Kogo „uleczy” Krajowy Ośrodek Zapobiegania Zachowaniom Dyssocjalnym?
Main Article Content
Abstrakt
Problematyka prawnej reakcji wobec sprawców przestępstw seksualnych jest obecna w dyskursie społecznym i naukowym od dłuższego czasu. Pomimo druzgocącej krytyki, jaka spadała na polskiego ustawodawcę po uchwalaniu kolejnych regulacji dotyczących zwalczania przestępstw seksualnych, prezydent podpisał ustawę o postępowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi stwarzających zagrożenie życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób. Instytucje prawne przewidziane przez ten akt prawny wpisują się w rozwiązania nazywane zbiorczo Prawem o postępowaniu ze szczególnie niebezpiecznymi sprawcami przemocy seksualnej (ang. Sexually Violent Predator (SVP) Legislation). O ile sama idea takich regulacji nie jest oceniana jednoznacznie negatywnie, o tyle istotnym problemem, który może pojawić się w Polsce na gruncie realizowania zapisów tej ustawy, jest brak stosowania w polskiej praktyce penitencjarnej i sądowo-psychiatrycznej nowoczesnych narzędzi oceny ryzyka recydywy. Z tego względu musi budzić wątpliwości kwalifikowanie sprawców przestępstw jako osób stwarzających zagrożenie, szczególnie zważywszy na znaczny zakres planowanej ingerencji w prawa i wolności obywatelskie tych osób. W artykule przedstawiono podstawowe założenia regulacji SVP, jak również podstawowe informacje dotyczące oceny ryzyka recydywy wśród przestępców seksualnych. Wskazane kwestie teoretyczne zestawiono następnie z polskimi rozwiązaniami, a także z polską praktyką dokonywania oceny ryzyka recydywy.
Downloads
Article Details
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Beech, A.R., Fisher, D., Beckett, R.C. (1999), STEP 3: An evaluation of the prison sex offender treatment programme. Londyn, [Pobrano z:] www.homeoffice.gov.uk/rds/pdfs/occ-step3.pdf.
- Beech, A.R., Fisher, D.D., Thornton, D. (2003), Risk assessment of sex offenders, Professional Psychology: Research and Practice 34: 339-352.
- Beech, A.R., Ward, T. (2004), The integration of etiology and risk in sexual offenders: A theoretical framework, Aggression and Violent Behavior 10: 31-63.
- Boer, D.P., Hart, S.D., Kropp, P.R., Webster, C.D. (1997), Manual for the Sexual Violence Risk Scale-20., [Pobrano z:] Mental Health, Law, and Policy Institute, Simon Fraser University, Burnaby, British Columbia, Available at: www.sfu.ca/psychology/groups/mhlpi.
- Bonnar-Kidd, K.K. (2010), Sexual Offender Laws and Prevention of Sexual Violence or Recidivism, American Journal of Public Health 100(3): 412-419.
- Button, D.M., DeMichele, M., Payne, B.K. (2009), Using electronic monitoring to supervise sex offenders: Legislative patterns and implications for community corrections officers, Criminal Justice Policy Review 20(4): 414-436.
- Calkins Mercado, C., Ogloff, J.R.P. (2007), Risk and the preventive detention of sex offenders in Australia and the United States, International Journal of Law and Psychiatry 30: 50-51.
- Carlsmith, K.M., Monahan, J., Evans, A. (2007), The function of punishment in the ‘‘civil’’ commitment of sexually violent predators, Behavioral Sciences and the Law 25: 437-448.
- Czapska, J., Waltoś, S. (2007), O polskim populizmie penalnym, w związku z książką J. Pratta «Penal populism», uwag kilka, w: Krajewski, K. (red.), Nauki penalne wobec problemów współczesnej przestępczości. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Andrzeja Gaberle, Warszawa: 397-412.
- Doren, D. (1998), Recidivism base rates, predictions of sexual offender recidivism, and the ‘‘sexual predator’’ commitment laws, Behavioral Sciences and the Law 16: 97-114.
- Ducat, L., Thomas, S., Blood, W. (2009), Sensationalising sex offenders and sexual recidivism: Impact of the Serious Sex Offender Monitoring Act 2005 on media reportage, Australian Psychologist 44(3): 156-165.
- Filar, M. (2008), „Druga” nowelizacja Kodeksu karnego w zakresie tzw. przestępstw seksualnych, w: Kosek, M., Słyk, J. (red.), W trosce o rodzinę. Księga pamiątkowa ku czci Profesor Wandy Stojanowskiej, Warszawa: 73-90.
- Filar, M. (2007-2008), Rola mediów w kreowaniu zagrożeń i sprzyjaniu populizmowi, Archiwum Kryminologii XXIX-XXX: 489-493.
- Filar, M. (2002), Seksualne wykorzystywanie dzieci w świetle polskiego kodeksu karnego (na tle prawnoporównawczym), Dziecko Krzywdzone 1: 39-52.
- Gannon, T.A., Beech, A.R., Ward, T. (2008), Does the polygraph lead to better risk prediction for sexual offenders?, Aggression and Violent Behavior 13: 29-44.
- Geffner, R., Crumpton Franey, K., Falconer, R. (2003), Adult sexual offenders: current issues and future directions, Journal of Child Sexual Abuse 12(3-4):1-16.
- Gerhold, C.K., Browne, K.D., Beckett, R. (2007), Predicting recidivism in adolescent sexual offenders, Aggression and Violent Behavior 12: 427-438.
- Giezek, J. (red.) (2007), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa.
- Golonka, A. (2008), Nowe oblicze walki z pedofilią w świetle nowelizacji kodeksu karnego, Palestra 3-4: 28-43.
- Hanson, R.K. (1997), The development of a brief actuarial risk scale for sexual offence recidivism. User Report 1997-04., Ottawa: Department of the Solicitor General of Canada [Pobrano z:] www.sgc.gc.ca/publications/corrections/199704_e.pdf.
- Hanson, R.K., Bourgon, G., Helmus, L., Hodgson, S. (2009), A meta-analysis of the effectiveness of treatment for sexual offenders: Risk, need, and responsivity, Public Safety Canada.
- Hanson, R.K., Bussiére, M.T. (1998), Predicting relapse: a meta-analysis of sexual offender recidivism studies, Journal of Consulting and Clinical Psychology 66: 348-362.
- Hanson, R.K., Gordon, A., Harris, A.J.R., Marques, J.K., Murphy, W., Quinsey, V.L. (2002), First report of the collaborative outcome data project on the effectiveness of psychological treatment for sex offenders, Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment 14(2): 169-194.
- Hanson, R.K., Harris, A. (2000), The sex offender need assessment rating (SONAR): a method for measuring change in risk levels., Ottawa [Pobrano z:] www.sgc.gc.ca/publications/corrections/200001b_e.asp.
- Hanson, R.K., Thornton, D. (2000), Improving risk assessments for sex offenders: a comparison of three actuarial scales, Law and Human Behaviour 24: 119-136.
- Hanson, R.K., Thornton, D. (1999), Static 99: Improving actuarial risk assessments for sex offenders. User Report 99-02., Ottawa: Department of the Solicitor General of Canada. [Pobrano z:] www.sgc.gc.ca/publications/corrections/199902_e.pdf.
- Harkins, L., Beech, A.R (2007), A review of the factors that can influence the effectiveness of sexual offender treatment: Risk, need, responsivity, and process issues, Aggression and Violent Behavior 12: 615-627.
- Harkins, L., Beech, A. (2007), Measurement of the effectiveness of sex offender treatment, Aggression and Violent Behavior 12: 36-44.
- Hollin, C. (ed.) (2001), Handbook of offender assessment and treatment, Chichester.
- Kiziukiewicz, P. (2009), Problematyka zgodności z Konstytucją RP środka karnego obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu (cz. 1), Palestra 11-12: 19-32.
- Królikowski, M., Zawłocki, R. (red.) (2010), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 32-116. t. 2, Warszawa.
- Lewandowska, K. (2007), Karać czy leczyć? Strategie postępowania ze sprawcami przestępstw seksualnych wobec dzieci na przykładzie wybranych krajów, Dziecko Krzywdzone 18: 2-14.
- Lieb, R., Kemshall, H., Thomas, T. (2011), Post-release controls for sex offenders in the U.S. and UK., International Journal of Law and Psychiatry 34(3): 226-232.
- Limandri, B.J., Sheridan, D.J. (1995), Prediction issues for practitioners, w: Campbell, J.C. (ed.), Assessing Dangerousness: Violence by Sexual Offenders, Batterers and Child Abusers, London: 1-19.
- Lösel, F., Schmucker, M. (2005), The effectiveness of treatment for sexual offenders: A comprehensive meta-analysis, Journal of Experimental Criminology 1(1):117-146.
- Malec, J. (2006), Problemy związane ze środkiem zabezpieczającym wobec sprawców przestępstw przeciwko wolności seksualnej, Przegląd Więziennictwa Polskiego 50: 43-48.
- Mandeville-Norden, R., Beech, A., Hayes, E. (2008), Examining the effectiveness of a UK community-based sexual offender treatment programme for child abusers, Psychology, Crime & Law 14(6): 493-512.
- Melezini, M., Sakowicz, A. (2008), Środek karny w postaci obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakazu kontaktowania się z określonymi osobami lub zakazu opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych 2: 195-212.
- Morawska, A. (2004), Strategie postępowania ze sprawcami przestępstw seksualnych wobec dzieci na przykładzie wybranych krajów, Dziecko Krzywdzone 7: 1-14.
- Myers, J.E.B. (1996), Societal self-defense. New laws to protect children from sexual abuse, Child Abuse & Neglect 20(4): 255-258.
- Paprzycki, L. (red.) (2012), System prawa karnego, t. 7: Środki zabezpieczające, Warszawa.
- Petrila, J. (2008), Because they do horrible things: Fear, science, and the erosion of civil liberties in sexually violent predator proceedings, The Journal of Psychiatry & Law 36: 359-388.
- Pospiszyl, K. (2008), Przestępstwa seksualne. Geneza, postacie, resocjalizacja oraz zabezpieczenia przed powrotnością, Warszawa.
- Prentky, R., Janus, E., Seto, M., Burgess, A. W. (eds.) (2003), Understanding and managing sexually coercive behavior., Annals of the New York Academy of Sciences.
- Pudo, T. (2007), Nowe regulacje karne dotyczące przestępstw związanych z pedofilią, Państwo i Prawo 4: 57-68.
- Quinsey, V.L., Harris, G.T., Rice, M.E., Cormier, C. (1998), Violent offenders: Appraising and managing risk, Washington.
- Robertiello, G., Kerry, T. (2007), Can we profile sex offenders? A review of sex offenders typologies, Aggression and Violent Behavior 12: 508-518.
- Rollman, E.M. (1998), “Mental illness”: A sexually violent predator is punished twice for one crime, The Journal of Criminal Law & Criminology 88(3): 985-1014.
- Seifert, D., Möller-Mussavi, S., Wirtz, M. (2005), Risk assessment of sexual offenders in German forensic institutions, International Journal of Law and Psychiatry 28: 650-660.
- Stefański, R. (2007), Środek karny zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi, Prokuratura i Prawo 7-8: 42-50.
- Thornton, D. (2002), Constructing and testing a framework for dynamic risk assessment., Sexual Abuse: A Journal of Research and Treatment 14: 139-154.
- Thornton, D. (2000), Structured risk assessment., Sinclair Seminars Conference on Sex Offender Re-Offence Risk Prediction in Madison, Wisconsin. [Dostępne za pośrednictwem:] www.sinclairseminars.com.
- Tregilgas, K. (2010), Sex Offender Treatment in the United States: The Current Climate and an Unexpected Opportunity for Change, Tulane Law Review: 729-758.
- Ward, T., Laws, D. R., Hudson, S. M. (red.) (2003), Theoretical issues and controversies in sexual deviance, London.
- Ward, T., Polaschek, D.L.L., Beech, A.R. (2006), Theories of sexual offending, Chapter 13: Theories of Risk, Wiley & Sons, London.
- Warylewski, J. (2007), Reakcja karna na przestępstwa seksualne, Przegląd Więziennictwa Polskiego 54: 27-53.
- Witt, P.H., Greenfield, D.P., Hiscox, S.P. (2008), Cognitive/behavioral approaches to the treatment adult sex offenders, The Journal of Psychiatry & Law 36: 245-268.
- Zoll, A. (red.) (2007), Kodeks Karny. Część ogólna. Komentarz, t. 1, Warszawa.