Jak i po co wspierać kulturę miejskiej pomysłowości? Wnioski z ewaluacji mechanizmów „Pomysłowy Żoliborz” i „DziałaMY! Wawer”

Abstrakt

Przedmiotem tekstu jest znaczenie wsparcia instytucjonalnego dla oddolnej aktywności mieszkańców miast, która w ostatnich latach nabrała nowego znaczenia (istotna składowa odporności wobec kryzysu pandemicznego czy migracyjnego). Kwestie te rozważane są na przykładzie mechanizmu wspierającego kulturę miejskiej pomysłowości zaprojektowanego przez Fundację Pole Dialogu, który był testowany w dwóch dzielnicach Warszawy: Żoliborzu i Wawrze. Przyjęta metoda badań obejmowała ewaluację zewnętrzną i kroczącą, łączącą analizę danych zastanych, techniki jakościowe i ilościowe, w tym wywiady indywidualne, grupowe i ankietowanie osób uczestniczących oraz koordynujących projekty „Pomysłowy Żoliborz” oraz „DziałaMY! Wawer”. Omawiane badania były ukierunkowane na ocenę funkcjonowania mechanizmu wspierającego pomysłowość miejską, identyfikację sprawdzonych oraz niesprawdzonych rozwiązań i czynników z otoczenia, które sprzyjały osiąganiu zamierzonych efektów bądź to utrudniały. Wnioski z pilotażu wskazują, że działania informacyjne i promocyjne były skuteczne, gdyż docierały do zakładanych grup odbiorców i motywowały ich do działania. Mechanizm sprzyjał także budowaniu sieci współpracy i wzmacnianiu społeczności lokalnych. Mentoring, mimo pewnych sukcesów, napotkał trudności, zwłaszcza w kontekście niejasności co do zakresu wsparcia oferowanego przez mentorów. Istotnym odkryciem było znaczenie lokalnej kultury pomysłowości, chociaż kluczowej dla miejscowych motywacji i modeli, to jednak w dużej mierze pomijanej w działaniach sprzyjających oddolnej kreatywności. Ustalenia zawarte w tekście są istotne, ponieważ pokazują, że kultura miejskiej pomysłowości może stanowić ważny zasób w rozwiązywaniu problemów lokalnych, a odpowiednio zaprojektowane mechanizmy ją wspierające są w stanie znacząco zwiększyć potencjał oddolnych inicjatyw. Ponadto prezentowane badania rzucają światło na potrzebę dalszego rozwoju i adaptacji takich mechanizmów, podkreślając ich rolę w budowaniu odpornych i zaangażowanych społeczności miejskich.