Słowa kluczowe
postępowanie administracyjne Unii Europejskiej
ochrona praw jednostki w postępowaniu administracyjnym
zasady ogólne postępowania administracyjnego
skuteczność
efektywność
zorientowanie na służbę publiczną
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem rozważań w niniejszym opracowaniu jest analiza instytucji procesowych zawartych w ReNEUAL Modelu kodeksu postępowania administracyjnego Unii Europejskiej w celu ukazania, jak projektodawca unijny rozumie pojęcie sprawiedliwości proceduralnej, a także jak należy rozumieć samo pojęcie sprawiedliwości w kontekście sposobu przygotowania decyzji w postępowaniu ujętym w Księdze III Modelu. W rezultacie przeprowadzonej analizy należy stwierdzić, że sprawiedliwość według ReNEUAL oznacza takie ukształtowanie zasad i reguł postępowania administracyjnego, które z jednej strony przewiduje funkcjonowanie w tym postępowaniu wskazanych standardów ochrony praw jednostek, z drugiej zaś – gwarantuje skuteczność, efektywność i zorientowanie na służbę publiczną w zakresie działań organów administracji. Twórcy projektu zebrali, usystematyzowali i udoskonalili w projekcie kodeksu postępowania administracyjnego Unii dotychczas wypracowane standardy postępowań administracyjnych państw członkowskich.
Bibliografia
Arnauld, A. von (2006), Rechtssicherheit: perspektivische Annäherungen an eine idée directrice des Rechts, Tübingen.
Arystoteles (1956), Etyka Nikomachejska, Warszawa.
Bieber, R., Maiani F. (2011), Précis de droit européen, Berne.
Bieber, R., Epiney, A., Haag, M. (2013), Die Europäische Union. Europarecht und Politik, Baden-Baden.
Brodecki, Z. red. (2009), Sprawiedliwość proceduralna, [w:] Europa urzędników, Warszawa.
Cananea, G., Franchini, C. (2013), I Principi dell’Amministrazione Europea, Torino.
Craig, P. (2016), UK, EU and Global Administrative Law. Foundations and Challenges, Oxford.
Cremer, W. (2006), Der Einfluss des Europarechts auf die Gestaltung des Verwaltungsverfahrens in den Mitgliedstaaten, [w:] Erbguth, W., Masing, J. (Hrsg.), Verwaltung unter dem Einfluss des Europarechts, Stuttgart-München-Hannover-Berlin-Dresden.
Duniewska, Z., Jaworska-Dębska, B., Stahl, M. (red.), (2014), Prawo administracyjne materialne, Warszawa.
Danwitz, T. von (1996), Verwaltungsrechtliches System und Europäische Integration, Tübingen.
Dybowski, M. (2001), Ronalda Dworkina koncepcja zasad prawa, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 63(3).
Dworkin, R. (1998), Biorąc prawa poważnie, Warszawa.
Dworkin, R. (2000), A Matter of Principle, Cambridge–London.
Bettermann, K.A. (1958) Das Verwaltungsverfahren, Veröffentlichungen der Vereinigung Deutscher Staatsrechtslehrer 17.
Franchini, C. (2004), European Principles Governing National Administrative Proceedings, Law and Contemporary Problems 68.
Fromont, M. (1967), Rechtsschutz gegenüber der Verwaltung in Deutschland, Frankreich und den Europäischen Gemeinschaften, Köln–Berlin–Bonn–München.
Fuller, L.L. (2004), Moralność prawa, Warszawa.
Geiger, R, Khan, D.-E., Kotzur, M. (2015), European Union Treaties, Munich.
von Groeben, H., Schwarze, J., Hatje, A. (2015), Europäisches Unionsrecht, Bd. 1, Baden-Baden.
Hatje, A. (2007), Loyalität als Rechtsprinzip in der Europäischen Union, Tübingen.
Hauser, R., Niewiadomski, Z., Wróbel A. (red.), (2014), System prawa administracyjnego, t. 3: Europeizacja prawa administracyjnego, Warszawa.
Hirsch, G. (2007), Erwartungen der gerichtlichen Praxis an einen Gemeinsamen Referenzrahmen für ein Europäisches Vertragsrecht, Zeitschrift für Writschaftsrecht.
Hofmann, H.C.H., G.C. Rowe, G.C., Türk, A.H. (2011), Administrative Law and Policy of the European Union, Oxford.
Hofmann, H.C.H. (2014), General principles of EU law and EU administrative law, [w:] Barnard, C., Peers, S. (eds.), European Union Law, Oxford.
Izdebski, H. (2007), Fundamenty współczesnych państw, Warszawa.
Izdebski, H. (2008), Elementy teorii i filozofii prawa, Warszawa.
Jørgensen, S. (1978), Values in Law. Ideas, Principles and Rules, København.
Kadelbach, S. (1999), Allgemeines Verwaltungsrecht unter europäischem Einfluss, Tübingen.
Kmieciak, Z. (1994), Idea sprawiedliwości proceduralnej w prawie administracyjnym (założenia teoretyczne i doświadczenia praktyki), Państwo i Prawo 10.
Kmieciak, Z. (2010), Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne a prawo europejskie, Warszawa.
Kmieciak, Z. (2014), Zarys teorii postępowania administracyjnego, Warszawa.
Kmieciak, Z. (2015), W poszukiwaniu modelu postępowania odpowiadającego naturze administracji publicznej, Państwo i Prawo 11.
Kmieciak, Z. (2016), Dylematy reformy prawa o postępowaniu administracyjnym, Państwo i Prawo 1.
Koncewicz, T.T. (2010), Aksjologia unijnego kodeksu proceduralnego, Warszawa.
Krawiec, G. (2009), Europejskie prawo administracyjne, Warszawa.
Mader, O. (2006), Verteidigungsrechte im Europäischen Gemeinschaftsverwaltungsverfahren, Baden-Baden.
Marmor, A. (2001), Positive Law and Objective Values, Oxford.
Martin, M. (2014), Judging Positivism, Oxford.
Meuwese, A., Schuurmans, Y., Voermans, W. (2009), Towards a European Administrative Act, Review of European Administrative Law 2.
Nehl, H.P. (2002), Europäisches Verwaltungsverfahren und Gemeinschaftsverfassung. Eine Studie gemeinschaftsrechtlicher Verfahrensgrundsätze unter besonderer Berücksichtigung „mehrstufiger“ Verwaltungsverfahren, Berlin.
Ossenbühl, F. (1982), Verwaltungsverfahren zwischen Verwaltungseffizienz und Rechtsschutzverfahren, Neue Zeitschrift für Verwaltungsrecht.
Piątek, W., Ostojski, P. (2013), Orzeczenie sądu administracyjnego jako podstawa odpowiedzialności administracji publicznej w Polsce i w Niemczech, [w:] Odpowiedzialność administracji i w administracji, Warszawa.
Pfeffer, K. (2006), Das Recht auf eine gute Verwaltung, Baden-Baden.
Raes, K. (1996), Principles of justice and the execution and enforcement of rules. The need for a global assessment of the means of implementation in the policies of the European Union, [w:] Bernitz, U., Hallström, P. (eds), Principles of Justice and the European Union, Stockholm.
Rawls, J. (1971), A Theory of Justice, Oxford.
Rennert, K. (2016), ReNEUAL-Musterentwurf für ein EU-Verwaltungsverfahrensrecht aus der Sicht des BVerwG, Deutsches Verwaltungsblatt 2.
Ruffert, M. (2007), Von der Europäisierung des Verwaltungsrechts zum Europäischen Verwaltungsverbund, Die Öffentliche Verwaltung.
Schmidt-Aßmann, E. (2008), Gemeineuropäische Verfahrensprinzipien, [w:] Hoffmann-Riem, W., Schmidt-Aßmann, E., Voßkuhle, E. (Hrsg.), Grundlagen des Verwaltungsrechts, Bd. 2: Informationsordnung–Verwaltungsverfahren–Handlungsformen, München.
Schneider, J.-P., Hofmann, H.C.H., Ziller, J. (2015), Die ReNEUAL Model Rules 2014: Ein Verwaltungsverfahrensrecht für Europa, Juristen Zeitung 6(70).
Schneider, J.-P. (2016), The ReNEUAL Codification Project – Book III, [w:] Ruffert, M. (Hrsg.), The Model Rules on EU Administrative Procedures: Adjucation, Groningen.
Scruton, R. (1996), A Dictionary of Political Thought, London.
Skoczylas, A. (2012), Modele uprawnień orzeczniczych sądów administracyjnych w Europie, Państwo i Prawo 10.
Schmid, Ch.U. (2010), Die Instrumentalisierung des Privatrecht durch die Europäische Union, Baden-Baden.
Schwarze, J. (1988), Rechtsstaatliche Grundsätze des Verwaltungsverfahrens [w:] Schwarze, J., Europäisches Verwaltungsrecht. Entstehung und Entwicklung im Rahmen der Europäischen Gemeinschaft, Baden-Baden.
Skouris, V. (2016), Der Musterentwurf eines EU-Verwaltungsverfahrensgesetzes aus der Sicht des Europäischen Gerichtshofs, Deutsches Verwaltungsblatt 4.
Summers, R. (1982), Instrumentalism and American Legal Theory, Ithaca and London.
Summers, R. (2000), The Jurisprudence of Law’s Form and Substance. Collected Essays in Law, Hampshire–Vermont.
Summers, R. (2006), Form and function in a legal system, New York.
Terhechte, J.P. (Hrsg.), (2011), Verwaltungsrecht der Europäischen Union, Baden-Baden.
Tokarczyk, R. (1997), Sprawiedliwość jako naczelna wartość prawa, Państwo i Prawo 6.
Vedder, Ch., von Heinegg, W.H. (Hrsg.), (2012), Europäisches Unionsrecht, Baden-Baden.
Wahl, R., Pietzcker, J. (1983), Verwaltungsverfahren zwischen Verwaltungseffizienz und Rechtsschutzauftrag, Veröffentlichungen der Vereinigung der Deutschen Staatsrechtslehrer 41.
Walkila, S. (2016), Horizontal Effect of Fundamental Rights in EU Law, Groningen.
Wierzbowski, M. et al. (2015), ReNEUAL Model kodeksu postępowania administracyjnego Unii Europejskiej, Warszawa.
Wittkopp, S. (1999), Sachverhaltsermittlung im Gemeinschaftsverwaltungsrecht. Eine Untersuchung zu den Einflüssen des europäischen Gemeinschaftsrechts auf die Sachverhaltsermittlung im deutschen Verwaltungsverfahren, Hamburg.
Wronkowska, S., Ziembiński, Z. (2001), Teoria prawa, Poznań.
Wróbel, A. (red.), (2013), Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, Warszawa.
Ziembiński, Z. (1992), O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin.
Zimmermann, J. (red.), (2015), Wartości w prawie administracyjnym, Warszawa.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.