Słowa kluczowe
prawa socjalne
państwo opiekuńcze
wolność gospodarcza
Jak cytować
Liczba wyświetleń: 341
Liczba pobrań: 229
Abstrakt
Niewiele jest pojęć tak popularnych i tak nadużywanych, jak pojęcie praw (uprawnienia), współczesne użycie słowa „prawa” odnosi się do dwóch całkiem różnych stanów rzeczy: praw wolnościowych i praw roszczeniowych (socjalnych). Twierdzenie, że podstawowe potrzeby uzasadniają zarówno prawa wolności, jak i prawa socjalne jest nad wyraz wątpliwe. Niemniej jednak, nawet jeśli przyjąć argument potrzeb podstawowych, przemawiający za pewną wersją państwa opiekuńczego, to trudno uznać, że uzasadnia on rozwinięte państwo opiekuńcze w wersji istniejącej obecnie w większości krajów. Prawa socjalne są słabo uzasadnione intelektualnie i służą jako retoryczne narzędzie do uzasadniania wzrostu państwa socjalnego, które zwłaszcza w krajach ubogich, hamuje wzrost gospodarczy ‒ jedyny mechanizm, który może wyprowadzić je z ubóstwa. Ekspansja państwa socjalnego wypiera bardziej efektywne niepaństwowe mechanizmy pomagania ludziom w potrzebie, dalej wymaga ona wyższych podatków, co redukuje wolność gospodarczą jednostki i ma tendencję do osłabiania wzrostu gospodarczego. Więcej praw socjalnych ‒ mniej wolności gospodarczej ‒ mniejszy dobrobyt.
Bibliografia
Balcerowicz, L. (2004), Toward a limited state, Cato Journal 24(3): 185-204.
Barr, N. (2012), The Economics of the Welfare State, 5th ed., Oxford University Press, Oxford.
Bergh, A., Henrekson, M. (2011), Government size and growth: a survey and interpretation of Evidence, IFN Working Paper, No 858.
Chautour, J. (2009), The Power of Freedom, Uniting Development and Human Rights, CATO Institute, Washington DC.
Feldstein, M. (1997), How big should government be?, National Tax Journal 50(2): 197-213.
Holmes, S., Sunstein, C.R. (1999), The Costs of Rights: Why Liberty Depends on Taxes, W.W. Norton, New York.
Kelly, D. (1998), A Life of One’s Own: Individual Rights and the Welfare State, Washington, DC.
Kołakowski, L. (2008), Po co nam Prawa Człowieka, odczyt prof. Leszka Kołakowskiego wygłoszony 2 października 2003 r. w ramach prowadzonego przez Radę cyklu „Wykłady Polskiej Rady Biznesu”, Gazeta Wyborcza 9 grudnia 2010, http://wyborcza.pl/1,76842,8794612,Po_co_nam_Prawa_Czlowieka.html [dostęp: 18.07.2016].
Lindbeck, A. (1994), The welfare state and the employment problem, American Economic Review 84(2): 71-75.
Lomasky, L.E. (1987), Persons, Rights and the Moral Community, Oxford University Press, Oxford.
Mchangama, J., Aaron, R. (2012), The problem with European human rights, The Wall Street Journal, April 25, 2012: 18.
Sharma, R. (2012), Breakout Nations: In Pursuit of the Next Economic Miracles, W.W. Norton, New York and London.
Wicksell, K. (1988), A new principle of just taxation, [w:] Gwartney, J., Wagner, R. (eds.), Public Choice and Constitutional Economics, JAI Press Inc., Greenwich, Connecticut.
World Bank (2002), Building Institutions for Markets. World Development Report 2002, Washington, DC.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2016 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.