Abstrakt
Celem artykułu jest dokonanie oceny zjawiska prywatyzacji konfliktów zbrojnych z punktu widzenia teorii nowego prawa globalnego Rafaela Dominga, opartego na założeniach personalistycznych. Od lat dziewięćdziesiątych XX w. ujawniają się tendencje do decentralizacji i delegacji uprawnień państwa do użycia przemocy, zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i międzynarodowym. Na przełomie wieków typowe najemnictwo stało się formułą przestarzałą, niewygodną z punktu widzenia istniejących zakazów w prawie międzynarodowym. Najemnictwo przyjęło postać zinstytucjonalizowaną. Prywatne firmy wojskowe wprowadziły na rynek usług wojskowych standardy korporacyjne. Wielki kapitał pozwolił im poszerzyć zakres świadczonych usług. Artykuł wskazuje, że jednym z głównych zadań teorii konstytucyjnej w XXI w. jest uogólnienie i przeformułowanie pojęcia konstytucji państwa narodowego na potrzeby wypracowania modelu uniwersalnej konstytucji światowej. Autora interesuje odpowiedź na pytanie: Jak przebiega proces globalizacji prawa?, ale także: Czemu globalizacja prawa ma służyć?. W tym celu odwołuje się do antropoarchicznej koncepcji formy rządu dla ludzkości Rafaela Dominga. Wyjątkowość tej koncepcji, przy jednocześnie jej niedookreśloności, polega na nowatorskim pomyśle stworzeniu ładu, który pozwoliłby ogółowi stać się prawdziwym gospodarzem i posiadaczem Ziemi. Prywatne firmy wojskowe przyczyniają się do powstania nowego sektora globalnego bezpieczeństwa, który ulega jurydyzacji. W ocenie autora prawo tworzące się wokół prywatnych firm wojskowych może być uznane za transnarodową lex corrupta, czego głównym powodem jest zredukowanie osobowego wymiaru kontraktorów wojskowych.
Finansowanie
Artykuł powstał w ramach projektu badawczego sfinansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji nr DEC-2013/08/M/HS5/00345
Bibliografia
Adams, T.K. (1999), The new mercenaries and the privatization of conflict, Parameters: U.S. Army War College, 29(2): 103-110.
Dobrzeniecki, K. (2008), Lex informatica, Toruń.
Domingo, R. (2011), The New Global Law, Cambridge.
Gwiazda, A. (2014), Prywatne wojsko, Wiedza i Życie 4: 32-35.
Kinsey, C. (2006), Corporate Soldiers and International Security, New York.
McDonald, A. (2007), Ghosts in the machine: some legal issues concerning US military contractors on Iraq, [w:] Schmitt, M.N., Pejic, J. (eds.), International Law And Armed Conflict, Exploring the Faultlines: Essays in Honour of Yoram Dinstein, Leiden: 357-403.
Moravcsik, A. (1997), Taking Preferences Seriously: A Liberal Theory of International Politics, International Organization 51(4): 513-553.
Moravcsik, A. (2003), Liberal international relations theory: a scientific assessment, [w:] Elman, C., Elman, M.F. (red.), Progress in International Relations Theory: Appraising the Field, Cambridge: 159-204.
MacCormick, N. (1997), Institutional normative order: a conception of law, Cornell Law Review 82: 1051-1970.
MacCormick, N. (1999), Questioning Sovereignty, Oxford.
Percy, S. (2007), Mercenaries: The History of a Norm in International Relations, Oxford.
Sidakis, D. (2009), Private Military Companies and State Sovereignty: Regulating Transnational Flows of Violence and Capital, [w:] Eckert, J., von Benda-Beckmann, F., von Benda-Beckmann, K., Rules of Law and Laws of Ruling: On the Governance of Law, Farnham: 61-83.
Slaughter Burley, A.M. (1993), International Law and International Relations Theory: A Dual Agenda, American Journal of International Law 87(2): 205-239.
Slaughter, A.M. (2000), A Liberal Theory of International Law, [w:] Proceedings of the 94th Annual Meeting of the American Society of International Law: 240-253.
Slaughter, A.M. (2003), Global Government Networks, Global Information Agencies, and Disaggregated Democracy, Michigan Journal of International Law 24: 1041-1075.
Teubner, G. (1997) Global Bukowina: Legal Pluralism in the World Society, [w:] Global Law Without a State, Aldershot: 3-28.
Teubner, G. (2004), Global Private Regimes: Neo-Spontaneous Law and Dual Constitution of Autonomous Sectors?, [w:] Ladeur, K.H. (ed.), Public Governance in the Age of Globalisation, Aldershot: 71-87.
Teubner, G. (2004), Konstytucjonalizm społeczny: alternatywy dla teorii konstytucyjnej nakierowanej na państwo, Wykład im. Leona Petrażyckiego, tłum. J. Winczorek, Warszawa.
Thomson, J. (1996), Mercenaries, Pirates, and Sovereigns, Princeton, NJ.
Weber, M. (1998), Polityka jako zawód i powołanie, tłum. A. Kopacki, P. Dybel, Kraków-Warszawa.
Wolf, A.H. de (2006), Modern condottieri in Iraq: Privatizing war from the perspective of international and human rights law, Indiana Journal of Global Legal Studies 13(2): 315-356.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.