. (2019). Rozdz. 5. Spółka komandytowo-akcyjna. W: W. Pyzioł, A. Szumański i I. Weiss, Prawo spółek (s. 148–245). C. H. Beck.
Szyszko, R. (2023). Komentarz do 134. W: R. Szyszko (red.), Spółka komandytowo-akcyjna. Komentarz. C. H. Beck.
Tarska, M. (2001). Podmiotowość prawna spółki kapitałowej w organizacji. Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, 5, 2–15.
Tereszkiewicz, P. (2008). Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki jawnej. Wolters Kluwer Polska – Oficyna.
Ulikowska, D. (2004). Spółka jawna przed wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego. Przegląd Prawa Handlowego, 11, 34–39.
Weiss, I. (1996). Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W: S. Włodyka (red.), Prawo spółek. System prawa gospodarczego prywatnego (s. 367–442). Instytut Prawa Spółek i Inwestycji Zagranicznych.
Wiśniewski, T. (2016). Komentarz do art. 11–13. W: A. Opalski (red.), Kodeks spółek handlowych: Tom 3A. Spółka akcyjna. Komentarz do art. 301–392. C. H. Beck.
Witosz, A. J. (2008). Odpowiedzialność wspólników spółek osobowych. Przypadki szczególne. Lexis-Nexis.
Witosz, A. J. (2009). Subsydiarna odpowiedzialność wspólników spółek osobowych. Zasady naczelne. LexisNexis.
Włodyka, S. (1996). Charakterystyka prawna procesu tworzenia spółki. W: S. Włodyka (red.), Prawo spółek. System prawa gospodarczego prywatnego (s. 161–200). Instytut Prawa Spółek i Inwestycji Zagranicznych.
Włodyka, S. (2003). Problem osobowych spółek w organizacji. Rejent, 6, 262–281.
Włodyka, S. (2019). Rozdz. 5. Tworzenie spółek handlowych. W: A. Szumański (red.), System prawa handlowego: Tom 2A. Prawo spółek handlowych (wyd. 3). C. H. Beck.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowe.