Abstrakt
O wyborze problematyki refinansowania zadłużenia samorządowego zadecydowało przeświadczenie o niedostatecznym ujmowaniu tego zagadnienia w literaturze przedmiotu, nierzadko jego bagatelizowaniu w odniesieniu do szczebla regionalnego i lokalnego oraz istnieniu pokaźnych luk na tym polu badawczym. Zasadniczym celem pracy jest usystematyzowanie informacji dotyczących refinansowania długu publicznego, w tym samorządowego, oraz zbadanie skali zjawiska w polskich gminach. Przedstawiono propozycje wzbogacenia mierników oceny kondycji finansowej samorządów o te dotyczące opisywanych zagadnień. Sprecyzowane cele mają więc charakter zarówno teoretyczny, jak i aplikacyjny. W pracy wskazano trudności, jakie związane są z pomiarem zadłużenia publicznego, przybliżono pojęcie refinansowania długu oraz odniesiono je do długu samorządowego. Zasygnalizowano zagadnienia związane z restrukturyzacją zadłużenia, myloną czasem z jego refinansowaniem. Zaprezentowano również dane dotyczące refinansowania polskich gmin w latach 2003-2015 oraz przedstawiono propozycje mierników omawianych zagadnień. Opracowanie kończy podsumowanie zawierające najważniejsze wnioski; zasygnalizowano również problemy wymagające dalszych badań.
Bibliografia
Babczuk, A. (2012), Zadłużenie spółek komunalnych w Polsce. Próba oceny skali i zróżnicowania regionalnego, Finanse Komunalne 9: 5–16.
Bitner, M. (2014), Spółki prawa handlowego – przeniesienie zadłużenia poza JST, [w:] Walczak, P. (red.), Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa: 235–260.
Bitner, M., Kulesza, M. (2011), Nowa definicja państwowego długu publicznego? Problemy związane z interpretacją przepisów rozporządzenia Ministra Finansów z 23.12.2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego, w tym do długu Skarbu Państwa, Samorząd Terytorialny 7–8: 15–30.
Cichocki, K.S. (2013), Zarządzanie finansami i długiem samorządu terytorialnego w perspektywie wieloletniej, Polska Akademia Nauk, Instytut Badań Naukowych, Warszawa.
Cilak, M. (2013), Instrumenty wspierania rozwoju gospodarczego stosowane przez samorząd terytorialny. Problematyka prawnofinansowa, TNOiK, Dom Organizatora, Toruń.
Dobrowolski, P. (2009), Prawdziwy dług publiczny Polski wynosi ponad 200% PKB, http://sobieski.org.pl [dostęp: 6.02.2017].
Filipiak, B. (2013), Przesłanki dokonania oceny samorządowego długu publicznego na tle podejścia badawczego, [w:] Denek, E., Dylewski M. (red.), Szacowanie poziomu zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego w warunkach zwiększonego ryzyka utraty płynności finansowej, Difin, Warszawa: 169–208.
Gniadkowski, A. (2014), Poprawianie artykułu 243: samorządy pod mniejszą presją, Wspólnota 19: 38–39.
Gonet, W. (2006), Kredyty, pożyczki, obligacje w gospodarce finansowej samorządu terytorialnego, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie–Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
Gorzelak, G., Jałowiecki, B. (2014), Koniunktura w Polsce lokalnej 2013, Studia Regionalne i Lokalne 58(4): 5–24.
Hausner J., Mazur, S. (red.), (2015), Państwo i My. Osiem grzechów głównych Rzeczpospolitej, Fundacja Gospodarki i Administracji Publicznej, Kraków.
Jastrzębska, M. (2016), Nadmierne zadłużanie się jednostek samorządu terytorialnego – przyczyny, skutki, przeciwdziałanie, Finanse Komunalne 6: 15–29.
Jegorow, D. (2016), Falsyfikacja rozwoju społeczno-gospodarczego w skwantyfikowanym systemie sprawozdawczym w układzie regionalnym, [w:] Pach, J. et al. (red.), Ekonomia umiaru. Realna perspektywa? Nowy paradygmat Grzegorza W. Kołodki, Wydawnictwo PWN, Warszawa: 429–443.
Jurewicz, D. (2016), Dług samorządu – bodziec czy bariera absorpcji środków europejskich?, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2: 231–249.
Kamela-Sowińska, A. (2014), Sekurytyzacja jako metoda oddłużenia polskich szpitali, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia 67: 911–920.
Kołodko, G.W. (2014), Społeczne i przestrzenne aspekty zróżnicowania dochodów we współczesnym świecie, Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy 39(3): 26–37.
Koziński, A. (2013), Balcerowicz pokazuje prawdziwy dług Polski, http://polskatimes.pl [dostęp: 6.02.2017].
Krawczyk, R.P. (2016), Problem skuteczności rozwiązań prawnych zapobiegających nadmiernemu zadłużaniu się samorządu terytorialnego, Finanse Komunalne 12: 5–19.
Marchewka-Bartkowiak, K. (2012), Potrzeby pożyczkowe jednostek sektora finansów publicznych, INFOS, Biuro Analiz Sejmowych, http://orka.sejm.gov.pl [dostęp: 6.02.2017].
Marchewka-Bartkowiak, K. (2012), Refinansowanie (rolowanie) długu, http://sejm.gov.pl [dostęp: 8.02.2017].
Mączyńska, E. (2015), Wybrane globalne i makroekonomiczne czynniki kształtujące w Polsce dochodzenie praw z umów, Biuletyn PTE 68: 21–31.
Miemiec, W. (2011), Kategoria kredytu i pożyczki jako tytułów zaliczanych do państwowego długu publicznego w ustawie o finansach publicznych i w rozporządzeniu wydanym na jej podstawie, [w:] Szołno-Koguc, J., Pomorska, A., (red.), Ekonomiczne i prawne uwarunkowania i bariery redukcji deficytu i długu publicznego, Wolters Kluwer business, Warszawa: 183–196.
Owsiak, S. (2015), Finanse, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
Pach, J. (2016), Umiar w finansach publicznych w świetle kryteriów budżetowych z Maastricht, [w:] Pach J. et al. (red.), Ekonomia umiaru. Realna perspektywa? Nowy paradygmat Grzegorza W. Kołodki, Wydawnictwo PWN, Warszawa: 155–171.
Poniatowicz, M. (2005), Dług publiczny w systemie finansowym jednostek samorządu terytorialnego (na przykładzie miast na prawach powiatu), Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Poniatowicz, M. et al. (2010), Efektywne zarządzanie długiem w jednostce samorządu terytorialnego, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa.
Public debt. How much is too much, (2015), http://economist.com [dostęp: 22.02.2017].
Refinansowanie, http://nbportal.pl [dostęp: 8.02.2017].
Serwis Samorządowy PAP (2013), Artykuł 243. Ze skarbnikiem o ustawie o finansach publicznych, http://samorzad.pap.pl [dostęp: 22.02.2017].
Shiller, R.J. (2012), Finance and the Good Society, Princeton University Press, Princeton.
Słodowa-Hełpa, M. (2013), Rozwój zintegrowany. Warunki, wymiary, wyzwania, CeDeWu, Warszawa.
Stęplowski, J. (2016), Czy kredyt konsolidacyjny wymaga zmiany budżetu jednostki samorządu terytorialnego?, Finanse Komunalne 6: 59–62.
Tyniewicki, M. (2014), Ogólne zasady zaciągania zobowiązań przez inne niż Skarb Państwa jednostki sektora finansów publicznych, [w:] Ruśkowski, E., Salachna, J.M., (red.), Finanse publiczne. Komentarz praktyczny, ODDK, Gdańsk: 417–430.
Uryszek, T., (2014), Ryzyko refinansowania długu Skarbu Pastwa w Polsce, Finanse i Prawo Finansowe 2, http://finanseiprawofinansowe.uni.lodz.pl [dostęp: 8.02.2017].
Walczak, P. (2014), Zasady zaciągania zobowiązań z tytułu kredytów, pożyczek i papierów wartościowych przez zarządy JST, [w:] Walczak, P., (red.) Zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa: 154–156.
Wielgosz, P. (red.) (2012), Kryzys długów publicznych. Przewodnik dla początkujących, witryna Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego, http://issuu.com [dostęp: 22.02.2017].
Wiśniewski, M. (2016), Obligacje podporządkowane, wieczyste i przychodowe w Polsce – próba oceny ekonomicznych skutków nowelizacji ustawy o obligacjach, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 78(1): 181–195.
Zapis dyskusji panelowej na temat „Pożądane kierunki i scenariusze naprawy finansów publicznych w Polsce", (2011), [w:] Szołno-Koguc, J., Pomorska, A. (red.), Ekonomiczne i prawne uwarunkowania i bariery redukcji deficytu i długu publicznego, Wolters Kluwer business, Warszawa: 17–47.
Żółciak, T. (2016), Kreatywna księgowość kwitnie w samorządach. Nowe reguły zadłużenia się nie zdają egzaminu, http://serwisy.gazetaprawna.pl [dostęp: 22.02.2017].
Licencja
Prawa autorskie (c) 2017 WPiA UAM
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.