Dług samorządu – bodziec czy bariera absorpcji środków europejskich?
PDF

Słowa kluczowe

dług
samorząd terytorialny
rozwój lokalny

Jak cytować

Jurewicz, D. (2016). Dług samorządu – bodziec czy bariera absorpcji środków europejskich?. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny I Socjologiczny, 78(2), 231–249. https://doi.org/10.14746/rpeis.2016.78.2.19

Liczba wyświetleń: 355


Liczba pobrań: 303

Abstrakt

Zadłużenie, a więc najogólniej rzecz biorąc, zobowiązania podlegające zwrotowi, nierzadko w doniesieniach medialnych traktowane jest jako pojęcie o pejoratywnej konotacji i negatywny aspekt funkcjonowania samorządów, zarówno regionalnych, jak i lokalnych, to jednak ze względu na przeznaczenie, przede wszystkim na finansowanie przedsięwzięć inwestycyjnych, w literaturze z zakresu prawa finansowego oraz ekonomii jest przedstawiane w zdecydowanie lepszym świetle. Jego występowanie w gospodarce finansowej jednostek samorządu terytorialnego (JST) nie stanowi przejawu nieprawidłowości występujących w procesie gospodarowania, a jest wręcz wyrazem prorozwojowej polityki władz lokalnych oraz regionalnych. Ograniczone zasoby finansowe samorządu spowodowały, że realizacja inwestycji, będących niezwykle ważnym stymulatorem rozwoju lokalnego, wymaga sięgania po zwrotne źródła finansowania. Obowiązujące regulacje prawne oraz możliwości pozyskiwania środków z funduszy Unii Europejskiej (UE) spowodowały, że dynamicznie rosnący w ostatnich latach dług JST służył przede wszystkim realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych, które przynajmniej w zamierzeniach mają służyć rozwojowi wspólnot lokalnych. Włączenie Polski w struktury zjednoczonej Europy spowodowało, że to właśnie samorządy stały się największym inwestorem publicznym, przyczyniając się tym samym do rozwoju nie tylko poszczególnych regionów, ale również całej gospodarki krajowej. Realizacja poszczególnych przedsięwzięć inwestycyjnych budzi czasem zastrzeżenia i obawy, niemniej z samego założenia mają one służyć zarówno rozwojowi danych samorządów, jak również poprawie jakości życia ich mieszkańców. Mając na względzie te argumenty, zawarty w literaturze przedmiotu pozytywny obraz zadłużenia samorządowego jest uzasadniony. Istnieje jednak dość pokaźna luka w zakresie analizy aspektów negatywnych, jakie bez wątpienia występują.

 

https://doi.org/10.14746/rpeis.2016.78.2.19
PDF

Bibliografia

Babczuk, A. (2008), Polityczny cykl budżetowy w polskich gminach, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 526: Samorząd terytorialny w zintegrowanej Europie, Szczecin: 44-50.

Bauer, H. (1980), Grenzen der kommunalen Verschuldung.

Borodo, A. (2008), Podatkowe, budżetowe i bankowe instrumenty rozwoju gospodarczego stosowane przez jednostki samorządu terytorialnego, [w:] Borodo, A. (red.), Zagadnienia prawne finansów i gospodarki samorządu terytorialnego,TNOiK, „Dom Organizatora", Toruń: 11-32.

Czempas, J. (2015), Struktury i procesy demograficzne jako determinanty decyzji podejmowanych przez samorządy terytorialne, Finanse Komunalne 1-2: 120-136.

Dyląg, B. (2016), Samorządy chcą się bardziej zadłużać. Piszą list do premier. PortalSamorządowy.pl [dostęp: 30.03.2016].

Dylewski, M. (2015), Potencjał finansowy jednostek samorządu terytorialnego u progu nowej perspektywy, Finanse Komunalne 1-2: 22-29.

Filipiak, B. (2011), Analiza płynności finansowej jednostki samorządu terytorialnego ‒ ujęcie metodyczne, [w:] Denek, E., Filipiak, B. (red.), Zarządzanie długiem publicznym. Aspekty finansowe i płynnościowe, Zeszyty Naukowe WSB nr 36, Wyd. WSB w Poznaniu, Poznań: 227-238.

Lubińska, T. (2011), Reguła limitowanej nierównowagi sektora finansów publicznych jako kluczowe narzędzie ograniczenia samorządowego długu publicznego, [w:] Denek, E., Filipiak, B. (red.), Zarządzanie długiem publicznym. Aspekty finansowe i płynnościowe, Zeszyty Naukowe WSB nr 36, Wyd. WSB w Poznaniu, Poznań: 109-118.

Poniatowicz, M. (2011), Dobry dług versus zły dług, czyli o specyfice zadłużenia sektora samorządowego, [w:] Szołno-Koguc, J., Pomorska, A. (red.), Ekonomiczne i prawne uwarunkowania i bariery redukcji deficytu i długu publicznego, Wolters Kluwer business, Warszawa: 488-500.

Poniatowicz, M., Salachna, J.M., Perło, D. (2010), Efektywne zarządzenie długiem w jednostce samorządu terytorialnego, Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa.

Pypeć, M. (2011), Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego w Polsce a ich rozwój, [w:] Szołno-Koguc, J., Pomorska, A. (red.), Ekonomiczne i prawne uwarunkowania i bariery redukcji deficytu i długu publicznego, Wolters Kluwer business, Warszawa: 445-472.

Uryszek, T. (2011), Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego a ich działalność inwestycyjna, [w:] Dylewski, M., Filipiak, B. (red.), Zarządzanie finansami sektora publicznego. Decyzje, instrumenty, ryzyko, Zeszyty Naukowe WSB nr 37, Wydawnictwo WSB w Poznaniu, Poznań: 93-104.

Wankiewicz, B. (2009), Zasoby finansowe a rozwój samorządności lokalnej. Obszary rozwoju - rozwiązania modelowe, CeDeWu, Warszawa.

Zioło, M. (2011), Zadłużenie gmin ‒ przesłanka czy ograniczenie w procesie kreowania ich rozwoju? Analiza przypadku na przykładzie gmin województwa zachodniopomorskiego, [w:] Szołno-Koguc, J., Pomorska, A. (red.), Ekonomiczne i prawne uwarunkowania i bariery redukcji deficytu i długu publicznego, Wolters Kluwer Business, Warszawa: 473-487.