Słowa kluczowe
przestępstwa gospodarcze
pozakodeksowe prawo karne gospodarcze
odpowiedzialność podmiotów zbiorowych
rynek finansowy
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 542
Liczba pobrań: 339
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest próba rekonstrukcji aktualnego ustawowego modelu kryminalizacji naruszenia reglamentacji w zakresie podejmowania działalności w ramach polskiego rynku finansowego. Chodzi o model konstruowany w perspektywie deskryptywnej jako model „odwzorowanie”, przeciwstawiany w teorii prawa kategorii modelu „wzoru”, właściwego dla modeli konstruowanych w perspektywie normatywnej. Analizie poddane zostaną wyłącznie te regulacje karne rynku finansowego, które dotyczą reglamentacji podejmowania działalności w tym obszarze. W konsekwencji bezpośredni przedmiot rozważań stanowić będą przepisy zawarte w ustawach regulujących funkcjonowanie sektorów bankowego, kapitałowego, ubezpieczeniowego i emerytalnego. Przeprowadzona analiza ma na celu udzielenie odpowiedzi na pytania o granice i zakres kryminalizacji bezprawnego podejmowania działalności na rynku finansowym, typowość stosowanych technik ustawodawstwa karnego oraz modelu karania w tym zakresie.
Bibliografia
Bachmat, P. (2014), Prokuratorska praktyka ścigania przestępstw z art. 171 ust. 1 i 3 ustawy – Prawo bankowe. Przypadki umorzeń i odmów wszczęcia postępowania, [w:] Mozgawa, M. (red.), Prawo w działaniu, t. 18: Sprawy karne, Warszawa.
Bąk, J., Stepanów, A. (2013), Europejskie prawo finansowe, Warszawa.
Bentkowski, A. (1996), Nowe przepisy karne dotyczące przestępstw ubezpieczeniowych, Państwo i Prawo 11.
Biernat, A. Wasilewski, (2000), Wolność gospodarcza w Europie, Kraków.
Biliński, M., Żurawik, M. (2013), Zasada wolności działalności gospodarczej i jej ograniczenia, [w:] Hauser, R.,
Niewiadomski, Z., Wróbel, A. (red.), Publiczne prawo gospodarcze. System prawa administracyjnego, t 8A, Warszawa.
Błachnio-Parzych, A. (2014), [w:] Wierzbowski, W., Sobolewski, L., Wajda, P. (red.), Prawo rynku kapitałowego. Komentarz, Warszawa.
Bojarski, J. (2001), Przestępstwa gospodarcze związane z działalnością banków, Toruń.
Bojarski, M., Radecki, W. (2003), Pozakodeksowe prawo karne, t. 2: Przestępstwa gospodarcze oraz przeciwko środowisku, Warszawa.
Brol, J., Safjan, M. (1992), Prawo wobec zjawisk patologicznych w gospodarce – propozycje rozwiązań, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 7-9.
Buczkowski, K. (1997), Przestępstwa giełdowe. Opis regulacji prawnej, Przegląd Prawa Karnego 17.
Buczkowski, K. (1998), Przestępstwa giełdowe – nowa regulacja prawna, Przegląd Prawa Karnego 18.
Cyprian, T. (1956), Obawa zbytniej blankietowości w kodyfikacji przestępstw gospodarczych, Państwo i Prawo 11.
Cyprian, T. (1958), Czy przepis karny jest instrumentem polityki gospodarczej, Nowe Prawo 3.
Cyprian, T. (1958), Problemy kodyfikacyjne przestępstw gospodarczych, Państwo i Prawo 11.
Ćwiąkalski, Z. (1994), Znamiona normatywne w kodeksie karnym, [w:] Ćwiąkalski, Z., Szewczyk, M., Waltoś, S., Zoll, A., Problemy odpowiedzialności karnej. Księga ku czci Profesora Kazimierza Buchały, Kraków.
Daszkiewicz, W. (1997), Odpowiedzialność karna z powodu cudzych czynów (de lege lata i de lege ferenda), Studia Iuridica 33.
Dębski, R. (1995), Pozaustawowe znamiona przestępstwa. O ustawowym charakterze norm prawa karnego i znamionach typu czynu zabronionego nie określonych w ustawie, Łódź.
Dębski, R. (1998), O odpowiedzialności karnej za czyny godzące w środowisko popełnione w granicach zezwolenia administracyjnego, Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica 35.
Filar, M. (2010), Odpowiedzialność podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, [w:] Marek, A. (red.), Zagadnienia ogólne. System prawa karnego, t. 1, Warszawa.
Fojcik-Mastalska, E., Mastalski, R. (2002), Odpowiedzialność cywilna i karna według przepisów ustawy Prawo bankowe, Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji 50.
Gabryszewski, S., Oczkowski, T. (1996), Zapobieganie i zwalczanie przestępczości gospodarczej, Prokuratura i Prawo 12.
Gardocki, L. (1969), Zasada nullum crimen sine lege a akty normatywne naczelnych organów administracji, Państwo i Prawo 8-9.
Gardocki, L. (1990), Zagadnienia teorii kryminalizacji, Warszawa.
Garlicki, L. (2005), Komentarz do art. 20 Konstytucji RP, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 4, Warszawa.
Górniok, O. (1995), Przestępczość przedsiębiorstw i karanie jej sprawców, Warszawa.
Górniok, O. (1997), Artykuł 115 Prawa bankowego a działalność parabankowa, Przegląd Sądowy 4.
Górniok, O. (1997), Prawo karne gospodarcze. Komentarz, Warszawa.
Górniok, O. (1999), Rola karania w przeciwdziałaniu patologicznym zachowaniom gospodarczym, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 5.
Górniok, O. (2003), Prawo karne gospodarcze, Warszawa.
Górniok, O. (2004), Odpowiedzialność karna menadżerów, Toruń.
Grzelak, A., Królikowski, M., Sakowicz, A. (red.), (2012), Europejskie prawo karne, Warszawa.
Hoc, S. (2006), Kilka uwag o przestępstwach na rynku kapitałowym, [w:] Bronowska, K. (red.), Nauka i praktyka wobec zagrożeń, Szczecin.
Jaroch, W. (2003), Przestępczość gospodarcza i instrumenty jej zwalczania, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 6.
Jurkowska-Zeidler, A. (2008), Bezpieczeństwo rynku finansowego w świetle prawa Unii Europejskiej, Warszawa.
Koch, B. (1978), Z problematyki przepisów blankietowych w prawie karnym, Acta Universitatis Nicolai Copernici 1978, Prawo XVI, z. 89.
Kosikowski, C. (2004), Problemy legislacyjne dostosowywania prawa polskiego do prawa UE i harmonizacji z nim w świetle oceny Rady Legislacyjnej, Przegląd Legislacyjny 6.
Kosikowski, C., Olszak, M. (2010), Od prawa bankowego do prawa rynku finansowego, [w:] J. Głuchowski (red.), Prawo walutowe. Prawo dewizowe. Prawo rynku finansowego. System prawa finansowego, t. 4, Warszawa.
Kotowski, W., Kurzępa, B. (2007), Przestępstwa pozakodeksowe. Komentarz, Warszawa.
Kubala, W. (1975), Pojęcie „wymaganego zezwolenia” w Kodeksie karnym z 1969 r., Wojskowy Przegląd Prawniczy 3.
Kuciński, R. (2000), Przestępstwa giełdowe, Warszawa.
Kunicka-Michalska, B. (1996), Koncepcja „działania za kogoś innego” w niektórych obcych kodeksach karnych (odpowiedzialność organów i reprezentantów ciał kolektywnych), [w:] Problemy Nauk Penalnych. Prace ofiarowane Pani Profesor Oktawii Górniok, Katowice.
Kurzępa, B. (2002), Ustawa o giełdach towarowych – przestępstwa i wykroczenia, Przegląd Sądowy 1.
Kustra, A. (2010), Przesłanki dopuszczalności ograniczeń wolności działalności gospodarczej w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Przegląd Prawa Publicznego 9.
Lemmonier, M. (2011), Europejskie modele instrumentów finansowych. Wybrane zagadnienia, Warszawa.
Majewski, J. (1998), Odpowiedzialność karna za przestępstwo określone w art. 171 ust. 1 prawa bankowego, Prawo Bankowe 6.
Majewski, J. (2001), Prowadzenie bez zezwolenia działalności w zakresie publicznego obrotu, Prawo Papierów Wartościowych 6.
Majewski, J. (2003), Przestępstwa i wykroczenia skierowane przeciwko publicznemu obrotowi papierami wartościowymi oraz obrotowi obligacjami i listami zastawnymi, [w:] Górniok, O. (red.), Prawo karne gospodarcze, Warszawa.
Majewski, J. (2003), Przestępstwa związane z działalnością banków, [w:] O. Górniok (red.), Prawo karne gospodarcze, Warszawa.
Majewski, J. (2003), Przestępstwa związane z działalnością funduszy inwestycyjnych, [w:] Górniok, O. (red.) , Prawo karne gospodarcze, Warszawa.
Majewski, J. (2006), O przemyślany, spójny system sankcji karnych, [w:] Dukiet-Nagórska, T., Zagadnienia współczesnej polityki kryminalnej, Bielsko-Biała.
Majewski, J. (2011), Budowa przepisów prawa karnego i norm w nich zawartych, [w:] Bojarski, T. (red.), System prawa karnego, t. 2: Źródła prawa karnego, Warszawa.
Majewski, J. (2013), Okoliczności wyłączające bezprawność czynu a znamiona subiektywne, Warszawa.
Michór, A. (2014), Swoboda przedsiębiorczości na rynku finansowym Unii Europejskiej, [w:] Miemiec, M., Sawicka, K. (red.), Instytucje prawnofinansowe w warunkach kryzysu gospodarczego, Warszawa.
Ochman, P. (2006), Z problematyki interpretacji przepisów karnych prawa bankowego de lege lata i de lege ferenda, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 20.
Ochman, P. (2011), Ochrona działalności bankowej w prawie karnym gospodarczym. Przepisy karne ustaw bankowych, Warszawa.
Ochman, P. (2011), Uwagi o klauzuli odpowiedzialności zastępczej za przestępstwa w pozakodeksowym prawie karnym gospodarczym, Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego 27.
Ochman, P. (2013), Przestępstwo nielegalnego prowadzenia działalności bankowej (art. 171 ust. 1 prawa bankowego z 1997 r.), część 1, Monitor Prawa Bankowego 6.
Ochman, P. (2013), Przestępstwo nielegalnego prowadzenia działalności bankowej (art. 171 ust. 1 prawa bankowego z 1997 r.), część 2, Monitor Prawa Bankowego 7/8.
Ochman, P. (2014), Karnoprawna ochrona rynku kapitałowego. Przepisy karne ustaw polskiego rynku kapitałowego, Londyn.
Płeszka, K. (2010), Wykładnia rozszerzająca, Warszawa.
Pyka, I. (2010), Funkcjonowanie i organizacja rynku finansowego, [w:] Pyka, I. (red.), Rynek finansowy, Katowice.
Rodzynkiewicz, M. (1998), Modelowanie pojęć w prawie karnym, Kraków.
Skorupka, J. (1998), Obrót papierami wartościowymi i jego karnoprawna ochrona, Legnica.
Skorupka, J. (2007), Prawo karne gospodarcze. Zarys wykładu, Warszawa.
Skorupka, J. (2014), Przestępstwa przeciwko działalności bankowej, [w:] Bojarski, M. (red.), Szczególne dziedziny prawa karnego. Prawo karne wojskowe, skarbowe i pozakodeksowe. System prawa karnego, t. 11, Warszawa.
Srokosz, W. (2011), Instytucje parabankowe w Polsce, Warszawa.
Sucharski, M. (2006), Prawnokarna ochrona giełdowego obrotu papierami wartościowymi, Toruń.
Szczepańska, O. (2008), Stabilność finansowa jako cel banku centralnego. Studium teoretyczno-porównawcze, Warszawa.
Szydło, M. (2005), Swoboda działalności gospodarczej, Warszawa.
Wajda, P. (2009), Rola decyzji administracyjnej w nadzorze nad polskim systemem finansowym, Warszawa.
Warylewski, J. (red.), (2003), Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, Warszawa.
Warylewski, J., Kopoczyński, T., Potulski, J. (2006), Odpowiedzialność karna menedżerów rynku ubezpieczeniowego, Gdańsk.
Wawrzyniak, J. (2004), Normatywne regulacje inicjatywy ustawodawczej, Przegląd Legislacyjny 1.
Wierczyński, G. (2010), Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa.
Wilk, L. (2001), Firmanctwo ‒ art. 55 kodeksu karnego skarbowego, Prokuratura i Prawo 6.
Wilk, L. (2011), Obrót gospodarczy w prawie karnym pozakodeksowym, [w:] Kalus, S. (red.), Ochrona prawna obrotu gospodarczego, Warszawa.
Wolter, W. (1957), Granice i zakres prawa karania, Państwo i Prawo 2.
Wolter, W. (1969), Klauzule normatywne w przepisach karnych, Krakowskie Studia Prawnicze 2(3-4).
Wróbel, W. (2008), Spór o „dostateczny poziom represyjności” prawa karnego w płaszczyźnie legislacyjnej, [w:] A.J. Szwarc, Represyjność polskiego prawa karnego, Poznań.
Zakrzewski, R., Jasiński, W. (1995), Przestępstwa stypizowane w Prawie o publicznym obrocie papierami wartościowymi, Monitor Prawniczy 2.
Zawadzka, R. (2011), Pojęcie i zakres rynku finansowego, [w:] Mastalski, R., Fojcik-Mastalska, E. (red.), Prawo finansowe, Warszawa.
Zawłocki, R. (2002), Przestępstwa przeciwko obrotowi finansowemu. Przepisy karne z ustaw finansowych. Komentarz, Warszawa.
Zawłocki, R. (2007), Prawo karne gospodarcze, Warszawa.
Zawłocki, R. (2008), Istota odpowiedzialności karnej zastępczej, [w:] Jakubowska-Hara, J., Nowak, C., Skupiński, J., Reforma prawa karnego. Propozycje i komentarze. Księga pamiątkowa Profesor Barbary Kunickiej – Michalskiej, Warszawa.
Zawłocki, R. (2010), [w:] Sójka,S T. (red.), Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu. Komentarz, Warszawa.
Zawłocki, R. (2011), (red.), Przestępstwa przeciwko mieniu i gospodarcze. System prawa karnego, t. 9, Warszawa.
Zawłocki, R. (2012), (red.), Prawo karne gospodarcze. System prawa handlowego, t. 10, Warszawa.
Zawłocki, R. (2013), Odpowiedzialność karna reprezentanta podmiotu zbiorowego, Warszawa.
Zoll, A. (2004), [w:] A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część ogólna, t. 1: Komentarz do art. 1-116 KK, Kraków.
Żółtek, S. (2009), Prawo karne gospodarcze w aspekcie zasady subsydiarności, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.