Zarządzanie zasobami wodnymi – wyzwanie nie tylko dla ekonomistów
Main Article Content
Abstrakt
Inspirację do podjęcia problematyki zarządzania zasobami wodnymi w nakreślonym niżej kształcie stanowiło przeświadczenie autorów o potrzebie zintensyfikowania debaty dotyczącej rozstrzygania problemów związanych z zasadami i sposobami alokacji tych zasobów do różnych zastosowań, w warunkach rosnącego ryzyka ich nadmiernej eksploatacji lub całkowitego zużycia, a w konsekwencji do usprawnienia systemu dostarczania i wykorzystywania wody. Celem opracowania jest identyfikacja i ocena dylematów związanych z rozwiązaniami proponowanymi na gruncie nauk ekonomicznych, zredukowanych do dwóch dyscyplin zajmujących się alokacją zasobów, ekonomii oraz nauk o zarządzaniu, w obrębie których nie wszystkie problemy zostały jednoznacznie ujęte i rozwiązane. Artykuł zawiera rozważania prowadzone na różnych poziomach analizy – od problemów o charakterze globalnym, poprzez kwestie makroekonomiczne w skali kraju, aż do poziomu przedsiębiorstw działających w sferze zaopatrzenia w wodę. Stanowi więc próbę połączenia kwestii poznawczych, osadzonych w znanych koncepcjach teoretycznych, z zagadnieniami o charakterze bardziej praktycznym. Na tle nakreślonych we wstępie przesłanek i założeń, zaprezentowane zostały bariery dostępu do zasobów wodnych. W kolejnej części, będącej swego rodzaju pomostem między warstwą teoretyczną a aspektami praktycznymi, znalazły się rozważania dotyczące ogólnych rozwiązań regulacyjnych obowiązujących w gospodarce. Następnie przedstawione zostały warunki i zasady skutecznego zarządzania zasobami wodnymi oraz wybrane dylematy związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstw wodociągowych w Polsce. W zakończeniu znalazły się wnioski i postulaty wypływające z przeprowadzonych analiz, odnoszące się zarówno do sfery poznawczej, jak i praktycznej.
Downloads
Article Details
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa - Użycie niekomercyjne - Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Bibliografia
- Aluchna, M., Cygler J., Marciszewska, E., Witek-Hajduk, M.K., Materna, G. (2013), Kooperencja przedsiębiorstw w dobie globalizacji. Wyzwania strategiczne, uwarunkowania prawne, Wolters Kluwer, Warszawa.
- Bałtowski, M. (red.) (2016), Ekonomia przyszłości. Wokół nowego pragmatyzmu Grzegorza W. Kołodko, PWN, Warszawa.
- Bałtowski, M. (2015), Ewolucja ekonomii a nowy pragmatyzm Grzegorza W. Kołodki, Ekonomista 5: 575–593.
- Bieć, A.B. (1988), Organizacja i sprawność systemu gospodarczego. Elementy teorii, PWN, Warszawa.
- Biejat, M., Dobro wspólne a tragedia wspólnego pastwiska wg G. Hardina i teorii działania zbiorowego wg E. Ostrom, http://lokalnepartnerstwa.org.pl [dostęp: 12.10. 2016].
- Biernacki, M., Ejsmont, W., Łyko, J. i Maciuk, A. (2013), Propozycje syntetycznego miernika oceniającego działalność instytucji użyteczności publicznej, Zarządzanie Publiczne 22(2): 161–174.
- Blusz, K., Inderberg, H.T.J., Zerka, P. (red.), Obywatele zasobni w zasoby. Biała Księga zarządzania zasobami naturalnymi w Polsce, demosEUROPA, Centrum Strategii Europejskiej.
- Bollier, D. (2014), The Commons. Dobro wspólne dla każdego, Spółdzielnia Socjalna Faktoria, Zielonka.
- Boulding, K.E. (1970), Economics as a Science, McGraw-Hill, New York.
- Bromley, D.W. (2000), Property Regimes and Pricing Regimes in Water Resources Management.
- Cipiur, J., Paradoks wartości czystej wody, https://www.obserwatorfinansowy.pl [dostęp: 8.09. 2016].
- Collinson, D. (2014), Dichotomies, dialectics and dilemmas: New direction for critical leadership studies, Leadership 10(1): 36–55.
- Cygler, J. 2009, Kooperencja przedsiębiorstw. Czynniki sektorowe i korporacyjne, Wyd. SGH, Warszawa.
- Decko, M., Bielecka, P. (2015), Dynamika systemów jako narzędzie przeciwdziałania tragedii dóbr wspólnych, Ekonomia i Środowisko 53(2): 10–22.
- Dinar, W.A. (2000), The Political Economy of Water Pricing Reform, Oxford University Press, Inc. New York.
- Domene, E., Sauri, D. (2006), Urbanisation and water consumption: Influencing factors in the metropolitan region of Barcelona, Urban Studies 43: 1605–1623.
- Eisenstadt, S.N. (1967), Social Change, Differentiation and Evolution, [w:] Demerath, N.J., Peterson, R.E. (eds.), System, Change and Conflict. A Reader in Contemporary Sociological Theory and the Debate over Functionalism, Free Press, New York.
- Felber, Ch. (2014), Gospodarka dobra wspólnego. Model ekonomii przyszłości, Wydawnictwo Biały Wiatr, Rzeszów.
- Fiedor, B. (red.), (2002), Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa.
- Gandziarowska-Ziołecka, J., Średnicka, J. (2011), Kapitał społeczny w ujęciu Elinor Ostrom: triumf interdyscyplinarności, Polityka Społeczna 5–6: 7–12.
- Germanos, A., Woda w publicznych rękach, http://zielonewiadomosci.pl [dostęp: 20.09.2016].
- Gorynia, M. (1995), Teoria i polityka regulacji mezosystemów gospodarczych a transformacja post-socjalistycznej gospodarki polskiej, Wydawnictwo AE, Poznań.
- Gorynia, M., Jankowska, B. (2007), Koncepcja klasterów jako sposób regulacji zachowań podmiotów gospodarczych, Ekonomista 3: 311–340.
- Gorynia, M., Jankowska, B., Owczarzak, R. (2005), Zarządzanie strategiczne jako próba syntezy teorii przedsiębiorstwa, Ekonomista 5: 595–619.
- Griffin, R.W. (1999), Management, Houghton Mifflin Company, New York.
- Gruszczyński, P. (2007), Etyczne dylematy gospodarki wodno-ściekowej w Polsce, Annales. Etyka w Życiu Gospodarczym 1: 369–375.
- Grzybowska, K. (2011), Koopetycja – współczesna forma współpracy w łańcuchu dostaw, Logistyka 6: 32–34.
- Hardin, G. (1992), Tragedia dóbr wspólnych, Środowisko – Społeczeństwo – Gospodarka (Wybór przekładów z literatury anglosaskiej), Kraków.
- Hardin, G. (1998), Extensions of “The Tragedy of the Commons”, Science 280(5364): 82–683.
- Hockuba, Z. (1993), Gospodarka chaosu. Transformacja a regulacja ekonomiczna, Ekonomista 4: 407–422.
- Jakubczyk, Z. (2002), Teoretyczne podstawy gospodarowania zasobami naturalnymi, [w:] Fiedor, B. (red.), Podstawy ekonomii środowiska i zasobów naturalnych, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa: 120–169.
- Jaśtal, J. (2004), Dylematy moralne. Przyczynek do debatyz Plutarchem w tle, Diametros 2: 18–38.
- Kishimoto, S. (2016), Globalne zagrożenie dla zasobów wodnych, http://zielonewiadomosci.pl/ [dostęp: 26.09.2016].
- Kobyłka, A., Malejące zasoby wody: globalny problem przyszłości, http://www.psz.pl/169-raporty [dostęp: 14.09.2016].
- Kołodko, G.W. (2014), Nowy Pragmatyzm, czyli ekonomia i polityka dla przyszłości, Ekonomista 2: 161–180.
- Kornai, J. (1973), Anti-Equilibrium. Teoria systemów gospodarczych. Kierunki badań, PWN, Warszawa.
- Kosiek, T. (2015), Zrównoważony rozwój – rozwiązanie czy ideologia, Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie 85: 233–244.
- Kowalczak, P. (2007), Konflity o wodę, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań.
- Kowalczak, P. (2011), Wodne dylematy urbanizacji, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
- Kształtowanie cen usług za dostarczanie wody i odbiór ścieków (2016), Najwyższa Izba Kontroli, Warszawa.
- Madani, K., Dinar, A. (2013), Exogenous regulatory institutions for sustainable common pool resource management: Application to groundwater, Water Resources and Economics 74(9): 1–16.
- Malinowski, A.A. (1973), Problemy ogólnej teorii systemów i ich znaczenie w biologii, [w:] May, S. (red.), Problemy metodologii badań systemowych, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa.
- Mulawa, K.T. (2011), Elinor Ostrom. O korzyściach z przestrzegania reguł, Znak 672.
- Ostrom, E. (ed.) (1990), Governing the Commons, Cambridge University Press, Cambridge.
- Ostrom, E. (2012), Instytucje i środowisko, Zarządzanie Publiczne 2(20): 83–99.
- Ostrom, E. (2013), Dysponowanie wspólnymi zasobami, tłum. Z. Wiankowska-Ładyka, Wolters Kluwer, Warszawa.
- Owen, D. (2012), The Sound of Thirst. Why Urban Water for all Is Essential, Achievable and Affordable, Cardigan, Parthian.
- Pach, J., Kowalska, K, Szyja, P. (red.) (2016) Ekonomia umiaru. Realna perspektywa? Nowy pragmatyzm Grzegorza W. Kołodko, PWN, Warszawa.
- Prawo do wody. W perspektywie politycznej, gospodarczej i społecznej, tytuł oryginalny: The Right to Water. Politics, Governance and Social Struggles, Polska Akcja Humanitarna, Warszawa.
- Prigogine, I., Stengert, I. (1990), Z chaosu ku porządkowi, PWN, Warszawa.
- Robbins, L. (ed.) (1933), The Common Sense of Political Economy, and Selected Papers on Economic Theory, by Philip Wicksteed, G. Routledge and Sons, Ltd., London.
- Słodowa-Hełpa, M. (2015) Interdyscyplinarna natura paradygmatu rozwoju – uwarunkowania i propozycje usprawnienia dialogu, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy (41)1: 67–92.
- Słodowa-Hełpa, M. (2013), Rozwój zintegrowany – warunki, wymiary, wyzwania, Wyd. CeDeWu, Warszawa.
- Słodowa-Hełpa, M. (2015), Odkrywanie na nowo dobra wspólnego, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 43(3): 8–20.
- Sowada, C. (2016), Składka zdrowotna jako procent dochodu a solidaryzm: założenia i doświadczenia. Ekonomista 4: 567–582.
- Strzelecka, R. (2012), Perspektywa konkurencji, współpracy i koopetycji w sektorze firm deweloperskich w Polsce, Zarządzanie i Finanse 1/3:176–185.
- Thier, A. (2015), Korupcja w gospodarce wodnej, Aura. Ochrona Środowiska 3: 3–4.
- Thier, A. (2016), Woda jako zasób naturalny oraz surowiec w ujęciu teorii ekonomii, Aura. Ochrona Środowiska 7–8: 3–5.
- Wąsowicz, M. (2000), Podstawy ekonomiki gospodarki wodnej, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa.
- Woda – wspólne dobro, Debata w Podkomisji Praw Człowieka (2016), Parlament Europejski, 21 czerwca, [dostęp:14.09.2016].
- Woda – zagrożone dobro wspólne, Wywiad z Satoko Kishimoto, koordynatorką projektu dotyczącego sprawiedliwości w dostępie do wody w Transnational Institute (TNI), https://kampanierzy.pl/ [dostęp: 12.09.2016].
- Wodociagi znów dabrowskie (2016), https://www.dabrowa-gornicza.pl [dostęp: 2.09.2016].